Temat interpretacji

Z treści wniosku wynika, że Spółka jest właścicielem Centrum Handlowego, którego powierzchnia przeznaczona jest na wynajem dla wielu różnych najemców. W lutym 2005 r. Spółka rozwiązała umowę najmu z jednym z najemców ponieważ najemca nie płacił należnego czynszu. Mimo wezwań Spółki najemca nie opuścił lokalu i prowadzi w nim działalność handlową. Między stronami toczy się aktualnie postępowanie sądowe dotyczące zapłaty zaległego czynszu. Najemca kwestionuje zasadność rozwiązania umowy. Spółka domaga się od najemcy opuszczenia lokalu oraz zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu od momentu ustania stosunku najmu. Najemca ze swej strony płaci na rzecz Spółki pewne kwoty tytułem należności za korzystanie z lokalu, ale w wysokości innej niż domaga się Spółka.

Zdaniem podatnika, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlegają kwoty faktycznie otrzymane przez Spółkę od byłego najemcy, ponieważ nie dochodzi tu do świadczenia usług, a otrzymywane kwoty mają charakter odszkodowania za bezumowne korzystanie z rzeczy.

Spółka stoi na stanowisku, że odszkodowanie takie stanowi przychód w momencie jego otrzymania, nie zaś w momencie wystąpienia o jego zapłatę, nawet jeśli wystąpienie to poparte jest wystawieniem odpowiedniego dokumentu księgowego.

Rozpatrując wniosek podatnika Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach stwierdza, co następuje.

Stosownie do unormowań art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Zgodnie ust. 3 tego artykułu za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Kwoty uiszczane przez byłego najemcę i korzystającego bezumownie z lokalu Spółki są zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy jej przychodami.

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 ust 3c odmiennie został uregulowany moment powstania przychodu w sytuacji zawarcia umów najmu, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze. W tych wszystkich przypadkach, przychód dla celów podatkowych powstaje w dniu, w którym należności stają się wymagalne, kwoty i terminy uiszczania należności wynikają z zawartych umów. W sytuacji opisanej we wniosku, w/w przepis nie będzie miał zastosowania, gdyż umowa najmu została rozwiązana i należności wynajmującego nie wynikają już z zawartej umowy.

W sytuacji rozwiązania umowy najmu ustaje łączący strony stosunek najmu, co powoduje po stronie najemcy obowiązek opuszczenia lokalu. Gdy były najemca nie zaprzestaje użytkowania lokalu mimo rozwiązania umowy najmu zachodzi po jego stronie tzw. bezumowne korzystanie z rzeczy. W takim przypadku wynajmującemu przysługuje odszkodowanie. Zagadnienie odszkodowań uregulowane zostało w art. 361-363 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.). Odszkodowanie jest to wypłata określonej kwoty pieniędzy, która stanowi wynagrodzenie za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, służące zadośćuczynieniu poniesionym przez osobę trzecią stratom. W tym wypadku odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu stanowi rekompensatę za utracone przez wynajmującego korzyści z tytułu najmu czy dzierżawy, która zostałaby zawarta gdyby nieruchomość nie była zajęta, w szczególności czynsz.

Wartość uzyskanego, lub też należnego, ale faktycznie nieotrzymanego odszkodowania nie może być uznana za cenę płaconą wynajmującemu za świadczoną usługę najmu. Z uwagi na to, że korzystający dysponuje lokalem bez zgody właściciela lub wręcz wbrew jego woli, nie może być tutaj mowy o świadczeniu usług.

Wobec powyższego, w sytuacji zapłaty kwot tytułem należności za bezumowne korzystanie z lokalu, będzie miała zastosowanie zasada kasowego momentu powstania przychodu. Uzyskanie od byłego najemcy środków pieniężnych spowoduje powstanie przychodu w dacie ich faktycznego wpływu.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego podkreśla, że nie poddano ocenie skuteczności rozwiązania umowy najmu.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach uznaje stanowisko podatnika za prawidłowe.