Temat interpretacji

w zakresie możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów rozliczonych przez potrącenie (kompensatę) oraz w formie transakcji barterowych wzajemnych wierzytelności Spółki z kontrahentami bez ograniczeń wynikających z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 listopada 2016 r. (data wpływu 22 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów rozliczonych przez potrącenie (kompensatę) oraz w formie transakcji barterowych wzajemnych wierzytelności Spółki z kontrahentami bez ograniczeń wynikających z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r. jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości rozpoznania kosztów uzyskania przychodów rozliczonych przez potrącenie (kompensatę) oraz w formie transakcji barterowych wzajemnych wierzytelności Spółki z kontrahentami bez ograniczeń wynikających z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka prowadzi działalność w zakresie dystrybucji sprzętu gospodarstwa domowego. Jej odbiorcami są hurtownie oraz podmioty dysponujące siecią punktów sprzedaży detalicznej. Podmioty te prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych państw i wykonują na rzecz Spółki usługi. Wnioskodawca sprzedaje także części zamienne na rzecz podmiotów dokonujących napraw, w tym gwarancyjnych, produktów Wnioskodawcy. W ramach prowadzonej działalności Spółka nabywa także usługi magazynowania i usługi transportowe. Wnioskodawca współpracuje również z innymi przedsiębiorcami w ramach umów barterowych, na podstawie których strony świadczą sobie wzajemnie usługi lub dostarczają towary.

W praktyce dochodzi do sytuacji, w których Spółka jest jednocześnie w stosunku do swoich kontrahentów wierzycielem (np. z tytułu dostarczonych towarów lub szkód transportowych) oraz dłużnikiem (np. z tytułu usług wyświadczonych przez kontrahentów na rzecz Wnioskodawcy).

Wnioskodawca dokonuje i będzie dokonywać ze swoimi kontrahentami rozliczeń bezgotówkowych w drodze potrąceń (kompensat) wzajemnych wierzytelności oraz w formie transakcji barterowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym art. 15d Ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. nie będzie stosowany do rozliczonych w formie potrącenia (kompensaty) oraz w formie transakcji barterowych zobowiązań Spółki z jej kontrahentami?

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 15d Ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. nie będzie stosowany do rozliczonych w formie potrącenia (kompensaty) oraz w formie transakcji barterowych zobowiązań Spółki z jej kontrahentami. Z dniem 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie ustawa z 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 780, dalej: Ustawa nowelizująca). Ustawa nowelizująca wprowadza art. 15d do Ustawy o CIT. Zgodnie z treścią art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT: podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.), została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Zgodnie zaś ze zmienioną, w wyniku wejścia w życie Ustawy nowelizującej, treścią art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej: pokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji

Analiza powyższych przepisów wskazuje, że od dnia 1 stycznia 2017 r. podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych nie będą mogli zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatku uregulowanego bez pośrednictwa rachunku płatniczego w tej części, która przekracza 15.000 zł (w sytuacji dokonania wydatku związanego z działalnością gospodarczą w ramach transakcji z innym przedsiębiorcą). W przypadku takich okoliczności ograniczenie w zaliczaniu do kosztów podatkowych wydatków dotyczyć będzie każdej transakcji, której jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł.

W związku z literalnym brzmieniem nowych przepisów powstaje wątpliwość, czy rozliczenie należności poprzez potrącenie (kompensatę) lub w ramach wymiany barterowej skutkować będzie niemożnością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu potrąconej sumy lub rozliczonej w ten sposób wartości w kwocie przekraczającej 15 000 zł.

W tym kontekście Spółka pragnie wskazać, że potrącenie (kompensata) stanowi jedną z form rozliczeń w obrocie gospodarczym, skutkującą wygaśnięciem zobowiązania. Potrącenie (kompensata) uregulowane zostało w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.). Zgodnie z § 1 i § 2 art. 498 tej ustawy: Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie polega zatem na wzajemnym umorzeniu wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej. W efekcie, w tej części wzajemne wierzytelności zostają zaspokojone bez konieczności dokonania zapłaty. Taki sposób uregulowania wzajemnych wierzytelności odbywa się bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Obowiązek zapłaty nie występuje również w przypadku dokonania rozliczeń pomiędzy kontrahentami w formie barteru tj. poprzez dokonanie wymiany towarów lub usług o tożsamej wartości. W ramach umów barterowych strony dokonują rozliczeń w formie wzajemnych świadczeń usług lub dostarczenia towarów, i w efekcie nie dokonują rozliczeń pieniężnych.

Niezależnie jednak od braku pośrednictwa rachunku płatniczego w przypadku dokonania potrącenia (kompensaty) oraz braku konieczności dokonania rozliczeń gotówkowych w przypadku transakcji barterowych, Spółka stoi na stanowisku, że rozliczone w taki sposób zobowiązania nie będą objęte ograniczeniem w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 15d ust. 1 Ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie uprawniona do zaliczenia rozliczonego w formie potrącenia (kompensaty) oraz w formie transakcji barterowych zobowiązania w całości do kosztów uzyskania przychodu.

Zdaniem Spółki obowiązujące od dnia 1 stycznia 2017 r. przepisy art. 15d Ustawy o CIT oraz art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej odnoszą się tylko do jednej z form regulowania zobowiązań pomiędzy przedsiębiorcami, tj. płatność. Płatność może być dokonana gotówkowo lub bezgotówkowo. Spółka pragnie jednak podkreślić, że zobowiązania pomiędzy przedsiębiorcami mogą zaś być regulowane/rozliczane również w każdy inny prawnie dopuszczalny sposób, np. poprzez potrącenie (kompensatę) lub poprzez wymianę barterową. Przedmiotowe przepisy nie dotyczą więc rozliczania zobowiązań pomiędzy przedsiębiorcami w drodze potrącenia (kompensaty) oraz w formie transakcji barterowych.

W tym kontekście Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, że problematyka zastosowania analizowanych przepisów do potrącenia (kompensaty) oraz wymiany barterowej była poruszana w trakcie prac legislacyjnych nad Ustawą nowelizującą, tj. w trakcie konsultacji społecznych. Projektodawca (tj. Minister Finansów) wskazywał wówczas, że nowe przepisy odnoszą się jedynie do płatności gotówkowych i bezgotówkowych, a nie ogólnie do sposobów regulowania zobowiązań (które to pojęcie ma szerszy zakres). Jak wskazał Minister Finansów, płatność może być dokonana w formie gotówkowej lub bezgotówkowej. Jeżeli zatem ma miejsce uregulowanie bądź wygaśnięcie zobowiązania z innych powodów niż dokonanie płatności, wówczas omawianych przepisów nie stosuje się.

Do powyższej kwestii odniesiono się również na stronie internetowej Ministerstwa Finansów w wyjaśnieniach z dnia 13 października 2016 r. Ministerstwo Finansów zwróciło uwagę, iż wprowadzane od 1 stycznia 2017 r. przepisy podatkowe odwołują się do pojęcia płatności wynikającej z transakcji (o której mowa w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. Regulacje te zatem nie znajdą zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie jak m.in. kompensata (potrącenie), czy wymiana barterowa nie są objęte omawianymi przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują płatności, które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji. Powyższe podejście potwierdza stanowisko Spółki.

Stanowisko Spółki zostało również potwierdzone w wydanych dotychczas w podobnym zakresie interpretacjach indywidualnych, przykładowo w interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 7 października 2016 r., sygn. 2461-IBPB-1-2.4510.772.2016.1.AK oraz 246l-IBPB-1-3.4510.824.2016.1.SK.

Podsumowując, zdaniem Spółki, art. 15d Ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r. nie będzie stosowany do rozliczonych w formie potrącenia (kompensaty) oraz w formie transakcji barterowych zobowiązań Spółki z jej kontrahentami.

Wobec tego, Spółka zwraca się z prośbą o potwierdzenie, że zaprezentowane powyżej stanowisko i rozumienie treści przepisów Ustawy o CIT są prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie