Czy planowane nabycie przez Spółkę udziałów własnych, w trybie umorzenia dobrowolnego, bez wynagrodzenia, w celu ich umorzenia zgodnie z art. 199 KS... - Interpretacja - 2461-IBPB-1-3.4510.952.2016.1.MST

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 10.01.2017, sygn. 2461-IBPB-1-3.4510.952.2016.1.MST, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Czy planowane nabycie przez Spółkę udziałów własnych, w trybie umorzenia dobrowolnego, bez wynagrodzenia, w celu ich umorzenia zgodnie z art. 199 KSH, które to umorzenie spowoduje obniżenie kapitału zakładowego, a kwota z jego obniżenia zostanie przeznaczona w części na pokrycie strat z lat ubiegłych, a w dalszej części na kapitał zapasowy z tym samym celem pokrywania strat w przypadku ich przewidywanego wystąpienia, będzie skutkować powstaniem przychodu lub dochodu podatkowego?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 27 października 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 3 listopada 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodu podatkowego w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka prowadzi działalność od 1 kwietnia 2013 r., głównie w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, jak i w zakresie gospodarowania odpadami, realizując zadania własne gminy.

Została powołana do życia w wyniku przekształcenia zakładu budżetowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w trybie przewidzianym przez art. 22 i art. 23 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Na podstawie Uchwał Rady Gminy doszło do podpisania notarialnego Aktu przekształcenia komunalnego zakładu budżetowego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz umowy Aktu założycielskiego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka została zarejestrowania w KRS.

Jedynym wspólnikiem Spółki jest Gmina ze 100% udziałami, która posiada w Spółce zarejestrowane 27 725 udziałów po 1000 zł każdy.

Spółka w latach 2013-2015 odnotowała straty bilansowe.

Planuje się:

  • zgodnie z art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1578 ze zm., dalej: KSH), dokonać umorzenia udziałów (w ilości 2000 po 1000 zł każdy), za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne);
  • zgodnie z art. 199 § 2 KSH, zapewni się wymaganą uchwałę zgromadzenia wspólników w tej sprawie;
  • zgodnie z art. 199 § 3 KSH, określone zostanie umorzenie bez wynagrodzenia.

Celem opisanych czynności, nie jest nabycie w postaci przyrostu aktywów lub zmniejszenie zobowiązań po stronie Spółki, a jedynie zabezpieczenie pokrycia strat bilansowych, po obniżeniu kapitału zakładowego. Kapitał zakładowy będzie ulegał obniżeniu po dokonaniu umorzenia nabytych w tym celu udziałów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy planowane nabycie przez Spółkę udziałów własnych, w trybie umorzenia dobrowolnego, bez wynagrodzenia, w celu ich umorzenia zgodnie z art. 199 KSH, które to umorzenie spowoduje obniżenie kapitału zakładowego, a kwota z jego obniżenia zostanie przeznaczona w części na pokrycie strat z lat ubiegłych, a w dalszej części na kapitał zapasowy z tym samym celem pokrywania strat w przypadku ich przewidywanego wystąpienia, będzie skutkować powstaniem przychodu lub dochodu podatkowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie udziałów własnych bez wynagrodzenia, w celu ich umorzenia, jak i samo umorzenie, nie będzie rodzić konsekwencji w podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie wystąpi przychód, czy też dochód.

Transakcja polegać będzie na umorzeniu zgodnie z art. 199 KSH, spełniając warunki wpisu spółki do rejestru i istnienia zapisów o tym stanowiących w umowie Spółki. Udział zostanie umorzony za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziału przez Spółkę (umorzenie dobrowolne). Umorzenie udziału jest zatem instytucją prawną, która prowadzi do unicestwienia udziału w sensie prawnym, co oznacza, że udział przestaje istnieć.

W opisywanym przez Spółkę zdarzeniu przyszłym, nie będzie miał zastosowania ani art. 12 ust. 1 pkt 1, ani art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm.), która nie zawiera definicji przychodu. Na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy można stwierdzić jedynie, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną. I tak, przychodami są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe oraz wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie (...). W przypadku Spółki udziały własne zostaną nabyte wyłącznie w celu ich umorzenia, a więc nie można mówić o nieodpłatnym nabyciu jakichkolwiek praw. Wobec tego, gdy w wyniku dobrowolnego umorzenia, należących do wspólnika udziałów bez wynagrodzenia, majątek Spółki nie wzrośnie, to nie dojdzie do powstania przychodu i nie wywoła to konsekwencji w podatku dochodowym od osób prawnych.

Spółka powołuje się na prezentowane stanowiska organów podatkowych, np. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 10 lutego 2015 r. IBPBI/2/423-1376/14/AK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zasady umarzania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1578 ze zm., dalej: KSH).

Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

W myśl art. 199 § 2 KSH, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.

Stosownie natomiast do art. 199 § 3 KSH, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Umorzenie udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi unicestwienie praw udziałowych przysługujących wspólnikowi, związanych z posiadaniem przez niego udziałów. Umorzenie jest więc sposobem zakończenia bytu prawnego udziału i skutkuje definitywnym unicestwieniem praw i obowiązków majątkowych oraz korporacyjnych przysługujących wspólnikowi z tytułu uczestnictwa w spółce. Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów.

W przedstawionej sytuacji, jedynym udziałowcem Spółki jest Gmina. Rozważa się przeprowadzenie operacji obniżenia kapitału zakładowego Spółki, które docelowo miałoby nastąpić poprzez umorzenie części należących do Gminy udziałów bez wynagrodzenia w następstwie uprzedniego przeniesienia ich własności na Spółkę (tzw. dobrowolne umorzenie udziałów).

W związku z powyższym, Wnioskodawca rozważa, czy dokonanie opisanej czynności wiąże się z powstaniem po stronie Spółki przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że przedmiot opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje szeroko rozumianą działalność gospodarczą. Punktem wyjścia dla określenia zakresu przedmiotowego ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej: updop), jest regulacja zawarta w art. 7 ust. 1 ww. ustawy, stanowiąca, że przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; (...). Dochodem (z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a) w myśl art. 7 ust. 2 updop jest natomiast nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; (...).

Systematyka wskazanego powyżej przepisu, w praktycznym aspekcie, pozwala zatem podatnikowi na ustalenie zakresu opodatkowania podatkiem dochodowym, poprzez odniesienie się do legalnych definicji dochodu/straty w myśl przepisów ustawy podatkowej i sposobu ich obliczania dla potrzeb określenia w sposób właściwy podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Z powołanej regulacji art. 7 ust. 2 ww. ustawy wynika więc, że dochód podatkowy stanowi różnicę pomiędzy osiągniętym przychodem, a kosztami jego uzyskania. Co istotne, dochód podatkowy ustalany jest wyłącznie na podstawie przepisów prawa podatkowego. Wpływ na wysokość dochodu podatkowego mają bowiem tylko wymienione w updop przychody i koszty uzyskania przychodów, zasady przypisywania ich do danego roku podatkowego oraz przewidziane w tej ustawie zwolnienia i ulgi podatkowe.

Ocena skutków podatkowych, umorzenia przez spółkę własnych udziałów bez wynagrodzenia, wymaga zatem rozważenia, czy w związku z tą czynnością, po stronie spółki powstanie przychód podatkowy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 updop, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

  • otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe,
  • wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...),
  • wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań (...).

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 updop, katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, umorzenie przez spółkę kapitałową własnych udziałów bez wynagrodzenia nie powoduje powstania przychodu w tej spółce. Spółka bowiem, w sensie ekonomicznym, nic nie uzyska i nie nastąpi po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe. Nie nastąpi także umorzenie jej zobowiązań wobec wspólników, gdyż nabycie lub objęcie przez wspólnika udziału w spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec tego wspólnika. Tym samym, umorzenia udziałów nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 updop. Ponadto, nie została spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, gdyż w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia nie można stwierdzić, że doszło do otrzymania świadczenia.

W świetle powyższego, oceniając skutki będące następstwem umorzenia udziałów własnych bez wynagrodzenia dla wspólnika, należy stwierdzić, że w wyniku tej operacji, po stronie Spółki nie powstanie przychód w rozumieniu updop, a tym samym czynność ta pozostanie bez wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach