Temat interpretacji

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie odpowiadając na wniosek z dnia 29.12.2004 r. o zmianę informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego Naczelnika I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 21.12.2004 r. Nr 1MUS-1471/DPD1/423/266/2004/SP z dnia 29.12.2004 r. wyjaśnia jak niżej.

We wniosku o informację podatkową Spółka poinformowała, że w dniu 03.11.2004 r. dokonała podziału przez wydzielenie (art. 529 § l pkt 4 Kodeksu spółek handlowych) dwóch spółek. Spółka dzielona zachowała swój byt prawny i nadal prowadzi działalność gospodarczą pod zmieniona nazwą. W związku z tym faktem Spółka zapytała, czy ma obowiązek zamknąć księgi rachunkowe na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru nowych spółek. Zdaniem Podatnika, nie powstał obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych na dzień wydzielenia ze Spółki innych spółek. Spółka, powołując się na przepisy art. 12 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. Z 2002 r. Nr 76, póz. 694 ze zm.) oraz art. 530 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, póz. 1037 ze zm.) stwierdziła, że przepisy wskazują, że księgi zamyka się w przypadku, gdy podział Spółki wiąże się z likwidacją bytu prawnego jednostki, a nie mają zastosowania do podziału przez wydzielenie.

Naczelnik I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego pismem z dnia 21.12.2004 r. Nr 1MUS-1471/DPD1/423/266/2004/SP nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki i stwierdził, że Spółka ma obowiązek zamknąć księgi rachunkowe na dzień podziału, rozumiany jako dzień wpisu nowych spółek. Według Naczelnika Urzędu Skarbowego przepisy art. 12 ust. 2 pkt 5 ustawy o rachunkowości wskazują, że księgi rachunkowe zamyka się, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka. Ponieważ w przedstawionym stanie faktycznym ze Spółki zostaną wyodrębnione dwie nowe spółki, zatem zdaniem Naczelnika Urzędu w opisanej sytuacji cyt. przepis należy zastosować.
Spółka nie zgadzając się z informacją o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego pismem z dnia 29,12.2004 r. wniosła o jej zmianę.
Spółka podniosła, że art. 12 ust. 2 pkt 5 odwołuje się do pojęcia "dnia podziału". W art 530 § 2 Ksh wskazano, że termin "dzień podziału" nie dotyczy podziału przez wydzielenie. Zatem przepisy dot. obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych nałożone przepisami ustawy o rachunkowości nie mają zastosowania do podziału przez wydzielenie z uwagi na fakt, że w przypadku takiego podziału nigdy nie wystąpi "dzień podziału" w rozumieniu Ksh.
Jednocześnie Spółka podkreśla, że ustawa o rachunkowości mimo, że jest odrębnym aktem prawnym, nie posługuje się pojęciami odrębnymi od Ksh, ponieważ rachunkowość należy do gałęzi prawa handlowego. Wprowadzenie regulacji dotyczących podziału spółek na gruncie rachunkowości było reakcją na wprowadzenie instytucji podziału spółek do prawa handlowego. Wobec tego w przedmiotowej sprawie wykładnia powinna być dokonywana w oparciu o normy prawne zawarte w obu wymienionych aktach prawnych. Nie można przyjąć, że ustawodawca w przepisach o rachunkowości posłużył się innym pojęciem "dnia podziału" niż ustawodawca tworzący Ksh.

Podatnik argumentuje, że powstanie nowych jednostek w wyniku podziału jest bez znaczenia dla konieczności zamykania ksiąg. Interpretując przepis art. 12 ust. 2 pkt 5 ustawy o rachunkowości, Podatnik twierdzi, że dotyczy on zwolnienia określonej kategorii podatników od obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych, tj. w przypadku gdy nie powstaje nowa jednostka ze spółki dzielonej. Przepis ten nie może a contrario stanowić podstawy do nałożenia na adresata obowiązku zamykania ksiąg podatkowych.

Spółka odwołała się także do podstawowych zasad obowiązujących w ustawie o rachunkowości. Zgodnie z zasadą kontynuacji działania jednostki, likwidacja i upadłość stanowią przyczyny zakończenia bytu jednostki i są powodem dla odstąpienia od prezentacji danych o jednostce w cyklicznym 12-miesięcznym okresie. We wszystkich typach podziału dochodzi do likwidacji jednostki. Wyjątkiem jest podział przez wydzielenie, bowiem nie ustaje byt prawny jednostki dzielonej, ani nie dochodzi do zmiany jej formy działania. Zdaniem Podatnika, zgodnie z regułą interpretacyjną, że wyjątków nie należy interpretować w sposób rozszerzający, przy podziale przez wydzielenie nie ma obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych. Okoliczność powiększania czy pomniejszenia zasobów majątkowych podmiotu na skutek podziału przez wydzielenie nie stanowi żadnych racjonalnych podstaw do zamykania takiego otwartego stanu faktycznego i ingerencji w kontynuację działalności podmiotu poprzez zamknięcie ksiąg rachunkowych.
Wnioskodawca podniósł, że wykładnia przepisów ustawy o rachunkowości jako aktu prawnego zaliczanego do prawa handlowego, winna być dokonywana w zgodzie z zasadami właściwymi dla gałęzi prawa, respektując konstrukcje prawne oraz definicje legalne stworzone dla tej gałęzi prawa. Inna interpretacja byłaby sprzeczna z prawem.

Dyrektor Izby Skarbowej, po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego, zakresu pytania Podatnika oraz informacji podatkowej udzielonej przez organ podatkowy pierwszej instancji, stwierdza jak niżej.

Przepisy art. 8 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określając obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przezpodatnika roku podatkowego, wskazują, że obowiązek ten ma wynikać z odrębnych przepisów.

W tym przypadku przepisami odrębnymi jest regulacja ustawy o rachunkowości. W opisanym stanie faktycznym zastosowanie ma art. 12 ust. 2 pkt 5 cyt. ustawy, który stanowi, że księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka, w szczególności na dzień poprzedzający dzień wpisu do rejestru połączenia lub podziału. Przepis ten odwołuje się z kolei do regulacji Działu II Ksh dotyczącego podziału spółek.

W tym stanie rzeczy, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza, że zapytanie podatnika dotyczy stosowania przepisów innych niż podatkowe.

Treść art. 14a Ordynacji podatkowej, wskazuje bowiem, że naczelnik urzędu skarbowego na pisemne zapytanie podatnika ma obowiązek udzielić pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w jego indywidualnych sprawach. W art. 3 pkt 2) cyt. ustawy, zdefiniowano "przepisy prawa podatkowego" jako przepisy ustaw podatkowych oraz przepisy wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych. Z kolei zgodnie z pkt 1), ilekroć w ustawie jest mowa o ustawach podatkowych - rozumie się przez to ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich. W świetle powyższego, informacja udzielona przez organy podatkowe w przedmiotowej kwestii wykracza poza interpretację przepisów podatkowych - odwołuje się do odrębnych przepisów, tj. do Ksh oraz ustawy o rachunkowości.

W związku z tym, Dyrektor Izby Skarbowej nie otrzymał od ustawodawcy kompetencji do weryfikowania informacji udzielonej przez organ podatkowy I instancji wykraczających poza zakres prawa podatkowego. Tym samym nie ma podstawy prawnej by w wyniku sprawdzenia informacji, dokonywać jej zmiany.