Temat interpretacji

w zakresie: możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przedpłat utraconych w związku z niewykonaniem umowy przez kontrahenta

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 5 stycznia 2018 r. (data wpływu 9 stycznia 2018 r.), uzupełnionym 1 marca 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przedpłat utraconych w związku z niewykonaniem umowy przez kontrahenta - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2018 r. wpłynął do organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przedpłat utraconych w związku z niewykonaniem umowy przez kontrahenta. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 13 lutego 2018 r. Znak: 0111-KDIB1-2.4010.16.2018.1.MM wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano 1 marca 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Przedmiotem działalności spółki akcyjnej (dalej: Spółka, Wnioskodawca), wynikającym z umowy i wpisu do rejestru sądowego, jest między innymi produkcja i naprawa statków i łodzi. W okresie od 15 stycznia do 30 listopada 2016 r. Spółka dokonywała przedpłat na zamówiony w tureckiej firmie marmur oraz zabudowę kabiny armatora na podstawie otrzymywanych faktur zaliczkowych. Były to materiały niezbędne do budowy jachtu motorowego. Faktury te były księgowane na konto rozliczenia zakupu materiałów, a następnie - z każdą otrzymaną częścią dostawy - przeksięgowywane bezpośrednio w koszty produkcji niniejszego projektu. Z łącznej, wpłaconej kontrahentowi, kwoty 788.580,00 EUR zarachowano w koszty projektu kwotę 402.970,00 EUR, natomiast różnica w kwocie 385.610,00 EUR, tj. 1.667.368,66 PLN pozostała nierozliczona.

W chwili obecnej Spółka posiada wiedzę, że turecki kontrahent nie prowadzi działalności gospodarczej, majątek firmy został wyprzedany, lecz figuruje w rejestrach. Ze względu na fakt, że od 20 lipca 2016 r. w Turcji obowiązuje stan wyjątkowy, ogłoszenie upadłości firmy jest niemożliwe. Wnioski składane przez omawianą firmę o upadłość są przez sądy automatycznie odrzucane.

Informacje powyższe Spółka uzyskała bezpośrednio od Wicekonsula Konsulatu Generalnego RP w Stambule. Uzyskanie pisemnego potwierdzenia zaistniałej sytuacji kontrahenta jest w obecnych warunkach nieekonomiczne, wręcz niemożliwe.

Mając na uwadze duże prawdopodobieństwo nieściągalności omawianej kwoty (1.667.368,66 PLN), Spółka postanowiła spisać ją w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych zaliczając do kosztów uzyskania przychodu roku 2017 (wyprodukowany jacht został sprzedany), uznając, że dołożyła wszelkiej staranności w odzyskaniu należności a także w uprawdopodobnieniu jej nieściągalności.

Przedstawiając powyższe fakty, Spółka prosi o potwierdzenie zasadności zarachowania przedmiotowych kosztów do kosztów uzyskania przychodów uznając, że zostały spełnione przesłanki podane w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 z późn. zm.; dalej: updop).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie

(sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku):
Czy Spółka może uznać w świetle przedstawionych faktów, że uprawdopodobniła nieściągalność należności w trybie art. 16 ust. 2a updop oraz czy może zakwalifikować kwotę 1.667.368,66 PLN do kosztów uzyskania przychodów?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Spółka postanowiła spisać nieściągalną kwotę 1.667.368,66 PLN (385.610,00 EUR) w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych zaliczając do kosztów uzyskania przychodu roku 2017 (wyprodukowany jacht został sprzedany), uznając, że dołożyła wszelkiej staranności w odzyskaniu należności, a także w uprawdopodobnieniu jej nieściągalności.

Przedstawiając powyższe fakty Spółka prosi o potwierdzenie zasadności zarachowania przedmiotowych kosztów do kosztów uzyskania przychodów uznając, że zostały spełnione przesłanki podane w art. 16 ust. 2 updop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 z późn. zm.; dalej: updop), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,
• jest definitywny, a więc bezzwrotny,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 updop.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 updop. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 ust. 1 updop, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

Jak wynika z wniosku, przedmiotem działalności Spółki jest m.in. produkcja i naprawa statków i łodzi. W okresie od 15 stycznia do 30 listopada 2016 r. Spółka dokonywała przedpłat na zamówiony w tureckiej firmie marmur oraz zabudowę kabiny armatora na podstawie otrzymywanych faktur zaliczkowych. Były to materiały niezbędne do budowy jachtu motorowego. Faktury te były księgowane na konto rozliczenia zakupu materiałów, a następnie - z każdą otrzymaną częścią dostawy - przeksięgowywane bezpośrednio w koszty produkcji niniejszego projektu. Z łącznej, wpłaconej kontrahentowi, kwoty 788.580,00 EUR zarachowano w koszty projektu kwotę 402.970,00 EUR, natomiast różnica w kwocie 385.610,00 EUR, tj. 1.667.368,66 PLN pozostała nierozliczona. W chwili obecnej Spółka posiada wiedzę, że turecki kontrahent nie prowadzi działalności gospodarczej, majątek firmy został wyprzedany, lecz figuruje w rejestrach. Ze względu na fakt, że od 20 lipca 2016 r. w Turcji obowiązuje stan wyjątkowy, ogłoszenie upadłości firmy jest niemożliwe. Wnioski składane przez omawianą firmę o upadłość są przez sądy automatycznie odrzucane. Informacje powyższe Spółka uzyskała bezpośrednio od Wicekonsula Konsulatu Generalnego RP w Stambule. Uzyskanie pisemnego potwierdzenia zaistniałej sytuacji kontrahenta jest w obecnych warunkach nieekonomiczne, wręcz niemożliwe. Mając na uwadze duże prawdopodobieństwo nieściągalności omawianej kwoty (1.667.368,66 PLN), Spółka postanowiła spisać ją w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych zaliczając do kosztów uzyskania przychodu roku 2017 (wyprodukowany jacht został sprzedany), uznając, że dołożyła wszelkiej staranności w odzyskaniu należności a także w uprawdopodobnieniu jej nieściągalności. W związku z powyższym, Spółka powzięła wątpliwość co do zasadności zarachowania przedmiotowych kosztów do kosztów uzyskania przychodów uznając, że zostały spełnione przesłanki z art. 16 ust. 2 updop oraz uznając, że uprawdopodobniła nieściągalność należności w trybie art. 16 ust. 2a updop.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

W myśl art. 16 ust. 2 updop, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność wymieniona w lit. a, lub
   3. zakończeniu postępowania upadłościowego, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 26a updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

Zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 updop, nieściągalność wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 26-26c, uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

1. dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo
2. zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
3. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
4. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Brzmienie powyższych przepisów nie pozostawia wątpliwości co do tego, że w rozpatrywanej sprawie nie mogą mieć one zastosowania. Podstawowym warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanej jako nieściągalna (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a w zw. z art. 16 ust. 2 updop) albo odpisów aktualizujących wartość należności (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a w zw. z art. 16 ust. 2a pkt 1 updop) jest to, aby wierzytelność ta (lub jej część)/należność (lub jej część) została uprzednio zarachowana do przychodów należnych. W przedstawionej sprawie ten warunek nie mógł zostać spełniony. Wierzytelność powstała bowiem w związku z niewykonaniem przez kontrahenta Spółki umówionego świadczenia, na poczet którego Spółka dokonywała przedpłat. Tego rodzaju wpłaty miały charakter kosztowy. Z oczywistych względów wykluczało to możliwość zaliczenia ich przez Spółkę do przychodów należnych.

Z uwagi na powyższe, przepisy art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a w zw. z art. 16 ust. 2 updop oraz art. 16 ust. 1 pkt 26a w zw. z art. 16 ust. 2a pkt 1 updop nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Odnosząc powyższe przepisy do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że wypłacone przez Spółkę kontrahentowi tureckiemu w postaci przedpłat środki stanowią koszty uzyskania przychodów.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przedmiotowe koszty mógł on zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 16 ust. 2 updop oraz uznając, że uprawdopodobnił nieściągalność należności w trybie art. 16 ust. 2a updop, jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej