Temat interpretacji

Która ze spółek (Spółka dzielona, czy Spółka przejmująca) uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po dniu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z 9 maja 2018 r., (data wpływu 18 maja 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, która ze spółek (Spółka dzielona, czy Spółka przejmująca) uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po dniu (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2018 r., wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, która ze spółek (Spółka dzielona, czy Spółka przejmująca) uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po dniu wydzielenia.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącym stroną postepowania:
  • X.
• Zainteresowanych niebędących stroną postepowania:
  • Y;
  • Z.

przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z o.o. (dalej: EW, Spółka dzielona) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Polski. Prowadzi działalność polegającą na wytwarzaniu, przesyle i dystrybucji ciepła oraz wytwarzaniu i obrocie energią elektryczną. Jedynym wspólnikiem EW jest Spółka akcyjna (dalej: Spółka E). Spółka E oraz EW są członkami podatkowej grupy kapitałowej (dalej: PGK). Umowa PGK została zawarta 20 września 2016 r. na okres trzech lat podatkowych, począwszy od 2017 r. EW oraz Spółka z o.o. (dalej: EC, Spółka przejmująca) są członkami Grupy Kapitałowej, działającej w obszarach wydobycia węgla kamiennego, wytwarzania, dystrybucji i handlu energią elektryczną i ciepłem. Spółką dominującą w Grupie jest Spółka E.

Jak wynika z Regulaminu Jednostek Organizacyjnych EW, spółka ta prowadzi działalność wytwórczą w ramach następującej wewnętrznej struktury organizacyjnej:

• Elektrownia K - źródła zlokalizowane w (), działalność polegająca na wytwarzaniu, przesyle i dystrybucji ciepła oraz wytwarzaniu energii elektrycznej,
• Segment Ciepło - źródła zlokalizowane w (), (Elektrociepłownia B., ECB) - działalność polegająca na wytwarzaniu, przesyle i dystrybucji ciepła oraz wytwarzaniu energii elektrycznej,
• Segment OZE - odnawialne źródła energii - działalność polegająca na wytwarzaniu energii elektrycznej.

Ponadto, zgodnie z Regulaminem, poza wskazanymi jednostkami związanymi z prowadzeniem działalności wytwórczej w ramach struktury EW, funkcjonują także jednostki pomocnicze dla wymienionych wyżej jednostek, takie jak: Wydział Sprzedaży Produktów Podstawowych (np. energii elektrycznej), Pion Controllingu, Zakupów, Energii czy Wykonawstwa Remontów. EW planuje reorganizację działalności. Ma ona polegać na przeniesieniu części majątku EW w postaci ECB (Segment Ciepło) do majątku EC.

Przeniesienie majątku odbędzie się w trybie podziału przez wydzielenie, o którym mowa w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1577 z późn. zm., dalej: KSH). W dniu wydzielenia przenoszony zespół składników majątkowych będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP), w rozumieniu przepisów art. 93c Ordynacji podatkowej oraz art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036 z późn. zm., dalej: UPDOP). Również część majątku, która pozostanie w Spółce dzielonej po dokonanym podziale będzie stanowiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

W strukturze udziałowej Spółki dzielonej 100% udziałów posiada Spółka E, natomiast w Spółce przejmującej ponad 91% udziałów należy do Spółki dzielonej.

EC nie jest członkiem PGK. Nie jest wykluczone, że po wygaśnięciu obecnej umowy PGK, po przeniesieniu udziałów EC z EW do Spółki E, zostanie zawarta nowa umowa PGK, której członkiem zostanie EC, pod warunkiem spełniania przesłanek wynikających z art. la UPDOP.

Obszar działalności Spółki przejmującej skupia się na wytwarzaniu, obrocie, przesyłaniu i dystrybucji ciepła.

EW oraz EC są spółkami utworzonymi wg prawa polskiego oraz podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Rok podatkowy obu spółek jest zgodny z rokiem kalendarzowym, a w związku z podziałem nie dojdzie do zamknięcia ksiąg rachunkowych Spółki dzielonej ani Spółki przejmującej.

W związku z prowadzoną działalnością, Spółka dzielona może angażować się przed dniem wydzielenia w operacje związane z wydzielaną ZCP, w stosunku do których, zgodnie z przepisami UPDOP, datą powstania przychodu będzie data przypadająca w dniu albo po dniu wydzielenia, mimo iż mogą one dotyczyć świadczeń czy operacji zrealizowanych przed dniem wydzielenia.

Powyższe będzie mieć również analogiczne zastosowanie do kosztów ponoszonych przez Spółkę dzieloną w związku z prowadzoną działalnością, w zakresie, w jakim koszty takie będą mogły podlegać zaliczeniu w poczet kosztów uzyskania przychodu w dniu albo po dniu wydzielenia. W szczególności mogą wystąpić sytuacje, w których wydatki związane z wydzielaną ZCP zostaną poniesione do dnia podziału przez Spółkę dzieloną, a jednocześnie przychody z którymi wskazane wydatki będą bezpośrednio związane, zostaną osiągnięte dopiero w dniu albo po dniu podziału już przez Spółkę przejmującą. Możliwa jest również sytuacja, w której związane z ZCP koszty poniesione zostaną w dniu albo po dniu wydzielenia, natomiast przychody z nimi związane osiągnięte zostały przez Spółkę dzieloną przed dniem wydzielenia.

Jednocześnie, w ramach prowadzonej działalności i umów zawieranych z kontrahentami, Spółka dzielona wystawia faktury korygujące (in minus oraz in plus). Możliwe jest również, że po dniu wydzielenia konieczne będzie wystawienie faktur korygujących w stosunku do sprzedaży związanej z działalnością wydzielanej ze Spółki dzielonej ZCP, zrealizowanej do dnia wydzielenia.

Potencjalnie, po dniu wydzielenia otrzymywane będą faktury korygujące zakupowe związane z ZCP za okres do dnia wydzielenia.

Możliwe są również sytuacje, w których po dniu wydzielenia konieczne będzie dokonanie korekty złożonych za okres do dnia wydzielenia deklaracji i zeznań podatkowych Spółki dzielonej.

Ponadto, w związku z planowanym podziałem, na mocy art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 917), dojdzie do przejścia części zakładu pracy na nowego pracodawcę, którym od dnia wydzielenia będzie Spółka przejmująca. W konsekwencji, z dniem wydzielenia Spółka przejmująca stanie się pracodawcą dla pracowników zatrudnionych obecnie w Spółce dzielonej związanych z wydzielanym ZCP.& 

Wynagrodzenia pracowników Spółki dzielonej wypłacane są nie później niż do 10 dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego, po miesiącu, którego to wynagrodzenie dotyczy. W konsekwencji, wynagrodzenie pracowników za miesiąc poprzedzający podział zostanie wypłacone do 10 dnia miesiąca, w którym nastąpi podział.

W związku z tym, możliwa jest sytuacja, iż wydatki związane z wypłatą wynagrodzenia pracowników wydzielanej ZCP za miesiąc poprzedzający miesiąc podziału zostaną poniesione przez Spółkę przejmującą (możliwe jest to w przypadku, gdy dzień podziału przypadnie po zakończeniu danego miesiąca, ale przed terminem wypłaty wynagrodzeń za ten miesiąc). Powyższe odpowiednio odnosi się również do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w części obciążającej pracodawcę, które podlegać będą zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w miesiącu ich faktycznej zapłaty.

W związku z podziałem, Spółka dzielona oraz Spółka przejmująca ponosiła dotychczas i będzie ponosiła w przyszłość koszty usług doradczych (pomoc prawna, podatkowa, księgowa).

Jednocześnie, w skład wydzielanych składników majątku wchodzą również nieruchomości, w stosunku do których Spółka dzielona przed dniem wydzielenia była podatnikiem podatku od nieruchomości.

Spółka dzielona w związku z produkcją energii w ECB posiada świadectwa pochodzenia energii elektrycznej (dalej: Świadectwa pochodzenia). Świadectwa pochodzenia mogą być otrzymywane przez EW w związku z wytworzeniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz kogeneracji lub kupowane na rynku. Świadectwa pochodzenia mogą być następnie sprzedawane lub przedstawiane do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki zgodnie przepisami prawa energetycznego.

Świadectwa pochodzenia wydaje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej. Świadectwa pochodzenia są zapisywane na koncie ewidencyjnym w rejestrze świadectw pochodzenia prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii (dalej: TGE) (świadectwa wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz kogeneracji). Może się zdarzyć sytuacja, że przed dniem podziału zostanie wyprodukowana przez ECB energia elektryczna, lecz EW nie zostaną do dnia podziału wydane Świadectwa pochodzenia. Wynika to z faktu, że zgodnie ze stanowiskiem Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, podmiotem, który powinien wystąpić o wydanie Świadectw pochodzenia z tytułu energii wyprodukowanej przez ECB za okres przed podziałem jest EW, gdyż do dnia podziału ECB objęta będzie koncesją na wytwarzanie energii elektrycznej, przysługującą EW. Po uzyskaniu przez EW Świadectw pochodzenia funkcjonalnie powiązanych z działalnością ECB, Świadectwa te mogą zostać przez EW do EC, w zakresie, w jakim nie będą dotyczyć obowiązku umorzenia przez EW.

Otrzymane świadectwa pochodzenia przez EW ujmowane są dla celów bilansowych, jako przychody z tytułu sprzedaży świadectw pochodzenia. Dla celów podatku dochodowego od osób prawnych EW nie rozpoznaje przychodu w tym samym momencie. Wartość sprzedanych świadectw pochodzenia ujęta jako koszt bilansowy nie jest kosztem dla celów podatkowych. Dla celów podatku dochodowego EW rozpoznaje przychód w momencie sprzedaży świadectwa pochodzenia zgodnie z art. 12 ust. 3a UPDOP.

Zgodnie z przepisami prawa energetycznego, obowiązek umorzenia Świadectw pochodzenia spoczywa na spółce, która dokonuje sprzedaży energii elektrycznej (tu: EW) i nie przechodzi wraz z instalacją z dniem podziału na spółkę przejmującą (tu: EC).

W związku z powyższym, w ramach podziału na EC nie przejdą te Świadectwa pochodzenia (zarówno powstałe w związku z wytworzeniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii oraz kogeneracji, jak i kupowane na rynku), które podlegać będą umorzeniu w zakresie, w jakim obowiązek umorzenia związany będzie z produkcją energii elektrycznej w ECB.

Zgodnie z ustawą o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, EW w związku z instalacją ECB przyznawane są uprawnienia do emisji CO2. Uprawnienia są przypisane do instalacji. Uprawnienia podlegają, co do zasady umorzeniu przez podmiot prowadzący instalację w terminie do dnia 30 kwietnia każdego roku. Dodatkowo, EW na potrzeby ECB kupuje uprawnienia do emisji CO2. Uprawnienia maja charakter zbywalny, posiadają realny wymiar ekonomiczny i wartość rynkową.

Zgodnie z zasadą sukcesji wynikającej z KSH oraz zgodnie z przepisami ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, obowiązek umorzenia uprawnień do emisji jest związany z instalacjami (w tym przypadku z ECB), i w związku z tym przechodzi z dniem podziału na spółkę przejmującą (tu: EC).

W związku z powyższym, w ramach podziału na EC przejdą te uprawnienia do emisji CO2 (zarówno przyznane nieodpłatnie na mocy ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, jak i kupowane na rynku), które zapisane będą na rachunku uprawnień do emisji CO2, przypisanym do ECB (uprawnienia te wykorzystane zostaną do rozliczenia emisji za rok, w którym nastąpił podział).

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.

Która ze spółek (Spółka dzielona, czy Spółka przejmująca) uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po dniu wydzielenia? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Zainteresowanych:

Spółka przejmująca uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po tym dniu, natomiast Spółka dzielona - kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych przed dniem wydzielenia.

Sukcesja prawnopodatkowa związana z podziałem przez wydzielenie.

Zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH, podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). Cechą szczególną tego trybu podziału spółki jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje tylko przeniesienie części majątku tej spółki na inną spółkę już istniejącą lub nowo zawiązaną.

W myśl art. 531 § 1 KSH, spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.

W takiej sytuacji ma miejsce sukcesja uniwersalna częściowa (art. 531 § 1 KSH), tj. następstwo generalne dotyczące praw i obowiązków związanych z przenoszonymi składnikami majątku (określonymi w planie podziału).

Punktem wyjścia dla podziału spółki kapitałowej przez wydzielenie, jak w każdym przypadku podziału jest sporządzany przez zarząd spółki dzielonej plan podziału. Zgodnie z art. 534 KSH, plan podziału powinien zawierać m.in. dokładny opis i podział składników (aktywów i pasywów) oraz zezwoleń, koncesji lub ulg przypadających spółkom przejmującym lub spółkom nowo zawiązanym. Wskazane powyżej przepisy regulują problematykę związaną z sukcesją spółek kapitałowych na gruncie prawa cywilnego.

Przejście praw i obowiązków podatkowych w sytuacji podziału przez wydzielenie reguluje natomiast art. 93c Ordynacji podatkowej zgodnie z którym, osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują z dniem wydzielenia we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im w planie podziału składnikami majątku. Opisane w przepisie zasady przejścia praw i obowiązków noszą nazwę sukcesji generalnej. Jednocześnie - jak wynika z § 2 art. 93c Ordynacji podatkowej - przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek osoby prawnej dzielonej, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

W przypadku podziału przez wydzielenie sukcesja ta nabiera szczególnego charakteru, sukcesji generalnej częściowej. Oznacza to, że podmiot wydzielany przejmuje tylko te prawa i obowiązki, które zostały mu przypisane w planie podziału.

Z uwagi na fakt, że ustawodawca nie definiuje pojęcia praw i obowiązków podatkowych związanych ze składnikami majątku, będących przedmiotem sukcesji na podstawie art. 93c Ordynacji podatkowej, należy przyjąć, że sukcesji nie podlegają te prawa i obowiązki, które na mocy obowiązujących przepisów podatkowych zostały przypisane do osoby dzielonego podatnika. Sukcesji zaś podlegają prawa i obowiązki, które choć wynikają ze zdarzeń mających miejsce przed podziałem, to nie uległy konkretyzacji do tej daty na gruncie rozliczeń podatkowych.

W przypadku podziału przez wydzielenie decydujące znaczenie ma okoliczność, czy dane prawo lub obowiązek powstało i istniało przed dniem wydzielenia. Wniosek taki wynika z literalnej wykładni art. 93c Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, sukcesji podlegają prawa i obowiązki pozostające w związku z przydzielonymi spółce przejmującej lub spółce nowopowstałej w wyniku podziału składnikami majątku. W przepisie tym, ustawodawca posłużył się czasem teraźniejszym. Stąd, przedmiotem sukcesji mogą być wyłącznie stany otwarte, tj. prawa i obowiązki, które na dzień wydzielenia pozostają jeszcze w związku z przydzielonymi spółce przejmującej składnikami majątku. i nie zostały rozliczone przez spółkę dzieloną, tj., które nie uległy konkretyzacji na gruncie rozliczeń podatkowych.

W konsekwencji, jeżeli dane prawo bądź obowiązek powstało przed dniem wydzielenia lub dotyczy okresu poprzedzającego podział (powinno być rozliczone w tym właśnie czasie), skutki podatkowe z nim związane ściśle wiążą się z rozliczeniami podatkowymi spółki dzielonej. W tym kontekście, następstwo prawne (sukcesję generalną częściową), zgodnie z art. 93c Ordynacji podatkowej, należy rozumieć jako kontynuację - od dnia wydzielenia - rozliczeń podatkowych prowadzonych dotychczas przez spółkę dzieloną, a nie jako przejęcie przez spółki nowo zawiązane lub przejmujące całości rozliczeń podatkowych wydzielanych części przedsiębiorstwa z okresu przed podziałem.

Przy wykładni art. 93c Ordynacji podatkowej, istotne jest zastrzeżenie, że chodzi o prawa i obowiązki pozostające w związku z przydzielonymi, m.in. w planie podziału, składnikami majątku. Podatek dochodowy od osób prawnych odnosi się do osoby podatnika (a nie jego majątku), i co do zasady nie jest możliwe przypisanie zobowiązania podatkowego do określonych składników majątku. Tym samym, nawet przeniesienie w związku z podziałem przez wydzielenie określonych składników majątkowych na spółkę przejmującą nie będzie skutkować przejściem praw i obowiązków podatkowych związanych z tym majątkiem w sytuacji, gdy w sposób ostateczny zostały już one przypisane do spółki dzielonej (uległy skonkretyzowaniu przed dniem podziału).

Podsumowując powyższe należy przyjąć, że:

• sukcesji nie będą podlegały te prawa i obowiązki, które na mocy obowiązujących przepisów podatkowych zostały przypisane do dnia wydzielenia do osoby dzielonego podatnika, oraz
• sukcesji będą podlegały prawa i obowiązki, które choć mogą wynikać z pewnych zdarzeń mających miejsce przed dniem wydzielenia - to do dnia wydzielenia nie uległy konkretyzacji dla celów rozliczeń podatkowych (tj. przed dniem wydzielenia, zgodnie z normami przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie nastąpił moment powstania przychodu podatkowego oraz moment poniesienia kosztu podatkowego).

W przypadku podziału przez wydzielenie, decydujące znaczenie ma zatem:

• moment powstania danego prawa lub obowiązku przed czy po wydzieleniu oraz
• czy dane prawo lub obowiązek istniało przed dniem wydzielenia, tj. czy zostało skonkretyzowane przed czy po dokonaniu wydzielenia.

Przenosząc powyższe na grunt regulacji UPDOP wskazać należy, że w sytuacji, gdy należne przychody oraz poniesione koszty dotyczące działalności wydzielonego ZCP powstały do dnia wydzielenia i zostały rozliczone przez spółkę dzieloną, prawa i obowiązki dotyczące rozliczenia takich przychodów i kosztów nie będą przedmiotem sukcesji na podstawie art. 93c Ordynacji podatkowej. Z kolei, w przypadku, gdy dane prawo bądź obowiązek powstało w dniu wydzielenia lub po tej dacie, rozliczenia podatkowe z nim związane powinny dotyczyć wyłącznie spółki przejmującej.

Oznacza to, że przedmiotem sukcesji, zgodnie z art. 93c Ordynacji podatkowej, będzie np. kontynuacja stosowanej przez spółkę dzieloną w stosunku do składników majątku, metody amortyzacji czy rozliczenie przychodów i kosztów nierozliczonych przed dniem podziału. Przedmiotem sukcesji nie będzie mógł być natomiast obowiązek rozpoznania przychodów oraz uprawnienie do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów dotyczących okresu sprzed dnia wydzielenia, w sytuacji, gdy przychody i koszty tego okresu powinny być zgodnie z prawem rozliczone przez spółkę dzieloną.

Dlatego też, jeżeli przychód podatkowy i koszty podatkowe dotyczące wydzielanej działalności powstały w dniu wydzielenia lub po tej dacie, to prawa i obowiązki dotyczące rozliczenia takich przychodów i kosztów będą przedmiotem sukcesji na podstawie art. 93c Ordynacji podatkowej i jako takie, będą podlegały uwzględnieniu w rozliczeniach spółki przejmującej - jako zdarzenia, w odniesieniu do których moment konkretyzacji obowiązku podatkowego (powstanie zobowiązania podatkowego) nastąpił już po dokonaniu prawnego wydzielenia.

Natomiast, sukcesji generalnej częściowej nie będą podlegały te przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki spółki dzielonej, które przed dniem wydzielania pozostawały (w czasie przeszłym) w związku z przydzielonymi spółce przejmującej, w planie podziału, składnikami majątku.

Dlatego też, jeżeli przychód podatkowy i koszty podatkowe dotyczące wydzielanej działalności powstały do dnia poprzedzającego dzień wydzielenia, to prawa i obowiązki dotyczące rozliczenia takich przychodów i kosztów nie będą przedmiotem sukcesji na podstawie art. 93c Ordynacji podatkowej, i jako takie nie będą podlegały uwzględnieniu w rozliczeniach spółki przejmującej, jako zdarzenia, w odniesieniu, do których moment konkretyzacji obowiązku podatkowego (powstania zobowiązania podatkowego), nastąpił już przed dokonaniem prawnego wydzielenia.

Jak wynika z treści art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powyższego przepisu wynika, zatem, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 UPDOP.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, uwzględniając powyższe oraz całość przepisów podatkowych, aby uznać koszt za koszt w rozumieniu podatkowym, muszą być spełnione także pewne dodatkowe warunki tj. koszt:

1. został definitywnie poniesiony przez tego podatnika, który zamierza go odliczyć od swojego przychodu podatkowego - definitywność oznacza zarówno poniesienie kosztu przez właściwego podatnika, jak i brak przesłanek do zwrotu danego kosztu;
2. ma związek z danym źródłem przychodów (np. z działalnością gospodarczą podatnika w przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą);
3. został właściwie udokumentowany;
4. został uregulowany wobec innego przedsiębiorcy za pośrednictwem rachunku płatniczego, w przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji przekracza 15.000 zł, w przypadku, gdy sposobem rozliczenia jest zapłata.

Powyższe zasady są nadrzędne dla ustalenia, czy dany koszt może być zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodów oraz kiedy może zostać zakwalifikowany, jako koszt uzyskania przychodów.

Moment potrącalności kosztów został przez ustawodawcę uregulowany w art. 15 ust. 4 - 4e UPDOP.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 UPDOP, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

W roku podatkowym, w którym powstały odpowiadające im przychody, są również potrącalne bezpośrednie koszty uzyskania przychodów, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1. sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
2. złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego (art. 15 ust. 4b UPDOP).

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po upływie ww. terminów, są natomiast potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie (art. 15 ust. 4c UPDOP).

Stosownie do treści art. 15 ust. 4d UPDOP, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.& 

Dla celów podatkowych momentem poniesienia kosztów pośrednich, będzie moment ujęcia przedmiotowych wydatków w księgach, jako kosztu na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego.

Art. 15 ust. 4e UPDOP stanowi, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych, jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Tym samym, uwzględniając przedstawiony na wstępie stan faktyczny, jak również wskazane powyżej regulacje Ordynacji podatkowej oraz UPDOP wskazać należy, że przychody związane z ZCP, w stosunku do których, zgodnie z UPDOP, obowiązek podatkowy (przychód należny) powstanie do dnia podziału, powinny być rozpoznane wyłącznie przez Spółkę dzieloną. Natomiast, przychody z tytułu świadczeń i operacji zrealizowanych do dnia podziału, co do których obowiązek podatkowy (przychód należny) powstanie w dniu lub po dniu podziału będą rozpoznane dla celów podatkowych przez Spółkę przejmującą.

Z kolei, w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów, w stosunku, do których prawo do ich rozpoznania zgodnie z UPDOP powstało do dnia podziału, uprawnionym do ich rozpoznania będzie wyłącznie Spółka dzielona. Spółka przejmująca będzie natomiast uprawniona do rozpoznania tych kosztów uzyskania przychodów związanych z wydzielaną ZCP, w stosunku, do których prawo do ich rozpoznania zgodnie z UPDOP powstało od dnia wydzielenia (a więc w dniu lub po dniu wydzielenia).

Wskazana powyżej zasada dotyczyć będzie zarówno kosztów bezpośrednio związanych z przychodami jak i kosztów innych nie bezpośrednio związane z przychodami (tzw. kosztów pośrednich).

W odniesieniu do kosztów bezpośrednio związanych z przychodami, rozpoznanymi dla celów UPDOP do dnia podziału, prawo do potrącenia takich kosztów będzie miała wyłącznie Spółka dzielona, natomiast w odniesieniu do kosztów bezpośrednio związanych z przychodami, rozpoznanymi dla celów UPDOP w dniu lub po dniu podziału, prawo do potrącenia takich kosztów będzie miała Spółka przejmująca.

Z kolei, w odniesieniu do kosztów pośrednich poniesionych do dnia podziału prawo do potrącenia takich kosztów będzie miała wyłącznie Spółka dzielona, natomiast w odniesieniu do kosztów pośrednich poniesionych w dniu lub po dniu podziału prawo do potrącenia takich kosztów będzie miała wyłącznie Spółka przejmująca.

W ten sposób koszty związane z działalnością zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tj. częścią przedsiębiorstwa prowadzoną przez spółkę dzieloną), które uległy konkretyzacji do dnia wydzielenia, będą stanowiły integralną część rozliczeń podatkowych Spółki dzielonej. Natomiast, Spółka przejmująca powinna przejąć obowiązek rozliczenia wyłącznie kosztów odpowiednio potrąconych w dniu wydzielenia lub po tej dacie.

Podsumowując, Spółka przejmująca uprawniona będzie do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych w dniu wydzielenia lub po tym dniu, natomiast Spółka dzielona - kosztów uzyskania przychodu związanych z wydzielaną ZCP i potrącalnych przed dniem wydzielenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanych w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podział spółek handlowych regulowany jest przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1577 z późn. zm., dalej: KSH). Stosownie do postanowień art. 528 § 1 KSH, spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek handlowych. Natomiast, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH, podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Zgodnie z art. 93c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.), osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im w planie podziału, składnikami majątku.

Powyższy przepis stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (art. 93c § 2 Ordynacji podatkowej).

Uregulowanie to jest wyrazem tzw. zasady sukcesji ograniczonej. Oznacza to, iż Spółka przejmująca jest następcą podatkowym Spółki dzielonej, ale tylko w takim zakresie, w jakim prawa i obowiązki podatkowe pozostają w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.

W praktyce oznacza to, iż przedmiotem sukcesji są tylko te prawa i obowiązki podatkowe, które łącznie spełniają następujące warunki:

• pozostają w związku z przejmowaną zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa;
• powstały przed dniem sukcesji (stały się przed podziałem stanami otwartymi) oraz
• nie zostały zrealizowane przez Spółkę dzieloną (są nadal stanami otwartymi).

A contrario w związku z faktem, iż przedmiotem sukcesji są prawa i obowiązki, to te z nich, które uległy konkretyzacji przed podziałem (a więc te zdarzenia, których skutki, tj. rozpoznanie przychodu lub kosztu, zostały ujęte dla celów podatkowych przed podziałem) nie będą przedmiotem sukcesji - nie będą miały bowiem przymiotu praw i obowiązków (oraz nie będą stanami otwartymi).

Podsumowując, w przypadku podziału przez wydzielenie decydujące znaczenie ma okoliczność, czy dane prawo lub obowiązek powstało i istniało przed momentem podziału. Wniosek taki wynika z literalnej wykładni art. 93c Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym, sukcesji podlegają prawa i obowiązki pozostające w związku z przydzielonymi spółce przejmującej składnikami majątku. W przepisie tym ustawodawca posłużył się czasem teraźniejszym. Stąd, przedmiotem sukcesji mogą być wyłącznie stany otwarte, tj. prawa i obowiązki, które przed momentem podziału pozostają jeszcze w związku z przydzielonymi spółce przejmującej składnikami majątku. Powyższe prowadzi zatem do wniosku, że przepis ten nie odnosi się do praw i obowiązków, które pozostawały w związku z danymi składnikami majątku przed momentem podziału.

W konsekwencji, jeżeli dane prawo bądź obowiązek powstało przed momentem podziału lub dotyczy okresu poprzedzającego moment podziału (powinno być rozliczone w tym właśnie czasie), skutki podatkowe z nim związane ściśle wiążą się z rozliczeniami podatkowymi Spółki dzielonej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036 z późn. zm., dalej: UPDOP), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Stosownie do treści art. 15 ust. 4 UPDOP, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka EW planuje reorganizację działalności. Ma ona polegać na przeniesieniu części majątku EW w postaci ECB (Segment Ciepło) do majątku EC.

Przeniesienie majątku odbędzie się w trybie podziału przez wydzielenie, o którym mowa w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych. W dniu wydzielenia przenoszony zespół składników majątkowych będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów art. 93c Ordynacji podatkowej oraz art. 4a pkt 4 UPDOP. () mogą wystąpić sytuacje, w których wydatki związane z wydzielaną ZCP zostaną poniesione do dnia podziału przez Spółkę dzieloną, a jednocześnie przychody, z którymi wskazane wydatki będą bezpośrednio związane, zostaną osiągnięte dopiero w dniu albo po dniu podziału już przez Spółkę przejmującą.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego, w sytuacji, gdy wydatki dotyczące wydzielanego ZCP zostaną poniesione przed momentem podziału, ale będą stanowiły koszty bezpośrednio związane z przychodami, które zostaną osiągnięte po momencie podziału już przez Spółkę przejmującą, to Spółka przejmująca będzie uprawniona do ich rozpoznania dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, pomimo że przedmiotowe wydatki mogą zostać poniesione przez Spółkę dzieloną.

Zatem, to Spółka przejmująca, będzie uprawniona do rozpoznania, jako koszty uzyskania przychodów, wydatki związane z wydzielaną ZCP i potrącalne w dniu wydzielenie lub po dniu wydzielenia.

Tym samym, stanowisko Zainteresowanych należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Zainteresowanych i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie nadmienia się, że w zakresie pytań nr 1, 3-15, zostały/zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej