Temat interpretacji
w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca jest uprawniony do zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatku, w postaci zrekompensowania kontrahentowi zapłaty odsetek ustawowych od zaległości podatkowych
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku opatrzonym datą 10 października 2018 r. (data wpływu 15 styczeń 2019 r.), uzupełnionym 21 lutego 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca jest uprawniony do zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatku, w postaci zrekompensowania kontrahentowi zapłaty odsetek ustawowych od zaległości podatkowych - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 15 stycznia 2019 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy Wnioskodawca jest uprawniony do zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatku, w postaci zrekompensowania kontrahentowi zapłaty odsetek ustawowych od zaległości podatkowych. W dniu 21 lutego 2019 r. wniosek został uzupełniony.
We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest wysoce wyspecjalizowanym podmiotem zapewniającym swoim klientom kompleksowe wsparcie technologiczne z zakresu spawalnictwa poprzez dostarczanie rozwiązań (usługi) oraz materiałów i urządzeń (dostawy towarów) wykorzystywanych w procesach spawalniczych i lutowniczych oraz nanoszenia powłok trudnościeralnych. W ofercie Spółki znajdują się różnego rodzaju materiały, urządzenia i akcesoria spawalnicze, w tym też takie, które wymienione są w załączniku nr 11 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT). Tym samym, z kontrahentami krajowymi będącymi podatnikami VAT czynnymi Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczania podatku VAT od tak sprzedawanych towarów na zasadzie odwrotnego obciążenia.
Wnioskodawca jest stałym dostawcą dla swoich klientów, z którymi utrzymuje bliskie relacje handlowe. Dla jednego z kluczowych odbiorców, Spółka przez lata dostarczała i dostarcza miedziany drut spawalniczy (dalej: Towar). Towar został wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, w związku z czym od 1 października 2013 r. dostawy Towaru podlegają mechanizmowi odwrotnego obciążenia. Jednocześnie, w wyniku błędnej kwalifikacji Towaru w kontekście wyżej wymienionego załącznika nr 11 do ustawy o VAT, Spółka także po 1 października 2013 r. niezmiennie dokumentowała dostawy Towaru fakturami wystawianymi na zasadach ogólnych z wykazaniem stawki 23% podatku od towarów i usług. Spółka wykazywała należny podatek VAT w deklaracjach podatkowych.
W wyniku przeprowadzonej wewnętrznie weryfikacji prawidłowości rozliczeń VAT, Spółka zidentyfikowała nieprawidłowość w zakresie rozliczania dostaw Towaru oraz - w uzgodnieniu z kontrahentem - wystawiła faktury korygujące oraz złożyła korekty deklaracji VAT, wskutek których Spółka wykazała nadwyżkę VAT należnego nad naliczonym.
Kontrahent Spółki przyjmował pierwotnie wystawione - obiektywnie błędne - faktury bez zastrzeżeń oraz odliczał VAT naliczony z nich wynikający, wbrew wyraźnej dyspozycji przepisu art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którą podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących dostawy podlegające rozliczeniu przez mechanizm odwrotnego obciążenia. Dzięki informacji otrzymanej od Spółki oraz w związku z otrzymaniem faktur korygujących, kontrahent Wnioskodawcy skorygował własne deklaracje i rozliczenia podatku VAT, czego skutkiem było wykazanie zaległości podatkowych za poszczególne miesiące w latach 2013 - 2017. Kontrahent uregulował zaległości podatkowe wraz z odsetkami od tych zaległości podatkowych.
Równocześnie z przekazaniem informacji o nieprawidłowościach oraz z przeprowadzeniem korekt przez Spółkę oraz przez kontrahenta, Strony podjęły rozmowy w przedmiocie ustalenia zasad i terminów rozliczenia kwot niewłaściwie zapłaconego podatku VAT oraz ewentualnego rozliczenia odsetek od zaległości, do zapłaty których zobowiązany był kontrahent.
Kontrahent oczekiwał, że Spółka poniesie ciężar zapłaconych przez niego odsetek od zaległości podatkowych. W opinii kontrahenta Spółka poprzez wystawienie wadliwych faktur odpowiada wobec niego za powstanie zaległości, a w konsekwencji za obowiązek zapłaty odsetek. Spółka nie negując popełnionego przez siebie błędu zwróciła uwagę kontrahenta na to, że każdy podatnik VAT ponosi pełną odpowiedzialność za własne rozliczenia VAT, a błąd drugiej strony nie zwalnia podatnika VAT z każdoczesnego obowiązku weryfikacji zgodności własnych rozliczeń VAT z prawem. Spółka dalej podniosła, że również nabywca towaru oraz odbiorca faktury jest zobowiązany do weryfikacji prawa do odliczenia. W opinii Spółki, kontrahent nie przeprowadził stosownej weryfikacji i w konsekwencji można uznać, że przyczynił się do tego, że błędne zasady rozliczania VAT funkcjonowały w obrocie przez szereg kolejnych dostaw Towaru.
Spółka argumentowała w rozmowach z kontrahentem, jednak interes Spółki w postaci uniknięcia przerzucenia na nią ciężaru odsetek miał dla Spółki obiektywnie mniejszą wartość niż utrzymanie pozytywnych relacji handlowych ze swoim kluczowym odbiorcą oraz kontynuowanie realizacji dostaw i świadczenia usług. Z perspektywy Spółki, ewentualny koszt odsetek był mniej dotkliwy niż wizja utraty kluczowego kontrahenta. Kontrahent w toku negocjacji miał świadomość swojej pozycji, stąd jego skłonność do ustępstw była ograniczona.
Wobec powyższego Strony zawarły porozumienie, w myśl którego Spółka zgodziła się na zrekompensowanie kontrahentowi istotnej części odsetek od zaległości przez wypłatę określonych sum w transzach, a termin płatności ostatniej przypadał na wrzesień 2018 r. Kwoty były regulowane zgodnie z porozumieniem.
Z uwagi na kontekst relacyjny i biznesowy, Wnioskodawca nigdy nie rozważał sporu sądowego.
Wnioskodawca wyjaśnia, że kwestia rekompensaty nie była w żaden sposób powiązana z terminowością i wadliwością dostarczanego Towaru.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy Wnioskodawca jest uprawniony do zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodu wydatku, w postaci zrekompensowania kontrahentowi zapłaty odsetek ustawowych od zaległości podatkowych?
Zdaniem Wnioskodawcy, jest on uprawniony do zaliczenia w koszty uzyskania przychodu wydatku w postaci zrekompensowania kontrahentowi zapłaty odsetek ustawowych od zaległości podatkowej.
Uzasadniając powyższe twierdzenie Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r.(t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036, z późn. zm.; dalej: ustawy o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że dany wydatek może zostać za koszt uzyskania przychodu (dalej: KUP) w przypadku, gdy:
- został faktycznie poniesiony,
- jego poniesienie nastąpiło w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
- nie znajduje się w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
(Krajewska Aleksandra i in., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV; SIP LEX 2018). Kumulatywne spełnienie powyższych przesłanek pozytywnych oraz brak spełnienia przesłanki negatywnej pozwala na zaliczenie dowolnego wydatku do KUP.
W przypadku wydatku poniesionego przez Spółkę należy zauważyć, iż wszystkie przesłanki pozytywne zostały spełnione, a przesłanka negatywna nie została spełniona.
Po pierwsze, zgodnie z porozumieniem Spółka zobowiązała się do zapłaty określonych sum, zatem nie ulega wątpliwości, że analizowany jest wydatek poniesiony. Tym samym została spełniona pierwsza z przesłanek.
Po drugie, przedmiotowy wydatek został poniesiony w celu zachowania źródła przychodów, co szczegółowo opisane jest niżej.
W ocenie Wnioskodawcy, analizując art. 15 ustawy o CIT, należy zauważyć, iż ustawodawca posługuje się sformułowaniem w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wykładnia analizowanego sformułowania wskazuje, że celem ustawodawcy jest możliwość zaliczenia do KUP wszelkich wydatków, które dążą do utrzymania źródła przychodów i będą w związku przyczynowo skutkowym z założonymi przychodami. Nie będzie miało znaczenia, czy zamierzone działania zrealizują zakładany cel (tj. Spółka osiągnie przychody) oraz czy będą najefektywniejszym sposobem na realizację przychodów.
Powyższy sposób interpretacji przepisów, zdaniem Wnioskodawcy, znajduje swoją aprobatę w doktrynie i orzecznictwie:
Jak wskazano w wyroku NSA z 20 marca 2018 r., sygn. akt II FSK 695/16, za koszty poniesione na zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów tak, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.
Decydującym kryterium przy kwalifikacji prawnej danego kosztu, jako kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, pozostaje kryterium celu poniesienia kosztu. Poza tym niezbędne jest istnienie bezpośredniego lub pośredniego tylko związku pomiędzy kosztem, a realizacją wymienionych w tym przepisie celów (Wyrok NSA z 2 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2775/12).
Zdaniem Wnioskodawcy należy zauważyć, że przedstawiony w stanie faktycznym wydatek poniesiony na rzecz kontrahenta ma celu utrzymanie dalszej współpracy gospodarczej. Wnioskodawca, w postępowaniu cywilnym mógłby kwestionować żądanie kontrahenta, jednakże wejście w spór sądowy pomiędzy Wnioskodawcą a kontrahentem groziłoby zerwaniem współpracy. Ze względu na nierówność ekonomiczną, wskazaną w stanie faktycznym, kontrahent z łatwością znalazłby podmiot, który mógłby dostarczać towary obecnie oferowane przez Spółkę. Natomiast Wnioskodawca miałby trudności ze znalezieniem nabywcy na miejsce kontrahenta. Groziłoby to zmniejszeniem produkcji Wnioskodawcy, a w konsekwencji zmniejszeniem jego przychodów. Tym samym, zapłata żądanej przez kontrahenta kwoty, spowoduje, że Wnioskodawca nie straci istotnego nabywc własnych towarów, co w konsekwencji pozwoli utrzymać istniejące źródło przychodów.
Wnioskodawca wskazał, że przedstawiona argumentacja znajduje potwierdzenie w wyrokach sądów administracyjnych wydanych w podobnych stanach faktycznych, gdzie wskazano, iż:
- Kosztem podatkowym podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w świetle treści art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, mogą być również koszty zabezpieczające źródło przychodów - to znaczy koszty poniesione na ochronę istniejącego - podstawowego - źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób, tak aby doszło do ograniczenia strat finansowych przez rezygnację z pewnych wydatków (koszty najmu nierentownych inwestycji), pomimo poniesienia pewnych kosztów (kara umowna lub tzw. odstępne), które właśnie zabezpieczeniu źródła przychodów mają służyć. (Wyrok WSA w Warszawie z 17 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2320/14).
- (...) nie można zakładać, iż jedynym racjonalnym działaniem gospodarczym w takiej sytuacji winno być dochodzenie przez spółkę swoich praw na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym. (Wyrok WSA w Krakowie z 9 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Kr 371/18).
- Przedmiotowy wydatek nosi znamiona odszkodowania, jednak z ocenie Wnioskodawcy nie został wymieniony w art. 16 ustawy o CIT, a tym samym nie został on wykluczony z katalogu kosztów uzyskania przychodu. W szczególności art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, nie wyłącza każdego odszkodowania lub kary umownej, a dotyczy wyłącznie określonej kategorii odszkodowań lub kar umownych. Zostało to potwierdzone w wyroku NSA z 23 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 228/1, zgodnie, z którym przyjęcie poglądu, że kara umowna lub odszkodowanie ze swej istoty nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów, czyniłoby regulację zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, zbędną, bowiem skoro określony zbiór nie jest kosztem podatkowym na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy, to nieracjonalnym jest uznawanie poszczególnych elementów tego zbioru za koszt i wyłączanie go z tego zbioru na podstawie innego przepisu - art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Przypomnieć należy, że przepis art. 16 ust. 1 ab initio odwołuje się wyłącznie do kosztów uzyskania przychodów.
Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT wyłącza jedynie określone rodzaje odszkodowań lub kar umownych z kategorii kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z omawianym przepisem nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodu wydatków na zapłatę kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Dokonując wykładni tego przepisu, jeżeli wyłączone z katalogu KUP są odszkodowania i kary umowne dotyczące wyłącznie wad towarów i nieterminowych dostaw, to a contrario istnieje możliwość zaliczenia jako KUP innego rodzaju kar umownych i odszkodowań (o ile spełnione będą pozytywne przesłanki z art. 15 ustawy o CIT).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ().
Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych z ich źródła, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.
Jednocześnie trzeba podkreślić, że przez pojęcie zachować należy rozumieć dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać. Natomiast zabezpieczyć oznacza uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę. Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Za koszty związane z zabezpieczeniem i zachowaniem źródła przychodów należy więc uznać przede wszystkim koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika oraz prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej, do której zalicza się koszty poniesione w celu uzyskania przychodów.
W oparciu o kryterium stopnia powiązania kosztów z przychodami, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe:
- bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz
- inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).
Przywołana regulacja art. 15 ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.
Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:
- konieczność faktycznego (co do zasady) poniesienia wydatku oraz
- poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą ponoszonego wydatku nie ujęto w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.
Art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.
Jednocześnie podkreślić należy, że nieujęcie danego wydatku w katalogu kosztów niepotrącalnych, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie oznacza automatycznie, że inne koszty w nim niewymienione, tymi kosztami być mogą. W takim przypadku należy bowiem badać, czy dany koszt poniesiony został w celu uzyskania przychodu z jego źródła (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu). Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu ze źródła przychodów lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest wysoce wyspecjalizowanym podmiotem zapewniającym swoim klientom kompleksowe wsparcie technologiczne z zakresu spawalnictwa poprzez dostarczanie rozwiązań (usługi) oraz materiałów i urządzeń (dostawy towarów) wykorzystywanych w procesach spawalniczych i lutowniczych oraz nanoszenia powłok trudnościeralnych. W ofercie Spółki znajdują się różnego rodzaju materiały, urządzenia i akcesoria spawalnicze, w tym też takie, które wymienione są w załączniku nr 11 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT). Tym samym, z kontrahentami krajowymi będącymi podatnikami VAT czynnymi Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczania podatku VAT od tak sprzedawanych towarów na zasadzie odwrotnego obciążenia.
Wnioskodawca jest stałym dostawcą dla swoich klientów, z którymi utrzymuje bliskie relacje handlowe. Dla jednego z kluczowych odbiorców, Spółka przez lata dostarczała i dostarcza miedziany drut spawalniczy (dalej: Towar). Towar został wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, w związku z czym od 1 października 2013 r. dostawy Towary podlegają mechanizmowi odwrotnego obciążenia. Jednocześnie, w wyniku błędnej kwalifikacji Towaru w kontekście wyżej wymienionego załącznika nr 11 do ustawy o VAT, Spółka także po 1 października 2013 roku niezmiennie dokumentowała dostawy Towaru fakturami wystawianymi na zasadach ogólnych z wykazaniem stawki 23% podatku od towarów i usług. Spółka wykazywała należny podatek VAT w deklaracjach podatkowych.
W wyniku przeprowadzonej wewnętrznie weryfikacji prawidłowości rozliczeń VAT, Spółka zidentyfikowała nieprawidłowość w zakresie rozliczania dostaw Towaru oraz - w uzgodnieniu z kontrahentem - wystawiła faktury korygujące oraz złożyła korekty deklaracji VAT, wskutek których Spółka wykazała nadwyżkę VAT należnego nad naliczonym.
Kontrahent Spółki przyjmował pierwotnie wystawione - obiektywnie błędne - faktury bez zastrzeżeń oraz odliczał VAT naliczony z nich wynikający, wbrew wyraźnej dyspozycji przepisu art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którą podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących dostawy podlegające rozliczeniu przez mechanizm odwrotnego obciążenia. Dzięki informacji otrzymanej od Spółki oraz w związku z otrzymaniem faktur korygujących, kontrahent Wnioskodawcy skorygował własne deklaracje i rozliczenia podatku VAT, czego skutkiem było wykazanie zaległości podatkowych za poszczególne miesiące w latach 2013 - 2017. Kontrahent uregulował zaległości podatkowe wraz z odsetkami od tych zaległości podatkowych.
Równocześnie z przekazaniem informacji o nieprawidłowościach oraz z przeprowadzeniem korekt przez Spółkę oraz przez kontrahenta, Strony podjęły rozmowy w przedmiocie ustalenia zasad i terminów rozliczenia kwot niewłaściwie zapłaconego podatku VAT oraz ewentualnego rozliczenia odsetek od zaległości, do zapłaty których zobowiązany był kontrahent.
Kontrahent oczekiwał, że Spółka poniesie ciężar zapłaconych przez niego odsetek od zaległości podatkowych. W opinii kontrahenta Spółka poprzez wystawienie wadliwych faktur odpowiada wobec niego za powstanie zaległości, a w konsekwencji za obowiązek zapłaty odsetek. Spółka nie negując popełnionego przez siebie błędu zwróciła uwagę kontrahenta na to, że każdy podatnik VAT ponosi pełną odpowiedzialność za własne rozliczenia VAT, a błąd drugiej strony nie zwalnia podatnika VAT z każdoczesnego obowiązku weryfikacji zgodności własnych rozliczeń VAT z prawem. Spółka dalej podniosła, że również nabywca towaru oraz odbiorca faktury jest zobowiązany do weryfikacji prawa do odliczenia. W opinii Spółki, kontrahent nie przeprowadził stosownej weryfikacji i w konsekwencji można uznać, że przyczynił się do tego, że błędne zasady rozliczania VAT funkcjonowały w obrocie przez szereg kolejnych dostaw Towaru.
Spółka argumentowała w rozmowach z kontrahentem, jednak interes Spółki w postaci uniknięcia przerzucenia na nią ciężaru odsetek miał dla Spółki obiektywnie mniejszą wartość niż utrzymanie pozytywnych relacji handlowych ze swoim kluczowym odbiorcą oraz kontynuowanie realizacji dostaw i świadczenia usług. Z perspektywy Spółki, ewentualny koszt odsetek był mniej dotkliwy niż wizja utraty kluczowego kontrahenta. Kontrahent w toku negocjacji miał świadomość swojej pozycji, stąd jego skłonność do ustępstw była ograniczona.
Wobec powyższego Strony zawarły porozumienie, w myśl którego Spółka zgodziła się na zrekompensowanie kontrahentowi istotnej części odsetek od zaległości przez wypłatę określonych sum w transzach, a termin płatności ostatniej przypadał na wrzesień 2018 r. Kwoty były regulowane zgodnie z porozumieniem.
Mając powyższe na względzie, nie sposób uznać, ażeby wydatek o którym mowa we wniosku, nakierowany był na uzyskanie przychodu (zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła). Stanowi on swoistą dolegliwość nałożoną na Wnioskodawcę i winien być rozumiany jako skutek nieprzestrzegania przez niego norm prawnych a nie cel służący uzyskaniu przychodu.
Nie sposób również utożsamiać zwróconych kontrahentowi odsetek od zaległości podatkowych za karę umowną jak przez analogię żąda tego Wnioskodawca.
Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im. Należy podkreślić, że poniesienia kosztów stanowiących efekt podjętego ryzyka gospodarczego podatnik nie może sobie rekompensować za pomocą przepisów podatkowych.
Nie wszystkie bowiem wydatki związane z działalnością gospodarczą, nawet ekonomicznie uzasadnione, stanowią koszty uzyskania przychodów. W przeciwnym wypadku każde ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej można by przenosić przy użyciu przepisów podatkowych na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.
Odnosząc się do tak przedstawionego stanu faktycznego sprawy, w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy zwrot kontrahentowi odsetek od jego zaległości podatkowej, który uzgodniono w porozumieniu, może być uznany za wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów, albo zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Dopiero bowiem uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów daje ewentualną podstawę do oceny, czy wydatek taki nie został zaliczony do wydatków, które kosztów uzyskania przychodów nie stanowią.
Analizując kwestię uznania wskazanego we wniosku zwrotu (rekompensaty) za koszt uzyskania przychodu w świetle kryteriów wynikającego z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, należy zaakcentować charakter tychże wydatków. Wymaga więc podkreślenia, że wynikają one z faktu, że Wnioskodawca zidentyfikował nieprawidłowości w zakresie rozliczania towaru i w związku z tym wystawił faktury korygujące kontrahentowi oraz złożył korekty deklaracji VAT, wskutek których Wnioskodawca wykazał nadwyżkę podatku VAT należnego nad naliczonym. W związku z powyższą sytuacją Strony zawarły porozumienie, zgodnie z którym Wnioskodawca zrekompensuje kontrahentowi część odsetek od zaległości poprzez wypłatę określonych należności.
Uwagi wymaga fakt, że Wnioskodawca utożsamia charakter wypłacanej kwoty na rzecz kontrahenta z karami umownymi, wypłacanymi kontrahentowi, z czym ze wskazanych powyżej powodów, nie sposób się zgodzić. Porozumienie zawarte pomiędzy Wnioskodawcą, a kontrahentem jest następstwem umowy zawartej już po dostawie towarów i wynika nie tyle z samej transakcji, co z błędnego zadeklarowania podatku od towarów i usług. Co również istotne, jak Wnioskodawca wskazał, kontrahent nie był nawet uprawniony do odliczenia podatku VAT.
Zaznaczyć zatem należy, że aprobując stanowisko Wnioskodawcy w kwestii budzącej wątpliwość, tj. rekompensaty na rzecz kontrahenta odsetek ustawowych od jego zaległości podatkowych, ekonomiczny ciężar poniesienia omawianego wydatku, zostałby przerzucony na Skarb Państwa. Wnioskodawca bowiem zaliczając ten wydatek do kosztów uzyskania przychodów, nie poniosłaby realnego ciężaru własnych nieprawidłowości, ale poprzez pomniejszenie należnych podatków przerzuciłaby ten ciężar na Skarb Państwa. Tak określone skutki pozostają w oczywistej sprzeczności z podstawowymi założeniami aksjologicznymi systemu prawa.
W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do powołanych we wniosku wyroków sądów administracyjnych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach podmiotów, które o ich wydanie wystąpiły, zatem nie są one wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.
Zauważyć również należy, iż postępowanie w sprawie dot. wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. W jego wyniku, organ udzielając interpretacji, przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do sytuacji indywidualnej wskazanej przez Wnioskodawcę. Nie można zatem utożsamiać trybu interpretacji z postępowaniem podatkowym, a w konsekwencji i żądać, aby wydając interpretację organ, odnosił się do każdego powołanego we wniosku wyroku sądowego, czy też prowadził szeroko rozumianą polemikę z każdym poglądem Wnioskodawcy.
W świetle powyższego, Organ podatkowy nie ma obowiązku w wydawanych interpretacjach indywidualnych dokonywać oceny prawnej oraz analizy powołanych przez stronę wyroków Sądów wydanych dla podmiotów innych niż strona.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Natomiast zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Stanowisko
nieprawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej