Temat interpretacji

zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu zrzeczenia się roszczeń

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 16 grudnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2697/15 (data wpływu orzeczenia 25 marca 2019 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2015 r. (data wpływu 18 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu zrzeczenia się roszczeń jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 marca 2015 r. do Biura KIP w Płocku wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu zrzeczenia się roszczeń.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 18 czerwca 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy interpretację indywidualną znak: IPPB3/4510-206/15-2/PK1 w której uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu zrzeczenia się roszczeń.

Wnioskodawca na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 18 czerwca 2015 r. znak: IPPB3/4510-206/15-2/PK1 wniósł pismem z dnia 6 lipca 2015 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów pismem z dnia 4 sierpnia 2015 r. znak: IPPB3/4510-1-64/15-2/PK1 stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Skargę wniesiono w dniu 26 sierpnia 2015 r. (data wpływu 31 sierpnia 2015 r.). Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2697/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 16 listopada 2018 r. sygn. akt II FSK 793/17 oddalił skargę kasacyjną złożoną przez organ podatkowy od powyższego wyroku. Tym samym wyrok WSA z dnia 16 grudnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2697/15 jest prawomocny od dnia 16 listopada 2018 r.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odszkodowania z tytułu zrzeczenia się roszczeń wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 7 kwietnia 2014 r. spółka sp. z o.o. (dalej Wnioskodawca lub Spółka) nabyła 2/3 udziału w użytkowaniu wieczystym (dalej Nieruchomość) od ówczesnych właścicieli tego udziału (dalej Pierwotni właściciele 2/3 udziału).

Na moment zakupu 2/3 udziału w Nieruchomości brak było w księgach wieczystych jakichkolwiek wpisów, które mogłyby sugerować, iż stan prawny tejże Nieruchomości może budzić jakiekolwiek wątpliwości. Spółka dołożyła wszelkich starań w celu potwierdzenia, iż stan prawny tejże Nieruchomości umożliwi Spółce realizację projektu mieszkaniowego.

Wnioskodawca jest częścią grupy deweloperskiej, a jasny stan prawny nieruchomości jest dla tego typu spółek podstawą podejmowanych decyzji biznesowych o rozpoczęciu projektu, w związku z czym, zakup 2/3 udziału w Nieruchomości był poprzedzony dogłębną analizą prawną. Pozostała część (1/3) udziału w Nieruchomości jest w posiadaniu innej osoby fizycznej (dalej: Obecny właściciel 1/3 udziału).

Po zakupie brakującej części 1/3 udziału w Nieruchomości od Obecnego właściciela 1/3 udziału Spółka planuje realizację projektu nieruchomościowego w postaci osiedla mieszkaniowego.

Jednakże po zakupie przez Spółkę 2/3 udziału w Nieruchomości okazało się, iż w r. została zawarta umowa przedwstępna zakupu 2/3 udziału w Nieruchomości (Umowa zobowiązująca) pomiędzy Pierwotnymi właścicielami 2/3 udziału a potencjalnym kupującym (dalej: Wnoszący roszczenie). Jak się okazało, na mocy tejże Umowy zobowiązującej, Pierwotni właściciele 2/3 udziału zobowiązali się do sprzedaży 2/3 udziału w Nieruchomości do Wnoszącego roszczenie oraz przyjęli zadatek na poczet zakupu Nieruchomości.

Po zawarciu transakcji nabycia przez Spółkę 2/3 udziału w Nieruchomości okazało się, iż Wnoszący roszczenie będą dochodzili swoich praw związanych z realizacją Umowy zobowiązującej, mimo iż zdaniem Pierwotnych właścicieli 2/3 udziału ww. Umowa zobowiązująca utraciła swoją moc, w zakresie prawa domagania się zawarcia umowy przyrzeczonej, w związku z czym Pierwotni właściciele 2/3 udziału mogli zbyć swoje udziały na rzecz Wnioskodawcy.

Wskutek pozwu wniesionego przez Wnoszącego roszczenie Sąd Okręgowy zakazał Wnioskodawcy zbywania i obciążania udziałów w Nieruchomości. Ten krok spowodował, iż mimo nabycia brakującej 1/3 udziału w Nieruchomości Wnioskodawca nie będzie w stanie zrealizować dalej projektu mieszkaniowego.

Wnoszący roszczenie postanowił skorzystać z instytucji skargi pauliańskiej, na mocy której złożył w Sądzie Okręgowym pozew przeciwko Wnioskodawcy o uznanie Umowy sprzedaży przez Pierwotnych właścicieli 2/3 udziału do Wnioskodawcy jako bezskutecznej.

W związku z brakiem możliwości kontynuacji projektu mieszkaniowego Wnioskodawca rozważa na mocy ugody sądowej wypłacić Wnoszącemu roszczenie ustaloną kwotę tytułem odszkodowania za zrzeczenie się przez Wnoszącego roszczenie wszelkich roszczeń wobec Spółki związanych z nabyciem przez nią 2/3 udziału w Nieruchomości od Pierwotnych właścicieli 2/3 udziału.

Zdaniem Spółki, zapłacona przez Spółkę łączna cena za 3/3 udziału w Nieruchomości powiększona o koszty odszkodowania zapewnia w dalszym ciągu ekonomiczną zasadność realizacji projektu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie z tytułu zrzeczenia się roszczeń, zapłacone na mocy ugody sądowej przez Wnioskodawcę na rzecz Wnoszącego roszczenie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu?

Stanowisko Spółki:

Zapłacone na podstawie ugody sądowej odszkodowanie z tytułu zrzeczenia się roszczeń przez Wnoszącego roszczenie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu rozliczany na podstawie art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT.

Z punktu widzenia Wnioskodawcy, poniesiony koszt odszkodowania należy bowiem traktować jako szeroko rozumiany koszt nabycia Nieruchomości pod planowaną inwestycję.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. l.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota odszkodowania zapłacona z tytułu zrzeczenia się roszczeń do Nieruchomości przyczynia się w sposób bezpośredni do osiągania przez Wnioskodawcę przychodów w postaci sprzedaży lokali. W przypadku braku ostatecznego uregulowania stanu prawnego Nieruchomości Spółka nie będzie kontynuować projektu deweloperskiego, gdyż żaden potencjalny kupujący nie zgodzi się nabyć lokalu na Nieruchomości o niejasnym stanie prawnym.

Ostateczne rozstrzygnięcie przez sąd procesu wytoczonego Spółce przez Wnoszącego roszczenie jest zdaniem Spółki trudne do przewidzenia, a nawet obarczone ryzykiem przegranej, zwłaszcza, że jak wyżej już wspomniano Sąd Okręgowy wydał postanowienie zakazujące Spółce zbywania i obciążania 2/3 udziałów w Nieruchomości. W związku z tym poniesiony dotychczas wydatek stanowi zabezpieczenie źródła przychodów, gdyż wpływa na ciągłość funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Można zatem przyjąć, że wypłacone odszkodowanie będzie stanowić zabezpieczenie przed możliwą utratą źródła przychodów, jaką byłaby niewątpliwie utrata praw do udziału w Nieruchomości wskutek uznania umowy sprzedaży 2/3 udziału w Nieruchomości za bezskuteczną.

Celem Wnioskodawcy jest zabezpieczenie prawne Nieruchomości umożliwiające dalszą realizację projektu inwestycyjnego &‒ budowę osiedla mieszkaniowego. Tymczasem jak wynika ze stanu faktycznego, na mocy postanowienia Sąd Okręgowy zakazał Wnioskodawcy zbywania i obciążania udziałów w Nieruchomości.

Z punktu widzenia Wnioskodawcy uwarunkowania te stanowią bezwzględną przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej wskutek niemożności ukończenia projektu inwestycyjnego.

Art. 16 ust. 1 zawiera zamknięty katalog przypadków, dla których dany koszt nie może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu. Powołany przepis ma charakter wyjątkowy, zatem nie podlega wykładni rozszerzającej. Zdaniem Wnioskodawcy, katalog wydatków przewidzianych w art. 16 ust. 1 Ustawy o CIT nie zawiera wydatku w postaci odszkodowania, jaki zamierza ponieść Spółka na rzecz Wnoszącego roszczenie.

Wnioskodawca jest zdania, iż zawarcie ugody sądowej jest dowodem na podjęcie wymiernych działań w celu zabezpieczenia źródła przychodów. Ugoda sądowa ma za zadanie chronić Spółkę przed ryzykiem przedłużenia się zawisłego przed sądem sporu oraz ma zabezpieczyć źródło przychodu w postaci przychodów ze sprzedaży lokali (lub samego gruntu).

Biorąc pod uwagę powyższe, ugoda sądowa będzie racjonalna z punktu widzenia prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Należy podkreślić, iż Wnioskodawca oraz Wnoszący roszczenie nie są podmiotami powiązanymi, a zawarcie ugody sądowej będzie wynikiem bardzo chłodnej i rzetelnej kalkulacji Spółki w kontekście opłacalności całego projektu.

Prezentowany przez Wnioskodawcę pogląd znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądów. Jako przykład może posłużyć wyrok NSA z dnia 27 czerwca 2013 r, (sygn. akt II FSK 2192/11). Zdaniem Sądu kluczowe znaczenie ma fakt, czy kwota zapłacona w wyniku ugody sądowej pozostaje w związku przyczynowo - skutkowym z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu. Zdarzenie przyszłe zaprezentowane przez Wnioskodawcę, tj. zapłata odszkodowania za zrzeczenie się wszelkich roszczeń przez Wnoszącego roszczenie umożliwi Spółce rozpoczęcie realizacji projektu nieruchomościowego. Zawarcie ugody sądowej jest narzędziem pozwalającym Wnioskodawcy na szybsze niż w przypadku toczącego się postępowania, uregulowanie stanu prawnego Nieruchomości.

Podobne stanowisko zajął Minister Finansów w interpretacji prawa podatkowego z dnia 25 maja 2010 r. (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie; znak IPPB3/423-84/10-2/JG), zgodnie z którą przedmiotowa opłata za zrzeczenie się roszczeń jest ponoszona, aby zachować Nieruchomość, na której Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, tym samym spełnia przesłanki art. 15 ust. 1 updop, tj. służy zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów (podobnie IPPB3/423-565/10-2/GJ).

Dodatkowo zdaniem Wnioskodawcy należy wskazać na fakt, iż zawarcie ugody sądowej oraz zapłacenie Wnoszącemu roszczenie odszkodowania będzie o wiele bardziej opłacalnym rozwiązaniem dla Wnioskodawcy niż przedłużający się kosztowny proces sądowy o niejasnym do przewidzenia wyniku.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, iż wydatek w postaci odszkodowania na rzecz Wnoszącego roszczenie, jaki Spółka poniesie, będzie stanowił dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu.

Koszt ten powinien zostać rozpoznany w momencie osiągnięcia przychodu z tytułu sprzedaży Nieruchomości (najprawdopodobniej jako udziału w Nieruchomości lub też przy sprzedaży całej Nieruchomości na rzecz podmiotu trzeciego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnej interpretacji oraz w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawie w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2697/15.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w .., ul. .., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej