Temat interpretacji
Czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 sierpnia 2022 r. wpłynął za pośrednictwem platformy e-PUAP Państwa wniosek z 19 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 7 października 2022 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy e-PUAP w tym samym dniu ).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
P. Sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych. Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, co jest potwierdzone stosownym wpisem w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
W związku z wybuchem wojny w Ukrainie Wnioskodawca postanowił przekazać na podstawie umów:
1) w dniu 25 marca 2022 r. (...) z siedzibą w (...), ul. (...), (...), NIP: (...), REGON: (...), działającej na podstawie ustawy (...) tytułem darmym (...) zł (słownie: (...) złotych) przelewem bankowym z przeznaczeniem na cele związane z pomocą Ukrainie, w tym z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy,
2) w dniu 2 marca 2022 r. Fundacji z siedzibą w (...), NIP: (...), REGON: (...), posiadającej status działalności pożytku publicznego kwotę (...) zł (słownie: (...) złotych) przelewem bankowym z przeznaczeniem na rzecz akcji pomocowej „(...)”,
3) w dniu 25 kwietnia 2022 r. Fundacji z siedzibą w (...), NIP: (...), REGON: (...), posiadającej status działalności pożytku publicznego kwotę (...) zł (słownie: (...) złotych) przelewem bankowym z przeznaczeniem na rzecz akcji pomocowej „(...)” (zgodnie z uchwałą nr (...) Zarządu z dnia 28 lutego 2022 r.).
Ww. kwoty przekazane zostały na dzień złożenia wniosku. Wnioskodawca nie wyklucza przekazania dalszych kwot na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
W uwagi na wprowadzenie ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przepisu art. 38w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawy o CIT”) Spółka powzięła wątpliwości czy przekazana tytułem darmym kwota (...) zł (słownie: (...) złotych) do (...) oraz kwota (...) zł (słownie: (...) złotych) na rzecz Fundacji (...) mieści się w dyspozycji art. 38w ust. 2 ustawy o CIT, tj. czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwotę (...) zł przekazaną (...) na cele związane z pomocą Ukrainie, w tym z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz kwotę (...) (słownie: (...) złotych) z przeznaczeniem na rzecz akcji pomocowej „(...)”.
Spółka wskazuje, że nie odliczyła ww. kwot na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 i 8 ustawy o CIT.
W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 7 października 2022 r. wskazali Państwo ponadto, że Fundacja posiada statut organizacji pożytku publicznego i w opinii Wnioskodawcy mieści się w katalogu organizacji pozarządowych zawartych w art. 3 ust. 2 ustawy zdnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Darowizny środków pieniężnych na rzecz Fundacji zostały przekazane w ramach akcji pomocowej „(...)”. Akcja ta, ma na celu przeciwdziałanie skutkom działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia kilku milionów dzieci w tym kraju, poprzez zaspokajanie ich podstawowych potrzeb, takich jak: czysta woda, ciepłe posiłki, ubrania, koce oraz artykuły higieniczne i podstawowe środki medyczne. Konieczne staje się też zapewnienie dzieciom m.in. bezpiecznych schronień, a na dalszym etapie - organizowanie wsparcia psychologicznego, udostępnienie opieki pediatrycznej czy uruchamianie zajęć opiekuńczo- wychowawczych (źródło: (...)).
Przekazane środki pieniężne na rzecz (...) i Fundacji nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Przekazane środki pieniężne na rzecz (...) i Fundacji nie zostały zwrócone i Wnioskodawca nie przewiduje zaistnienia sytuacji zwrotu darowizn w przyszłości, w jakiejkolwiek formie.
Pytania
1. Czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT?
2. W przypadku uzyskania pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy Spółka jest uprawniona do odliczenia od dochodu przekazanej darowizny na rzecz Fundacji na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT pomimo zaliczenia przekazanej kwoty do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 1
Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na cele związane z pomocą Ukrainie, w tym z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).
Ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 583, art. 76) ustawodawca wprowadził do ustawy o CIT art. 38w zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:
1) organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
2) jednostkom samorządu terytorialnego,
2a) wojewodom,
3) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
4) podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego
- o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 1, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Dokonując analizy nowo wprowadzonego przepisu, aby przekazana darowizna rzeczowa lub inne nieodpłatne świadczenie mogło zostać uznane za koszt uzyskania przychodów należy spełnić poniższe przesłanki:
I. w przypadku gdy przedmiotem darowizny są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw (art. 38w ust. 1 ustawy o CIT):
a) darowizna powinna być przekazana w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.;
b) darowizna powinna być przekazana na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy;
c) darowizna powinna być przekazana:
- organizacjom, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego,
- wojewodom,
- jednostkom samorządu terytorialnego,
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
- podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego,
d) koszt wytworzenia lub cena nabycia przekazanej darowizny nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne
II. w przypadku gdy mamy do czynienia z innym nieodpłatnym świadczeniem (art. 38w ust. 2 ustawy o CIT):
a) koszty powinny być poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem było przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy,
b) koszt poniesiony z tytułu nieodpłatnego świadczenia powinien być poniesiony w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.,
c) koszt poniesiony z tytułu nieodpłatnego świadczenia powinien być poniesiony na rzecz poniższych podmiotów:
- organizacji, o którym mowa w art. 3 ust 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego,
- wojewodów,
- jednostek samorządu terytorialnego,
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
- podmiotów wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego,
d) koszt poniesiony z tytułu nieodpłatnego świadczenia nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
W opinii Wnioskodawcy, oba podmioty mieszczą się w katalogu podmiotów zawartych w art. 38w ust. 1 ustawy o CIT. Fundacja posiada statut organizacji pożytku publicznego i w opinii Wnioskodawcy mieści się w katalogu organizacji pozarządowych zawartych w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327 ze zm.).
Zgodnie z art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:
Organizacjami pozarządowymi są:
1) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi,
2) niedziałające w celu osiągnięcia zysku
- osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.
Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez:
1) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego,
2) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego,
3) spółdzielnie socjalne,
4) spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1468, 1495 i 2251), które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.
Kolejną przesłanką do uznania za koszt uzyskania przychodów zawartą w art. 38w ust. 2 jest przekazanie nieodpłatnego świadczenia. W opinii Wnioskodawcy przekazane przez Spółkę świadczenia pieniężne mieszczą się w pojęciu „nieodpłatnego świadczenia” zawartym w art. 38w ust. 2 ustawy o CIT.
Z pojęciem „nieodpłatnego świadczenia” w ustawie o CIT mamy do czynienia w art. 12 ust. 1 pkt 2, który brzmi: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.
Z uwagi na fakt, że ustawa o CIT nie zawiera legalnej definicji nieodpłatnego świadczenia należy posłużyć się wyjaśnieniem tego pojęcia w orzecznictwie sądów administracyjnych. W dniu 16 października 2006 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę, sygn. akt II FPS 1/06, w której przyjmuje się, że „pojęcie „nieodpłatne świadczenie” ma szerszy zakres w prawie podatkowym niż w prawie cywilnym. Nieodpłatne świadczenie definiowane jest jako „wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.
Natomiast w prawomocnym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1246/11 wskazane jest, że „podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest to, że otrzymujących przysporzenie nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego (…). Kluczową cechą świadczenia nieodpłatnego jest więc to, że otrzymujący takie świadczenie nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne konieczne jest, by polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu po stronie podmiotu, który świadczenie to uzyskał.”
W kolejnym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2012 r., sygn. akt FSK 2633/10 wskazano, że „z nieodpłatnym świadczeniem będziemy mieli do czynienia w tych przypadkach, w których otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian ani obecnie, ani też w przyszłości”.
Natomiast w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2019 r., sygn. akt II FSK 2059/17 sąd podzielił stanowisko wyrażone w wyroku NSA z dnia 4 kwietnia 2007 r., sygn. akt II FSK 491/06, że „otrzymanie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT może polegać nie tylko na faktycznym przekazaniu podatnikowi pieniędzy do korzystania, ale także na rezygnacji, choćby czasowej, z domagania się należnych środków finansowych i na wyrażeniu zgody, aby inny podmiot, choćby czasowo z nich korzystał oraz to, że świadczenie, stosownie do art. 353 § 2 k.c. może polegać na działaniu albo na zaniechaniu”.
Dokonując wykładni funkcjonalnej analizowanych przepisów - należy stwierdzić, że art. 38w został wprowadzone do ustawy o CIT w celu zachęcenia przedsiębiorców za pomocą instrumentów podatkowych do wsparcia zarówno rzeczowego jak i finansowego obywateli Ukrainy z uwagi na toczącą się wojnę w Ukrainie. Co więcej, zgodnie z założeniem racjonalności ustawodawcy należy przyjąć, że ustawodawca jest świadomy tego jak pojęcia stosowane w ustawie są rozumiane przez doktrynę i orzecznictwo. W konsekwencji, gdyby celem ustawodawcy było objęcie normą wynikającą z art. 38w ustawy o CIT jedynie świadczeń nieodpłatnych niepieniężnych, to wyraźnie by to wskazał, choćby poprzez explicite wyłączenie świadczeń pieniężnych z zakresu zastosowania analizowanego przepisu.
Odnosząc się dodatkowo do uzasadnienia rządowego projektu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Druk sejmowy nr 2069) wskazane jest, że: „W projekcie proponuje się również zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczeń uzyskanych przez uchodźców, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. w wyniku działań wojennych w Ukrainie. Zwolnienie obejmie świadczenia uzyskane od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. Zwolnione z opodatkowania będą wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju, a zatem pieniężne, rzeczowe oraz nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępniane uchodźcom. Proponujemy nie określać ich rodzajów, ze względu na spodziewaną ich dużą różnorodność, uzależnioną od sytuacji faktycznej, w jakiej znalazł się dany uchodźca (art. 52zg ustawy o PIT)”.
W ocenie Wnioskodawcy, skoro ustawodawca wskazał (w odniesieniu do opodatkowania osób fizycznych), że pojęcie „nieodpłatnych świadczeń” należy rozumieć jako obejmujące również świadczenia pieniężne, to takie rozumienie należy odnieść do całości aktu prawnego. Gdyby ustawodawca zamierzał różnicować rozumienie pojęcie „nieodpłatnych świadczeń” (co wymagałoby niezwykle silnego uzasadnienia aksjologicznego jako zabieg niewątpliwie dyskryminacyjny) na przestrzeni analizowanego aktu prawnego to niewątpliwie wskazałby to wyraźnie w treści przepisów. Skoro jednak ustawodawca w żaden sposób nie wskazał (ani w treści przepisów, ani w treści uzasadnienia), że pojęcie „nieodpłatnych świadczeń” należy rozumieć inaczej zależnie od tego jakich podmiotów dotyczy, to należy przyjąć, że należy rozumieć je jednolicie na przestrzeni całego analizowanego aktu prawnego, a więc należy je rozumieć w odniesieniu do całego analizowanego aktu prawnego, jako obejmujące również świadczenia pieniężne.
Dokonując dodatkowo analizy na gruncie Kodeksu cywilnego wskazać należy, że w myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm., winno być: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Skoro zatem ustawodawca w art. 38w ust. 1 odnosi się przedmiotu darowizny, którym może być koszt wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw (darowizn rzeczowych), to należałoby uznać, że darowizna pieniężna mieści się w art. 38w ust. 2 w definicji nieodpłatnego świadczenia.
Podkreślić należy, że w Kodeksie cywilnym w art. 888 § 1 wskazane jest wprost, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia, a tym świadczeniem może być zarówno świadczenie pieniężne jak i niepieniężne.
Podsumowując powyższą argumentację i przekładając powyższe na przedstawiony stan faktyczny w opinii Wnioskodawcy spełnione zostały wszystkie przesłanki za uznanie przekazania świadczenia pieniężnego jako nieodpłatne świadczenie tj.:
- otrzymujący przysporzenie ((…) oraz Fundacja) nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego,
- otrzymujący przysporzenie ((…) oraz Fundacja) uzyskał korzyść kosztem innego podmiotu tj. Wnioskodawcy,
- przekazane świadczenie pieniężne ma wymiar finansowy,
- otrzymujący ((…) oraz Fundacja) odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym (otrzymuje świadczenie pieniężne) i nie świadczy z tego tytułu nic w zamian ani obecnie ani w przyszłości.
W konsekwencji, w opinii Spółki, zostały spełnione wszystkie przesłanki uznania przekazanych pieniędzy w łącznej kwocie (…) zł (słownie: (…) złotych) na rzecz (…) oraz Fundacji za nieodpłatne świadczenie, co oznacza, że Spółka spełnia przesłanki do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieodpłatnego świadczenia (przekazanych pieniędzy) na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Ustawą z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. 2022 r. poz. 583, art. 76) wprowadzony został do ustawy o podatku dochodowym art. 38w, w przypadku którego możliwość zaliczenia określonych wydatków związanych z wojną na Ukrainie w ciężar kosztów podatkowych nie jest uzależniona od spełnienia warunku celowości, o którym mowa w ww. art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Ustawodawca wyraźnie wskazuje w tym przepisie, że kosztem uzyskania przychodów są (o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne) koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn, przekazanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. oraz koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, w okresie jw., którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
Jak wynika bowiem z brzmienia ww. art. 38w ust. 1 i 2 ustawy o CIT:
Kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:
1) organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
2) jednostkom samorządu terytorialnego,
2a) wojewodom,
3) Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
4) podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego
- o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
2. Kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 1, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.
Wskazany powyżej przepis dopuszcza czasowo zaliczanie wydatków (przekazanych darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń) realizowanych w okresie od 24 lutego 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na Ukrainie do kosztów podatkowych, jednakże wydatek taki musi zostać poniesiony na rzecz wymienionych w tym przepisie podmiotów/organizacji i musi bezwzględnie stanowić darowiznę na rzecz tych ww. podmiotów bądź nieodpłatne świadczenie. Ponadto stosownie do wskazanego powyżej przepisu art. 38w ustawy o CIT, podatnicy mają możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem określonych darowizn oraz kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia (o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia oraz koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia nie zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne).
Wątpliwości Państwa dotyczą ustalenia, czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT.
Odnosząc się zatem do Państwa wątpliwości wskazać należy, że ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem „świadczenie nieodpłatne”, a zatem w celu zdefiniowania tego pojęcia pomocne jest odwołanie do wykładni gramatycznej, a także poglądów orzecznictwa i doktryny. Zgodnie z pojęciem słownikowym odpłacać to „oddawać komuś coś w zamian”, odpłatny natomiast to „taki, za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów” (Nowy Słownik Języka Polskiego PWN, Warszawa 2002).
W orzecznictwie natomiast ugruntował się pogląd, że przez nieodpłatne świadczenie rozumieć należy takie zdarzenia prawne i gospodarcze, dotyczące działalności gospodarczej, których skutkiem jest świadczenie nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.
Tym samym podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest brak zobowiązania otrzymującego takie świadczenie do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Innymi słowy świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od podatnika w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe nie ma charakteru nieodpłatnego.
Mając powyższe na względzie wskazać należy, że Państwo pod tytułem darmym przekazali na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji pieniądze z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, natomiast przepis art. 38w ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odnosi się do „kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia”. Zatem przekazane na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji pod tytułem darmym pieniądze z przeznaczeniem na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy nie mogą stanowić nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w tym przepisie. Ponadto nieodpłatne świadczenia stanowią odrębną, od środków pieniężnych, kategorię.
Na potwierdzenie powyższego pomocny jest art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:
1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;
2) wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.
Tym samym gdyby zamiarem ustawodawcy była możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów przekazanych środków pieniężnych pod tytułem darmym, to zapewne odpowiedni zapis w tym zakresie znalazłby się w art. 38w ustawy o CIT.
Ponadto jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Druk sejmowy nr 2069) „(…) projekt ustawy umożliwia zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kosztu wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw, które następnie podatnik przekaże na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom stanu wojennego w Ukrainie wymienionym podmiotom, np. jednostkom samorządu terytorialnego. Kosztem będą również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie miało na celu przeciwdziałanie skutkom stanu wojennego w Ukrainie i będzie świadczone na rzecz wskazanych w przepisach podmiotów, np. jednostek samorządu terytorialnego. Proponowane regulacje znajdą zastosowanie, jeżeli darowizna zostanie dokonana, a nieodpłatne świadczenie będzie realizowane, w terminie od 24 lutego 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. (art. 38w ustawy CIT(…)”.
Mając zatem na uwadze powyższe wskazać należy, że do przekazanych przez Państwa darowizn pieniężnych nie ma zastosowania art. 38w ust. 2 ustawy o CIT, ponieważ mówi on o „kosztach poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia”, a jak to zostało wskazane powyżej darowizny pieniężne nie mieszczą się we wskazanej kategorii nieodpłatnych świadczeń.
Zatem Państwa stanowisko sprowadzające się do twierdzenia, że Spółka jest uprawniona do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów łącznej kwoty (…) zł (słownie: (…) złotych) przekazanej na rzecz (…) oraz na rzecz Fundacji z przeznaczeniem na cele związane z pomocą Ukrainie, w tym z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należało uznać za nieprawidłowe.
Jednocześnie, tut. Organ wskazuje, że w związku z uznaniem za nieprawidłowe stanowiska Państwa w zakresie pytania nr 1 bezprzedmiotowe stało się rozstrzyganie w kwestii dotyczącej pytania nr 2, a dot. uprawnienia Spółki do odliczenia od dochodu przekazanej darowizny na rzecz Fundacji na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT pomimo zaliczenia przekazanej kwoty do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 38w ust. 2 ustawy o CIT.
Ponadto odnosząc się do powołanych we wniosku wyroków sądowych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą tut. Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).