Ponadto, w myśl art. 1 ust. 6 powyższej ustawy:

Spółdzielnie mieszkaniowe, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop:

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 3 updop:

Przychodem jest zatem ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa.

Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez spółdzielnię  z nieruchomości wspólnej, czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób.

Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Spółdzielni, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią w rozumieniu ustawy podatkowej przychód.

Natomiast, wszelkie koszty ponoszone przez Spółdzielnię, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

Dochodem ze źródła przychodów, zgodnie z art. 7 ust. 2 updop zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 44 updop

Zatem z powyższej regulacji można wywieść, że aby dochód podmiotów, o których w nim mowa korzystał z powyższego zwolnienia muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

- dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,

- dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe wyjaśnienie oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Należy przy tym zauważyć, że przywołana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji „zasobów mieszkaniowych” oraz „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”. Posługując się zatem językiem potocznym, wskazać należy, że pojęcie „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie „gospodarki” nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. „Zasób” zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast, pojęcie „mieszkanie” jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik „mieszkaniowy”, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Jak wynika z przedstawionej powyżej definicji zasobów mieszkaniowych, zasoby mieszkaniowe, to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia oraz urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Przez „zasoby mieszkaniowe” należy zatem rozumieć:

1.budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże,

2.pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące; osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,

3.urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci),

4.grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje natomiast zarządzanie i dysponowanie zgromadzonym zbiorem rzeczy, służących celom mieszkaniowym lub związanych z zamieszkiwaniem. Jej istota sprowadza się do działań służących prawidłowej eksploatacji tych zasobów i utrzymaniu substancji mieszkaniowej w stanie niepogorszonym. Związane z wymienionymi budowlami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 tej updop).

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, dochód powstały z tego tytułu, będzie wolny od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Pojęcie „utrzymanie zasobów mieszkaniowych” oznacza ogół działań mających na celu utrzymanie istniejącej substancji mieszkaniowej. Pod pojęciem „utrzymania” zasobów należy przy tym rozumieć zachowanie ich w stanie należytym, niezmienionym, niepogorszonym.

Ponadto należy zauważyć, że istotny dla zwolnienia z podatku jest nie tylko cel, na jaki ma być przeznaczony dochód (cel związany z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych), ale również późniejsze wydatkowanie uprzednio osiągniętego i przeznaczonego na cele mieszkaniowe dochodu. Dochody zwolnione z podatku dochodowego mogą pochodzić wyłącznie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do art. 17 ust. 1b updop:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółdzielnia w zakresie gospodarowania zasobami mieszkaniowymi korzysta ze zwolnienia podmiotowego art. 17 ust. 1 pkt. 44 ustawy CIT oraz zwolnienia przedmiotowego z VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

W 2008 r. Spółdzielnia wystąpiła na drogę sądową w celu uzyskania odszkodowania lub prawa do nieruchomości utraconych na mocy Dekretu z dnia 26 października 1945 r. (Dz.U. Nr 50, poz. 279). Utraconą nieruchomością były działki gruntu o łącznej powierzchni (...) m², które zostały zakupione i stały się własnością Spółdzielni w 1931 r. Na mocy art. 1 dekretu z dnia 26 października 1945r. działki zostały odebrane i stały się własnością gminy (…), a następnie w dniu 13 kwietnia 1950 r. Skarbu Państwa. Działki te zgodnie z ogólnym planem zabudowy (…) z 1930 r. (zatwierdzonym w dn. 11 sierpnia 1931 r.) przeznaczone były pod zabudowę mieszkaniową.

Na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie II Wydział Cywilny z dnia 28 kwietnia 2017 r. od pozwanego Skarbu Państwa Spółdzielni zostało zasądzone odszkodowanie (kwota główna wraz z odsetkami od dnia 28 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty) za utracone prawo do nieruchomości na mocy Dekretu z dnia 26 października 1945 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 279). Wzmiankowane odszkodowanie dotyczyło części odebranego gruntu, tj. (...) m². Następnie Skarb Państwa złożył apelację od wyroku, która na mocy wyroku Sądu Apelacyjnego Sygn. (...) z dnia 17 lutego 2022 r. została oddalona. Na dzień dzisiejszy pozwany złożył wniosek o uzasadnienie wyroku celem przygotowania ewentualnego wniosku o kasację.

Sprawa o odszkodowanie za pozostałą część utraconych gruntów tj. (...) m² nadal jest w toku w sądzie pierwszej instancji i czeka na postanowienie Sądu o dopuszczeniu opinii uzupełniającej biegłego o wycenę nieruchomości.

Spółdzielnia zasądzone odszkodowanie otrzymała za grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkalne i przeznacza je na cele mieszkaniowe Spółdzielni.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy odszkodowanie (kwota główna wraz z odsetkami od dnia 28 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty) za zabrane ziemie dekretem Bieruta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na gruncie ustawy o CIT w przypadku, gdy przeznacza się otrzymane odszkodowanie na realizację wyłącznie celów mieszkaniowych Spółdzielni.

Literalna wykładnia wcześniej powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik powinien zaliczyć takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania oraz przedstawiony stan faktyczny, zasoby mieszkaniowe to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego, lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, a także ułatwiające im dostęp do budynków mieszkalnych oraz zapewniające sprawne ich funkcjonowanie oraz administrowanie. Zasoby mieszkaniowe to także grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Mając na uwadze powyższe, odszkodowanie uzyskane przez Spółdzielnię, obejmujące należność główną wraz z odsetkami, z tytułu zabrania ziemi dekretem Bieruta (w przypadku gdy skarga kasacyjna zostanie oddalona a tym samym uzyskany przez Spółdzielnię przychód będzie definitywny), jako dochód pochodzący z gospodarki zasobami mieszkaniowymi podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, w sytuacji, gdy zostanie przeznaczony, a następnie wydatkowany na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

- Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

- Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

- Końcowo nadmienia się, że przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). Natomiast, w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone nr 2) zostanie/zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.