Ponadto, w myśl art. 1 ust. 6 powyższej ustawy:

Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w ust. 1.

Z powyższego wynika, że spółdzielnie mieszkaniowe, jako osoby prawne prowadzą działalność gospodarczą i tym samym są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Przepisy określające zasady powstania przychodu u podatników podatku dochodowego od osób prawnych zawarte zostały w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej: „updop”).

I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 updop:

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7 ust. 2 updop:

Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W art. 12 updop, ustawodawca zamieścił otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy, wskazując w pkt 1 ww. ustawy, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest Spółdzielnią Mieszkaniową, której Lokatorzy dokonują comiesięcznych opłat w dużej mierze w kasie spółdzielni. Duża ilość Lokatorów nie posiada bowiem indywidualnych rachunków bankowych, co powoduje problemy z wniesieniem opłat za lokale.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia, czy opłaty przyjęte do kasy Spółdzielni Mieszkaniowej będą generować przychody, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 updop, który to przepis wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44

Wolne od podatku są:

dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, społecznych inicjatyw mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego, samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 2224 oraz z 2022 r. poz. 807 i 1561), uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi;

Zauważyć należy, że ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105, dalej „ustawa zmieniająca”) wprowadzono zmiany m.in. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zmiany te dotyczą m.in. wprowadzenia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 16 updop, który ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Z art. 12 ust. 1 pkt 16 updop wynika, że:

Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W tym miejscu zasadne jest odwołanie się również do przepisów ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r., poz. 287 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105).

Zgodnie z regulacjami zawartymi w przepisie art. 7b ustawy o prawach konsumenta:

Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 7b ww. ustawy wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Odnosząc się do powyższego zauważyć zatem należy, że przepisy ustawy zmieniającej wprowadzają z dniem 1 stycznia 2023 r. szereg zmian w tym dotyczących limitu transakcji gotówkowych w relacji między przedsiębiorcami a konsumentami (osobami prywatnymi).

Wskazać bowiem należy, że do ustawy o prawach konsumenta dodany został art. 7b, który jasno wskazuje, że konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji „konsumenta” oraz „przedsiębiorcy” zasadne zatem wydaje się odwołanie do przepisów regulujących ww. pojęcia, tj. przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm., dalej: „KC”)

I tak, z art. 22¹ KC wynika, że:

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Z kolei, w art. 43¹ KC wskazano, że:

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Z powyższego wynika, że za konsumenta uznaje się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą. Natomiast przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Rozważając przedstawione okoliczności sprawy pod kątem zadanego przez Spółdzielnię pytania oraz zajętego stanowiska odnośnie poruszonego w pytaniu zagadnienia należy wskazać, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT przewiduje konieczność rozpoznania przychodu, w przypadku niedopełnienia obowiązku realizacji przez konsumentów płatności dotyczącej transakcji o której mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Ponadto, jak wynika z art. 7b ustawy o prawach konsumenta, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., konsument obowiązany będzie do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Podkreślić należy, że w przepisie tym jest mowa o dwóch stronach transakcji uczestniczących w dokonywaniu płatności, a mianowicie przedsiębiorcy i konsumencie dokonujących transakcji, w sytuacji gdy jednorazowa wartość tych transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Zauważyć jednak należy, że w rozpatrywanej sprawie transakcje nie są typowymi transakcjami gospodarczymi pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem, o których mowa w ustawie o prawach konsumenta, w związku z którymi dokonywane płatności bez pośrednictwa rachunku płatniczego nakładają obowiązek zwiększenia przychodów na podstawie powyższego przepisu. Płatności stanowią opłaty związane z gospodarowaniem przez spółdzielnie mieszkaniową zasobem mieszkaniowym i są zwrotem kosztów na rzecz spółdzielni przypadających na poszczególne lokale.

Wskazać także trzeba, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

W myśl art. 4 ust. 4 ww. ustawy:

Właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw  wprowadzającej uregulowanie wskazano, że zmiana spowodowana jest potrzebą zwalczania szarej strefy w obrocie gospodarczym, w którym obok przedsiębiorcy uczestniczą konsumenci (podmioty nieprofesjonalne) (…).

W przypadku dokonywania opłat w kasie spółdzielni trudno dopatrzeć się ryzyka powiększenia tzw. szarej strefy. Zgodnie z art. 4 ust. 4¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

Zarząd spółdzielni prowadzi odrębnie dla każdej nieruchomości:

 1) ewidencję i rozliczenie przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 1-2 i 4;

 2) ewidencję i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego, o którym mowa w art. 6 ust. 3; ewidencja i rozliczenie wpływów i wydatków funduszu remontowego na poszczególne nieruchomości powinny uwzględniać wszystkie wpływy i wydatki funduszu remontowego tych nieruchomości.

A zatem wykładnia celowościowa potwierdza zasadność przyjęcia, że opłaty za lokale mieszkalne mogą być dokonywane bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W świetle powyższego, płatności dokonywane przez użytkowników lokali mieszkalnych z tytułu opłat za ww. lokale nie mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 7b ustawy o prawach konsumenta. Tym samym, kwoty płatności dotyczących transakcji, o których mowa powyżej, otrzymane bez pośrednictwa rachunku płatniczego nie będą stanowiły przychodów Spółdzielni, stosowanie do art. 12 ust. 1 pkt 16 updop.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r., poz. 1540, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),      albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA),

albo

   - Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1, art. 14r § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).