Ustalenie, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego po 1 stycznia 2022 r. bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego po 1 stycznia 2022 r. bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie z 24 marca 2022 r. znak: 0111-KDIB1-2.4010.91.2022.1.MZA – pismem z 31 marca 2022 r. (wpływ 4 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

X sp. z o.o. z siedzibą w (…) (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka Przejmująca”) jest spółką kapitałową będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i polskim rezydentem podatkowym w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP.

Główną działalność Wnioskodawcy stanowi produkcja komponentów motoryzacyjnych do silników samochodowych w tym w szczególności zaworów silnikowych, popychaczy czy układów sterujących zaworami.

Właścicielem 100% udziałów Wnioskodawcy (Spółki Przejmującej) jest Y sp. z o.o. (dalej: „Spółka Przejmowana” lub „Y”) mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP - tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Z perspektywy struktury własnościowej, Spółka Przejmowana pełni zatem rolę tzw. „spółki matki” wobec Wnioskodawcy (Spółki Przejmującej) - tzw. „spółki córki”.

Y został założony w 1996 r. i prowadził historycznie działalność operacyjną (produkcyjną). W kolejnych latach dla Grupy Kapitałowej (…) (dalej jako: „Grupa”) pojawiła się możliwość, pod warunkiem poczynienia znaczących inwestycji w Polsce, uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Dla poczynienia nowych inwestycji i rozpoczęcia nowej działalności produkcyjnej w 2004 r. został powołany Wnioskodawca.

Wnioskodawca został założony jako spółka zależna Y i od tej pory Y jest udziałowcem we Wnioskodawcy.

Dla porządku Wnioskodawca wskazuje, że historycznie ze względów prawnych /korporacyjnych posiadał jeszcze jednego wspólnika jako, że wyłącznie 1 (słownie „jeden”) udział w X posiadał Z. z siedzibą (…).

Udział ten został zakupiony przez Y na podstawie umowy sprzedaży zawartej w 2004 r. i obecnie Y posiada we Wnioskodawcy 100% udziałów w kapitale zakładowym.

W chwili obecnej Y nie prowadzi już działalności produkcyjnej, lecz sprawuje funkcję podmiotu holdingowego, posiadającego udziały w X. Rozpoczęta działalność produkcyjna X jest przez ten podmiot nadal kontynowania.

Zarówno Y jak i X są częścią Grupy działającej w sektorze motoryzacyjnym (Automotive).

Obecnie, w celu dostosowania struktury organizacyjnej Grupy do aktualnej sytuacji na rynku automotive oraz do planów inwestycyjnych na najbliższe lata planowane jest przeprowadzenie połączenia Y i X. Połączenie Y i X nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Połączenie Y i X będzie przeprowadzone w trybie przewidzianym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.; dalej: „KSH”), tj. przez przeniesienie całego majątku Y na X w zamian udziały, które X wyda na rzecz jedynego wspólnika Spółki Przejmowanej. Planowane połączenie będzie tzw. połączeniem odwrotnym, co oznacza, że Wnioskodawca - jako spółka córka przejmie Spółkę Przejmowaną, tj. spółkę matkę.

Biorąc pod uwagę techniczno-prawny sposób przeprowadzenia połączenia, połączenie nastąpi jako połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego Wnioskodawcy. W ramach nabytego majątku Spółki Przejmowanej, Spółka Przejmująca obejmie w drodze sukcesji uniwersalnej m.in. udziały własne, które następnie zostaną wydane w ramach połączenia do wspólnika Spółki Przejmowanej. Tym samym, Spółka Przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda wspólnikowi Spółki Przejmowanej istniejące udziały własne (objęte w wyniku połączenia). W wyniku połączenia:

   - dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej, której majątek zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą,

   - wspólnik Spółki Przejmowanej stanie się właścicielem udziałów Wnioskodawcy, należących uprzednio do Spółki Przejmowanej.

Przejęte w ramach połączenia przez X składniki majątku Spółki Przejmowanej będą przypisane do działalności prowadzonej w Polsce.

Możliwość przeprowadzenia połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego została potwierdzona przez znowelizowane brzmienie art. 515 § 1 KSH w kształcie obowiązującym od dnia 1 marca 2020 r., na mocy nowelizacji z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020, poz. 288), wprowadzającą nowe brzmienie art. 515 § 1 KSH, w myśl którego: Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200 i art. 362 oraz objęte w przypadku, o którym mowa w art. 366. Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką. Przytoczona zmiana wyraża wprost możliwość wydania przez spółkę przejmującą wspólnikom spółki przejmowanej udziałów/akcji własnych nabytych w drodze połączenia z tą spółką. Zmiana ta potwierdza zatem możliwości zastosowania trybu połączenia bez podwyższania kapitału zakładowego w ramach połączenia odwrotnego. Co więcej, w uzasadnieniu projektowanej ustawy wprost wskazuje się, że celem nowelizacji art. 515 KSH jest ułatwianie przeprowadzania połączeń odwrotnych.

Wydawana w ramach połączenia wartość rynkowa udziałów Spółki Przejmującej będzie równa (nie będzie w żadnym przypadku wyższa lub niższa) odpowiadającej im wartości rynkowej majątku Spółki Przejmowanej (wycenionej z zastosowaniem właściwej metody wyceny), rozumianego jako zbiorze aktywów i pasywów (z uwzględnieniem zobowiązań).

Wskazać należy, że w związku z pierwotnymi planami Grupy Kapitałowej, połączenie X i Y miało mieć miejsce w 2021 r. Ze względów natury korporacyjnej połączenie nie zostało jednak przeprowadzone w 2021 r., obecnie planowane jest dokonanie połączenia po 1 stycznia 2022 r.

Wnioskodawca uzyskał interpretację indywidualną wydaną w dniu 15 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.466.2020.1.PB, która potwierdza neutralność podatkową połączenia X i Y w stanie prawnym obowiązującym w 2021 r. określając, iż (pytanie 2 we wniosku): przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy w sytuacji gdy połączenie nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Z uwagi na okoliczność, że połączenie Wnioskodawcy oraz Y zostało przesunięte na okres po 31 grudnia 2021 r., z kolei z dniem 1 stycznia 2022 r. weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o PDOP Wnioskodawca składa wniosek w celu potwierdzenia powyższej konkluzji również dla połączenia zrealizowanego po dniu 1 stycznia 2022 r.

W piśmie z 31 marca 2022 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca uzupełnia wniosek o niezbędne informacje w takim zakresie, w jakim dotyczą one stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, a w pozostałym zakresie zaznacza swoje stanowisko, będące częścią jego oceny prawnej.

Wnioskodawca, wskazuje, iż ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (Spółki Przejmowanej - Y), otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (X - Wnioskodawcę), przewyższa/będzie przewyższać wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku (nie wyższą od wartości rynkowej tych składników).

W szczególności, jeśli w ocenie powyższego zagadnienia należy brać pod uwagę wartość udziałów własnych, przejmowanych od spółki przejmowanej i wydawanych wspólnikom spółki przejmowanej, to wartość rynkowa całego majątku z uwzględnieniem tych udziałów (mimo faktu ich natychmiastowego przekazania wspólnikom spółki przejmowanej) przewyższa/będzie przewyższać wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku.

Dokonanie oceny prawnej w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, takim jak w przypadku stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, opisywanego przez Wnioskodawcę (połączenie odwrotne) wymaga zdefiniowania pojęć: „majątek” oraz „wartość emisyjna udziałów”.

Wnioskodawca, odpowiadając na pytanie Organu, uzupełnia opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, wskazując, iż:

-połączenie jest połączeniem odwrotnym, w ramach którego spółka córka (X - Wnioskodawca) przejmuje spółkę matkę (Y) i jest to połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego. W konsekwencji, nie następuje emisja udziałów przez Spółkę Przejmującą. Spółka córka (Spółka Przejmująca) przejmuje udziały własne w ramach majątku połączeniowego i wydaje je wspólnikowi Spółki Przejmowanej. Z uwagi na powyższe, w zakresie określenia „ceny emisyjnej”, należy wskazać, iż nie ma miejsca czynność nowej emisji udziałów w podwyższonym kapitale, której można przypisać „cenę” - w potocznym rozumieniu tego sformułowania;

-ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (obejmująca wycenę całości spółki, tj. aktywów i pasywów) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartość rynkowej udziałów przydzielonych wspólnikowi spółki łączonej (przejmowanej).

Przy uwzględnieniu powyższych elementów stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, niezbędne jest dokonanie oceny prawnej pojęcia „wartość emisyjna udziałów” oraz pojęcia „majątek” – o co Wnioskodawca wnosi w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, wskazując na treść stosownych regulacji ustawy o PDOP (w szczególności art. 4a ust. 16a ustawy o PDOP) oraz interpretacji indywidualnych, w których organy podatkowe, dla celów określenia zasad opodatkowania połączenia, dokonywały interpretacji tych pojęć prawnych.

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, połączenie jest tzw. połączeniem odwrotnym, w ramach którego spółka zależna (Wnioskodawca – X) przejmuje spółkę matkę (Spółkę Przejmowaną - Y), która to spółka matka posiada 100% udziałów spółki córki. Spółka córka tj. Spółka Przejmująca (X) nie posiada udziałów w spółce przejmowanej.

Stąd Wnioskodawca odpowiadając na pytanie Organu, czy w proporcji udziału Wnioskodawcy w kapitale spółki przejmowanej wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego przewyższa cenę nabycia udziałów w spółce podmiocie przejmowanym, uzupełnia opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wskazując, iż Spółka Przejmująca (Wnioskodawca – X) nie posiada udziałów w podmiocie przejmowanym. W konsekwencji, nie istnieje w przedstawionym stanie faktycznym pojęcie różnicy pomiędzy ceną nabycia udziałów, a wartością rynkową majątku podmiotu przejmowanego.

Wnioskodawca wskazuje, iż powyższy opis jest logiczny jako, że sam ustawodawca w treści art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP, do którego referuje pytanie Organu, nawiązuje do poszukiwania tej różnicy w przypadku, w którym spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział (por. zdanie ostatnie powołanej regulacji).

Wymaga wskazania, iż w treści stanowiska własnego, ujętego w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, Wnioskodawca wskazał na analizę art. 93 § 1 pkt 1 w zw. § 2 pkt 1 Ordynacji Podatkowej oraz przepisów szczególnych (w tym art. 16g ust. 9 ustawy o PDOP), jako że połączenie dokonywane jest pomiędzy dwoma polskimi podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z zasadą kontynuacji (sukcesji) z mocy prawa X (Spółka Przejmująca) po połączeniu z Y (Spółka Przejmowana), przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y, przejętych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Powyższe dotyczyć będzie tych składników majątku, które zostaną przyjęte do ksiąg, jako że udziały własne zostaną wydane wspólnikowi X w związku z połączeniem (tym samym udziały własne nie zostaną wprowadzone do ksiąg Y).

Ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (Spółki Przejmowanej - Y), otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (X - Wnioskodawcę), przewyższa/będzie przewyższać wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku (nie wyższą od wartości rynkowej tych składników).

Połączenie jest połączeniem odwrotnym, w ramach którego spółka córka (X - Wnioskodawca) przejmuje spółkę matkę (Y) i jest to połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego. W konsekwencji, nie następuje emisja udziałów przez Spółkę Przejmującą. Spółka córka (Spółka Przejmująca) przejmuje udziały własne w ramach majątku połączeniowego i wydaje je wspólnikowi Spółki Przejmowanej. Z uwagi na powyższe, w zakresie określenia „ceny emisyjnej”, należy wskazać, iż nie ma miejsca czynność nowej emisji udziałów w podwyższonym kapitale, której można przypisać „cenę” - w potocznym rozumieniu tego sformułowania.

Ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (obejmująca wycenę całości spółki, tj. aktywów i pasywów) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartości rynkowej udziałów przydzielonych wspólnikowi spółki łączonej (przejmowanej).

Spółka Przejmująca (Wnioskodawca – X) nie posiada udziałów w podmiocie przejmowanym.

Zgodnie z zasadą kontynuacji (sukcesji) z mocy prawa X (Spółka Przejmująca) po połączeniu z Y(Spółka Przejmowana), przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y, przejętych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Powyższe dotyczyć będzie tych składników majątku, które zostaną przyjęte do ksiąg, jako że udziały własne zostaną wydane wspólnikowi X w związku z połączeniem (tym samym udziały własne nie zostaną wprowadzone do ksiąg Y).

Pytanie

Czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego po 1 stycznia 2022 r. bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PDOP w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. po stronie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy połączenie nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

W myśl art. 491 § 1 KSH, spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą. Zgodnie z art. 492 § 1 pkt 1 KSH, połączenie może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o PDOP, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

W myśl art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o PDOP, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

-przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,

-przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,

-przychody spółki dzielonej.

Jednocześnie na podstawie art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. g ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., za przychody z zysków kapitałowych uważa się dopłaty otrzymane w przypadku połączenia lub podziału podmiotów przez osoby posiadające prawo do uczestnictwa w zysku podmiotu przejmowanego, łączonego lub dzielonego.

W wyniku nowelizacji przepisów ustawy o PDOP, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. do art. 7b ustawy o PDOP został dodany ust. 1 pkt 1a, zgodnie z którym za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.

Od 1 stycznia 2022 r. przychód podmiotu przejmującego ustalany jest w szczególności na podstawie następujących przepisów:

  - art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników;

  - art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej;

  - art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym - w przypadku gdy spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział.

Ustawa o PDOP zawiera dodatkowo przepisy określające zasady opodatkowania wspólnika spółki przejmowanej - przy czym przepisy te nie będą miały zastosowania do Wnioskodawcy jako, że nie jest on wspólnikiem Spółki Przejmowanej.

Możliwość powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

Jednocześnie, stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o PDOP w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., do przychodów nie zalicza się, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:

    a)spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz

    b)spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.

Stosownie do art. 12 ust. 13 ustawy o PDOP powyższego wyłączenia z przychodów nie stosuje się gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego (winno być: stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego), połączenie będzie miało miejsce z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym lub jednym z głównych celów połączenia nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania co należy traktować jako przedstawiony przez Wnioskodawcę element opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Tym samym, na gruncie powyższych przepisów przychód podatkowy po stronie X w wysokości ustalonej na dzień poprzedzający dzień łączenia wartości rynkowej majątku Y nie powstanie jeśli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki, to jest:

    a)X przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y w wartości wynikającej z ksiąg Y oraz

    b)X przypisze składniki majątkowe Y do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.

W zakresie pierwszej przesłanki, wskazać należy, że zgodnie z art. 93 § 1 pkt 1 w zw. § 2 pkt 1 Ordynacji Podatkowej, osoba prawna powstała w wyniku łączenia się osób prawnych wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączonych się osób lub spółek. Przepis ten stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie innej osoby prawnej (osób prawnych).

Przepis ten ustanawia tzw. sukcesję uniwersalną, rozumianą jako wstąpienie następcy prawnego - spółki przejmującej, we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki podatnika (spółki przejmowanej). Sukcesja uniwersalna dotyczy jedynie takich praw i obowiązków publicznoprawnych, które istniały przed połączeniem się podmiotów. Tym samym, odnosi się również do ustalania wartości składników spółki przejmowanej przez spółkę przejmującą.

W zakresie amortyzacji środków trwałych, ustawodawca wprowadził szczególny przepis - art. 16g ust. 9 ustawy o PDOP, zgodnie z którym w razie przekształcenia formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, z zastrzeżeniem ust. 19, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 9 ust. 1, podmiotu przekształcanego, połączonego albo podzielonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi, w tym również powstałych z przekształcenia spółki.

Jak wynika z powyższego, przepisy te ustalają zasadę kontynuacji amortyzacji podatkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przejętych przez spółkę przejmującą w drodze połączenia przez przejęcie spółki przejmowanej.

Analogiczne zasady powinny być również stosowane do pozostałych środków majątku Y, które zostaną przejęte przez Spółkę Przejmującą w drodze połączenia. Innymi słowy na gruncie krajowych regulacji podatkowych Spółka Przejmująca zgodnie z zasadą sukcesji każdorazowo jest zobowiązana do przyjęcia dla celów podatkowych wartości wszystkich składników Spółki Przejmowanej w wartości wynikającej z ksiąg tej właśnie Spółki Przejmowanej (na gruncie prawa krajowego nie ma możliwości np. podwyższenia wartości podatkowej majątku spółki przejmowanej do wartości rynkowych).

Tym samym z mocy prawa X po połączeniu z Y, przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y przejętych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Oczywiście powyższe dotyczy tych składników majątku, które zostaną przyjęte do ksiąg, jako że udziały własne pozostaną w związku z połączeniem wydane wspólnikowi X - co jednak nie ma wpływu na przyjęte zasady opodatkowania.

Jednocześnie, z uwagi na okoliczność, że Wnioskodawca jest spółką podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP (zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o PDOP) składniki majątkowe należące do Y, przejęte przez X w wyniku połączenia zostaną przypisane do prowadzonej działalności na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Reasumując, uznać należy, że zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o PDOP, a tym samym po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podatkowy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP.

Możliwość powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP.

Przechodząc do regulacji art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, wskazać należy, że na gruncie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. połączenie spółek będzie neutralne podatkowo dla spółki przejmującej pod warunkiem, że wartość rynkowa majątku spółki przejmowanej, ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia, otrzymana przez spółkę przejmującą, nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych.

Niezbędne jest zatem określenie co w przypadku połączenia należy rozumieć pod pojęciami: a) wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej oraz b) wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych.

Zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o PDOP, za wartość emisyjną udziałów (akcji) uważa się cenę, po jakiej obejmowane są udziały, określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów.

Przepisy ustawy o PDOP nie definiują pojęcia majątku. W związku z tym, zgodnie z jednolitym podejściem organów podatkowych w celu określenia znaczenia tego pojęcia należy odwołać się do innych źródeł.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.; dalej: „k.c.”) także nie definiuje wprost pojęcia majątku. W prawie cywilnym przyjmuje się, że określenie „majątek” ma dwa znaczenia i w węższym znaczeniu może oznaczać zarówno zbiór aktywów przysługujących określonemu podmiotowi (definicja zbliżona do pojęcia mienia), jak i w szerszym znaczeniu zbiór zarówno aktywów jak i pasywów. W ramach przykładu można wskazać aktualne stanowisko doktryny wyrażone w szczególności w komentarzu do art. 44 k.c. (red. prof. ucz. UW dr hab. Konrad Osajda. Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 24, Warszawa 2020), iż: „Wśród koncepcji dotyczących pojęcia majątku wyróżnić można następujące:

    1)koncepcję utożsamiającą majątek wyłącznie ze zbiorem aktywów przysługujących określonemu podmiotowi, co jest rozumieniem zbliżonym do pojęcia mienia (...);

    2)koncepcję szerszą, w myśl której majątek stanowi zbiór zarówno aktywów, jak i pasywów;

    3)pogląd, iż majątek może mieć na gruncie konkretnych przepisów albo pierwsze (wąskie) albo drugie (szerokie) znaczenie.

Autorzy ww. komentarza wskazują, że „(...) pojęcie mienia odnosi się zawsze tylko do zbioru aktywów (tak SN w wyr. z 3 grudnia 2009 r., II CSK 215/09, Legalis), podczas gdy termin „majątek” może odnosić się - w szerokim rozumieniu - zarówno do aktywów i pasywów, jak i - w wąskim rozumieniu - jedynie do aktywów”.

Przedstawione wnioski znajdują potwierdzenie także w innych źródłach, przykładowo w innym komentarzu do art. 44 k.c.: „W literaturze cywilistycznej można odnaleźć kilka ujęć terminu „majątek”. Po pierwsze, przez majątek rozumie się aktywa przysługujące określonemu podmiotowi, co jest terminem zbliżonym do pojęcia mienia (wyr. SA w Łodzi z 28 marca 2014 r., I ACa 1278/13, Legalis). Według szerszego ujęcia termin „majątek” używany jest dla określenia zarówno aktywów, jak i pasywów. Występuje także pogląd, że majątek może mieć na gruncie konkretnych przepisów albo pierwsze (wąskie), albo drugie (szerokie) znaczenie (wyr. SN z 3 grudnia 2009 r., II CSK 215 09, Legalis), oraz koncepcja, zgodnie z którą majątkiem jest różnica powstała z porównania aktywów i pasywów danego podmiotu (A. Dyoniak. Pojęcie, s. 120-121). Powszechnie przyjmowane jest stanowisko trzecie, zgodnie z którym w przepisach prawa pojęcie majątku wystąpić może zarówno w szerokim, jak i wąskim znaczeniu (m.in. A. Dyoniak, Pojęcie, s. 123: Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne, 2015, s. 134-135: M. Bednarek, Mienie, s. 30: W.J. Katner, w; SPP, t. 1, 2012, s. 1298)”. (red. dr hab. Mariusz Załucki, Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. I, Warszawa 2019).

Majątek może być zatem rozumiany zarówno jako zbiór aktywów, jak i zbiór aktywów i pasywów. Jednocześnie, jak wskazano w przywołanych powyżej fragmentach, powszechnie przyjmuje się również koncepcję, zgodnie z którą majątek może mieć albo wąskie albo szerokie znaczenia na gruncie konkretnych przepisów. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP przez pojęcie wartość majątku należy rozumieć majątek w ujęciu szerszym, w myśl którego stanowi on zbiór aktywów oraz pasywów.

W pierwszej kolejności, Wnioskodawca pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o PDOP, do przychodów zaliczana jest w szczególności wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań. Oznacza to, że ustawodawca za przysporzenie majątkowe stanowiące przychód na gruncie ustawy o PDOP uznaje także operacje na pasywach, obejmujących również zobowiązania. W związku z tym uprawniony jest wniosek, że na gruncie ustawy o PDOP majątek rozumiany jest w szerszym znaczeniu, tj. jako zbiór aktywów i pasywów, o czym świadczy m.in. literalne brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o PDOP.

Za takim rozumieniem pojęcia majątku przemawia także wykładnia pojęcia wartość emisyjna udziałów przydzielonych udziałowcom spółek łączonych w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, która została przedstawiona w dalszej części uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy, zgodnie z którym wartość emisyjną należy rozumieć jako cenę, którą spółka przejmująca płaci za majątek spółki przejmowanej jej wspólnikom. Konsekwencją przyjęcia innego rozumienia wartości majątku spółki przejmowanej niż rozumienie zgodnie, z którym majątek stanowi wartość aktywów z uwzględnieniem wartości zobowiązań, byłaby sytuacja, w której połączenie nigdy nie mogłoby mieć waloru neutralnego dla spółki przejmującej na gruncie ustawy o PDOP.

Wartość emisyjna powinna być rozumiana jako wartość rynkowa wydanych udziałów w spółce przejmującej, z kolei wartość rynkowa udziałów ze swej istoty obejmuje zarówno wartość aktywów spółki jak i wartość jej zobowiązań. Wynika to stąd, iż wartość ta musi uwzględniać ogół praw i obowiązków danego podmiotu, w związku z czym nie może przekraczać wartości majątku podmiotu uwzględniającej także jego zobowiązania.

Przyjęcie węższego rozumienia pojęcia majątku, jako zbioru aktywów, skutkowałoby tym, że wartość emisyjna udziałów przydzielonych udziałowcom spółki przejmowanej w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP nigdy nie byłaby mu równa. W konsekwencji w sytuacji, w której spółka przejmowana miałaby jakiekolwiek zadłużenie, połączenie nigdy nie byłoby neutralne dla spółki przejmującej, tym samym przedmiotowy przepis byłby w praktyce pozbawiony sensu.

Taka sytuacja stałaby również w sprzeczności z przepisami wspólnotowymi, w myśl których połączenia spółek powinny co do zasady pozostać neutralne podatkowo. Wnioskodawca pragnie przy tym wskazać, że zgodnie z pkt 2 preambuły Dyrektywy Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz.Urz.UE.L 310. s. 34 ze zm.; dalej jako: „Dyrektywa”) „Łączenia dotyczące spółek różnych państw członkowskich mogą być niezbędne w celu stworzenia we Wspólnocie warunków właściwych dla rynku wewnętrznego i w celu zapewnienia w ten sposób skutecznego funkcjonowania takiego rynku wewnętrznego. Takie czynności nie powinny być hamowane przez ograniczenia, niekorzystne warunki lub zniekształcenia wynikające w szczególności z przepisów podatkowych państw członkowskich. W tym celu niezbędne jest w odniesieniu do takich czynności zapewnienie reguł podatkowych, które są neutralne z punktu widzenia konkurencji, aby umożliwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększyć ich produktywność i poprawić ich silę konkurencyjną na poziomie międzynarodowym”. Jednym z celów Dyrektywy jest zapewnienie, że połączenia spółek nie powinny wiązać się z powiększeniem podstawy opodatkowania dla spółek biorących w nich udział, co potwierdza zasada neutralności połączenia, wynikająca z art. 4 ust. 1 Dyrektywy.

W ocenie Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę powyższe argumenty, nie sposób przyjąć za poprawne rozumienie, iż majątek powinien być definiowany wyłącznie jako zbiór aktywów. Takie rozumienie skutkowałoby brakiem neutralności połączenia, tym samym byłoby sprzeczne z celem Dyrektywy i niezgodne z wykładnią prounijną.

Podsumowując powyższe rozważania, Wnioskodawca pragnie wskazać, że na gruncie ustawy o PDOP wartość majątku należy rozumieć jako majątek w ujęciu szerszym, stanowiący zbiór aktywów oraz pasywów. Wyłącznie w przypadku ustalenia wartości majątku spółki przejmowanej jako odpowiadającej wartości jej aktywów z uwzględnieniem wartości zobowiązań zachowana będzie neutralność połączenia, tj. spółka przejmująca nie osiągnie przychodu do opodatkowania.

Stanowisko to zostało potwierdzone w otrzymanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej z dnia 15 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.466.2020.1.PB, dotyczącej stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2021 r. i powinno pozostawać aktualne w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. w związku z brakiem zmian ustawowych dotyczących definicji tego pojęcia.

Powyższe stanowisko, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r. zostało potwierdzone przez organy administracji skarbowej w szeregu niedawno wydanych interpretacjach indywidualnych, w szczególności:

  - w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 maja 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.94.2020.1.AK, w której organ podatkowy w sprawie o podobnym stanie faktycznym do sytuacji Spółki Przejmującej, uznając stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe wskazał, iż „(...) odnosząc wyższej cytowane przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że przez ustaloną na dzień łączenia wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP, należy rozumieć wartość rynkową ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów”.

  - w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 maja 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-3.4010.38.2019.2.MC oraz z 21 stycznia 2020., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.478.2019.1.JF, w których wnioskodawcy w stanowiskach uznanych przez organ za prawidłowe wskazali: „Jednocześnie wycena wartości majątku, winna uwzględniać również wartość przejmowanych pasywów (zobowiązań) przejmowanej spółki. Zauważyć bowiem należy, że wszelkie zobowiązania, stanowią obciążenie ekonomiczne, a w konsekwencji obniżają wartość majątku przejmowanej spółki.”

  - w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 lipca 2019 r., sygn. 0114- KDIP2-2.4010.163.2019.1.AM, w której organ potwierdził, że: „Wartość majątku Spółki przejmowanej stanowi wartość poszczególnych składników majątku pomniejszona o wartość zobowiązań i rezerw na zobowiązania”.

W ocenie Wnioskodawcy, taka sama argumentacja może być stosowana również na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. Należy bowiem wskazać, że w wyniku nowelizacji ustawy o PDOP, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., ustawodawca doprecyzował, że przychód na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP stanowi ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego, w części w której przewyższa wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych (do 31 grudnia 2022 r. art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP posługiwał się wyłącznie pojęciem „ustalonej na dzień łączenia wartości majątku”).

Tym samym, w opinii Wnioskodawcy, celem określenia wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP należy każdorazowo zastosować właściwą metodę wyceny mającą na celu określenie wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej. W szczególności, jeśli dla zastosowania właściwej metody wyceny w celu określenia wartości rynkowej właściwym jest także uwzględnienie wartości zobowiązań spółki przejmowanej (a nie samej wartości aktywów), takie zobowiązania powinny odpowiednio obniżać wartość majątku spółki przejmowanej w rozumieniu powyższego przepisu ustawy o PDOP.

Wartość majątku powinna zatem zostać określona na poziomie wartości rynkowej ogółu praw i obowiązków podmiotu nabywanych w drodze sukcesji uniwersalnej. Należy przez to rozumieć wycenę uwzględniającą również zobowiązania, a nie wyłącznie aktywa danego podmiotu.

Przedstawione powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy administracji skarbowej na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2021 r., przykładowo w cytowanej już interpretacji indywidualnej z 26 maja 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.94.2020.1.AK) oraz w:

  - interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2019 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.413.2019.1.BKD, w której wnioskodawca w stanowisku uznanym za prawidłowe argumentował: „Należy wskazać, że pojęcie „wartość majątku, do którego odwołuje się regulacja zawarta w art. 12 ust. 1 pkt 8c i art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o PDOP, nie zostało bezpośrednio zdefiniowane w przepisach tej ustawy. W związku z tym należy dokonać literalnej wykładni tego pojęcia. „Wartość” według słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) „to, ile coś jest warte pod względem materialnym”. „Majątek” zaś to „czyjś stan posiadania”. Przyjmując takie rozumienie, zdaniem Wnioskodawcy „wartość majątku” powinna być więc rozumiana jako wartość rynkowa majątku”;

  - interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 sierpnia 2019 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.233.2019.2.AM, w której wnioskodawca w stanowisku zaakceptowanym jako prawidłowe stwierdził: „Ustawa o PDOP nie definiuje co należy rozumieć pod pojęciem „wartości majątku spółki przejmowanej”, którym posługuje się art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP. W ocenie Wnioskodawcy, pojęcie to należy rozumieć w sposób ekonomiczny, a więc jako wartość rynkową spółki przejmowanej. Wartość rynkowa spółki przejmowanej powinna natomiast zostać ustalona w oparciu o metodologie stosowaną przez podmioty profesjonalne w toku wycen wartości rynkowej przedsiębiorstw (jako przykład przywołać można tutaj metody majątkowe, metody dochodowe, metody porównawcze, metody mieszane itd.). Z uwagi na powyższe, na potrzeby ustalenia wynikającego z Połączenia przychodu Wnioskodawcy w podatku CIT w myśl art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP mogą zostać wykorzystane wyceny Spółek Przejmowanych sporządzone przez niezależny podmiot profesjonalny na potrzeby nabycia ich udziałów przez Spółkę Przejmującą, zaktualizowane następnie na moment Połączenia”.

Także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach potwierdza stanowisko zgodnie z którym wartość majątku powinna być ustalona zgodnie z odpowiednią wyceną w wyroku z 31 lipca 2019 r., sygn. I SA/Gl 197/19. Sąd wskazał, iż: „Nie budzi kontrowersji między stronami także i to, że „wartość majątku”, o której mowa w cytowanym przepisie winna być rozumiana jako wartość rynkowa składników majątku Spółek Przejmowanych według dokonanej wyceny”.

Stąd w świetle praktyki organów podatkowych, uzasadnionym jest stanowisko, zgodnie z którym wartość majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą powinna zostać określona jako wartość rynkowa ogółu praw i obowiązków podmiotu (spółki przejmowanej) nabywanych w drodze sukcesji uniwersalnej. Przez powyższe należy rozumieć wycenę uwzględniającą również zobowiązania, a nie wyłącznie aktywa spółki przejmowanej, o ile ich uwzględnienie zostanie uznane za właściwe przez zewnętrzny podmiot profesjonalny dokonujący wyceny.

Przekładając powyższe na przedstawione zdarzenie przyszłe (winno być: stan faktyczny/zdarzenie przyszłe), w ocenie Wnioskodawcy przez ustaloną na dzień łączenia wartość majątku Spółki Przejmowanej (Y) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (Wnioskodawcę) w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, należy rozumieć wartość rynkową ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów.

Celem ustalenia wartości przychodu, który powinien być przypisany spółce przejmującej w ramach połączenia, oprócz określenia wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, niezbędne jest także ustalenie wartości emisyjnej udziałów przekazanych udziałowcom spółek łączonych.

Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP przychodem podatkowym po stronie spółki przejmowanej jest bowiem nadwyżka wartości rynkowej majątku podmiotu przejmowanego otrzymującą przez spółkę przejmującą nad wartością emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych.

Jak wskazuje definicja zawarta w art. 4a pkt 16a ustawy o PDOP, wartość emisyjna udziałów (akcji) oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższy przepis może budzić pewne wątpliwości interpretacyjne. Przywołana wyżej definicja wskazuje, że wartość emisyjną stanowi cena, po jakiej obejmowane są udziały lub akcje. Należy wskazać, że cena stanowi wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, której kupujący musi się wyzbyć ze swojego majątku, aby dokonać danego zakupu. Takie rozumienie słowa cena sugerowałoby, że wartość emisyjna udziałów przydzielonych wspólnikom spółki przejmowanej to wartość (cena), którą wspólnicy spółki przejmowanej płacą za udziały w spółce przejmującej. W konsekwencji należałoby przyjąć, że wartość emisyjna to wartość rynkowa udziałów w spółce przejmowanej, które zostają unicestwione w wyniku połączenia. W takim wypadku ustalona w powyższy sposób wartość emisyjna byłaby stała, niezależna od liczby udziałów wydanych wspólnikom spółki przejmowanej w ramach połączenia - niezależnie bowiem od liczby czy też wartości udziałów spółki przejmującej w wyniku połączenia dochodzi do unicestwienia wszystkich udziałów w spółce przejmowanej. (por. W. Majkowski, M. Michna, Neutralność podatkowa połączeń spółek kapitałowych po nowelizacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - zasada czy już jedynie wyjątek?, Przegląd podatkowy, lipiec 2019, s. 39-40).

Posługując się wykładnią celowościową, w ocenie Wnioskodawcy, takie rozumienie pojęcia wartości emisyjnej byłoby niezgodne z intencją ustawodawcy ukierunkowanej na skłonienie wspólników spółek łączących się do przyjęcia parytetu wymiany udziałów, który zapewniałby brak przesunięć majątkowych pomiędzy ich wspólnikami. Jednocześnie powyższy cel byłby zgodny z celem ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów dotyczących połączeń spółek, tj. uszczelnieniem systemu podatkowego. Wobec tego należy wskazać, że przyjęcie, iż wartość emisyjna jest niezależna od liczby udziałów wydanych wspólnikom spółki przejmowanej, byłoby sprzeczne ze wskazanym powyżej celem przepisów.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy powyższy sposób wykładni pojęcia wartość emisyjna należy uznać za nieprawidłowy i przyjąć, że wartością emisyjną jest cena, jaką spółka przejmująca płaci wspólnikowi spółki przejmowanej za majątek spółki przejmowanej. Nie jest nią natomiast wartość, jaką wspólnik spółki przejmowanej płaci za udziały w spółce przejmującej.

Powyższe rozumienie potęguje również fakt, że na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, przychód spółki przejmującej ustala się w wysokości nadwyżki wartości rynkowej majątku spółki przejmowanej nad wartością emisyjną wydawanych przez spółkę przejmującą udziałów (akcji) w kapitale zakładowym spółek łączonych. Biorąc pod uwagę brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP należy zauważyć, że ustawodawca za przysporzenie majątkowe spółki przejmującej uznaje wyłącznie nadwyżkę wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych uznając, że podmiot ten poniósł określone obciążenie ekonomiczne. W konsekwencji umożliwienie przez ustawodawcę zmniejszenia wartości przychodu o wartość emisyjną udziałów właśnie spółce przejmującej jest w świetle powyższej wykładni w pełni uzasadnione.

Zatem to rynkowa wartość udziałów w spółce przejmującej, w zamian za które spółka przejmująca otrzymuje majątek spółki przejmowanej, stanowi podstawę do określenia wartości emisyjnej.

Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż taka wykładnia implikuje, iż wartość emisyjna nie może być niższa od wartości rynkowej udziałów spółki przejmowanej, gdyż zawsze będzie jej równa (por. W. Majkowski, M. Michna, Neutralność..., s. 40),

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również odzwierciedlenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych. Przykładowo można wskazać interpretację indywidualną z 15 listopada 2019 r., 0111-KDIB2-3.4010.275.2019.2.HK, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, iż dokonanie planowanego odwrotnego połączenia bez podwyższania kapitału zakładowego, będzie skutkować powstaniem ewentualnego przychodu po stronie wnioskodawcy w postaci nadwyżki wartości majątku spółki przejmowanej nad wartością emisyjną udziałów przydzielonych spółce dominującej. Organ stwierdził: „Odnosząc zatem powołane powyżej uregulowania prawne do treści wniosku uznać należy, że jeśli istotnie opisana we wniosku restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to znajdzie zastosowanie regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy CIT przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych przez Wnioskodawcę udziałowcom spółki przejmowanej”.

Podobne stanowisko zajął również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w szeregu ostatnio wydanych interpretacji indywidualnych, m.in. w:

    - interpretacji indywidualnej z 13 maja 2020 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.93.2020.2.SJ,

    - interpretacji indywidualnej z 23 czerwca 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.133.2020.1.MK,

    - interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2020 r., 0111-KDIB1-3.4010.149.2020.1.MMU,

    - interpretacji indywidualnej z 26 maja 2020 r., 0111-KDIB1-2.4010.94.2020.1.AK,

    - interpretacji indywidualnej z 20 maja 2020 r., sygn. 0114-KD1P2-2.4010.91.2020.1.AM,

    - interpretacji indywidualnej z 22 listopada 2019 r., 0111-KDIB1-1.4010.353.2019.3.BK.

Połączenie odwrotne mieści się w definicji łączenia się spółek przedstawionej w art. 2 lit. a pkt 1 Dyrektywy, w związku z czym, zgodnie z wykładnią prounijną, również w ich przypadku powinna być zachowana zasada neutralności połączeń, z kolei w tym celu niezbędne jest uznanie, że również w przypadku przeprowadzenia połączenia odwrotnego powstaje wartość emisyjna udziałów (akcji) wydanych na rzecz udziałowców spółek łączonych. Przedstawiona wyżej wykładnia gwarantuje zatem zgodność regulacji ustawy o PDOP z postanowieniami Dyrektywy.

Dopuszczalność przeprowadzenia odwrotnego połączenia bez podwyższania kapitału zakładowego, co wskazano w opisie zdarzenia przyszłego (winno być: stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego), została potwierdzona wprost w znowelizowanym art. 515 § 1 KSH obowiązującym od 1 marca 2020 r., który przewiduje możliwość wydania przez spółkę przejmującą wspólnikom spółki przejmowanej udziałów własnych nabytych przez spółkę przejmującą w wyniku połączenia. W związku z tym zgodnie z powyższym przepisem, w przypadku połączenia odwrotnego spółka przejmująca nie ma obowiązku przeprowadzania podwyższenia kapitału zakładowego i emisji nowych udziałów, gdyż zamiast tego może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały własne nabyte w wyniku połączenia.

Zgodnie bowiem z tym przepisem, w celu wydania udziałów albo akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć udziały albo akcje własne, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami albo akcjami nabytymi uprzednio przez tę spółkę, spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub osoby  działające na jej rachunek, nie przekracza 10% kapitału zakładowego. Jednocześnie, w przypadku połączenia odwrotnego, otrzymany w wyniku połączenia majątek spółki przejmowanej obejmuje udziały posiadane przez spółkę przejmowaną w spółce przejmującej. W wyniku takiej operacji do spółki przejmującej „wracają” zatem jej własne udziały. W tym miejscu zwrócić uwagę należy, że udział w spółce wyznacza zakres praw i obowiązków wspólnika z tytułu uczestnictwa w spółce. Niewątpliwie zakres tych praw może być inny w przypadku spółki przed jej połączeniem z inną spółką i po takim połączeniu. Trudno zatem przyjąć w takiej sytuacji, że spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej „te same” udziały jakie w jej kapitale uprzednio posiadała spółka przejęta.

W związku z tym również bez podwyższania kapitału zakładowego, w przypadku połączenia odwrotnego mówić można o udziałach przydzielonych udziałowcom spółki przejmowanej, a tym samym także o wartości emisyjnej.

Przeciwna wykładnia, w myśl której wartość emisyjna na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP występowałaby wyłącznie w przypadku połączeń, w ramach których dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, skutkowałaby zagwarantowaniem neutralności podatkowej tylko w stosunku do połączeń z podwyższeniem kapitału zakładowego, co byłoby sprzeczne z celem Dyrektywy i ogólną zasadą neutralności połączeń.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym (winno być: stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym) do połączenia przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego Wnioskodawcy, powstanie prawo Wnioskodawcy do pomniejszenia przychodu w wysokości ustalonej na dzień poprzedzający dzień połączenia wartości rynkowej majątku Y o wartość emisyjną udziałów w kapitale zakładowym X wydanych na rzecz udziałowca Y.

Przez wartość emisyjną należy zaś rozumieć wartość rynkową wydanych udziałów w spółce przejmującej w momencie dokonania połączenia.

Zgodnie z takim rozumieniem, neutralność połączenia wystąpi, gdy spółka przejmująca przeprowadzi taką emisje udziałów, w ramach której ich wartość emisyjna (po objęciu majątku spółki przejmowanej) będzie równa wartości majątku (tj. wartości rynkowej jej aktywów i pasywów z uwzględnieniem zobowiązań) spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą. Wnioskodawca przypomina, iż w jego ocenie wartość emisyjna nie jest bowiem wartością, którą należy przyjąć jako daną - spółka przejmująca ma możliwość dokonania emisji udziałów o odpowiedniej wartości, która umożliwiałaby spełnienie powyższego warunku.

Przekładając powyższe w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego (winno być: stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego), w ocenie Wnioskodawcy, w przypadku ustalenia wartości emisyjnej udziałów na poziomie wartości majątku (tj. wartości rynkowej jej aktywów i pasywów z uwzględnieniem zobowiązań) Spółki Przejmowanej, przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy.

Ponadto w ocenie Wnioskodawcy (co jest elementem własnego stanowiska w sprawie) w uzupełnieniu do wniosku wskazał, że:

-wartość majątku powinna zostać określona na poziomie wartości rynkowej ogółu praw i obowiązków podmiotu nabywanych w drodze sukcesji uniwersalnej – należy przez to rozumieć wycenę uwzględniającą również zobowiązania, a nie wyłącznie aktywa danego podmiotu;

-wartość emisyjna w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej powinna być rozumiana jako wartość rynkowa wydanych udziałów własnych w Spółce Przejmującej w momencie dokonania połączenia.

W konsekwencji, skoro Wnioskodawca uzupełniając opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, wskazuje, iż ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (obejmująca wycenę całości Spółki Przejmowanej, tj. aktywów i pasywów) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartości rynkowej udziałów przydzielonych udziałowcom spółki łączonej (tj. przejmowanej), to w ocenie Wnioskodawcy (co stanowi już element oceny prawnej stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego), ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego, otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie przewyższa wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom spółki łączonej.

Na gruncie przedstawionych argumentów Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym (winno być: stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym) do połączenia przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego, na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. X powinna:

  - ustalić na dzień poprzedzający dzień połączenia wartość rynkową majątku Spółki Przejmowanej - poprzez zastosowanie właściwej metody wyceny mającą na celu określenie wartości rynkowej majątku Y. W szczególności, jeśli dla zastosowania właściwej metody wyceny w celu określenia wartości rynkowej właściwym jest także uwzględnienie wartości zobowiązań Spółki Przejmowanej (a nie samej wartości aktywów), takie zobowiązania powinny odpowiednio obniżać wartość majątku Spółki Przejmowanej w rozumieniu powyższego przepisu ustawy o PDOP. Wartość majątku powinna zatem zostać określona na poziomie wartości rynkowej ogółu praw i obowiązków podmiotu nabywanych w drodze sukcesji uniwersalnej. Należy przez to rozumieć wycenę uwzględniającą również zobowiązania, a nie wyłącznie aktywa danego podmiotu,

  - wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej powinna być pomniejszona o wartość emisyjną udziałów wydanych udziałowcom spółek łączonych - wartość emisyjna w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmowanej powinna być rozumiana jako wartość rynkowa wydanych udziałów własnych w Spółce Przejmującej w momencie dokonania połączenia,

  - w przypadku ustalenia wartości emisyjnej udziałów na poziomie wartości rynkowej majątku (tj. wartości rynkowej jej aktywów i pasywów z uwzględnieniem zobowiązań) Spółki Przejmowanej, przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy.

Celem podsumowania, Wnioskodawca pragnie wskazać, że jego zdaniem przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o PDOP po stronie Wnioskodawcy, jeżeli zostaną spełnione ww. warunki.

Stanowisko to zostało potwierdzone w otrzymanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej z dnia 15 lutego 2021 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.466.2020.1.PB, dotyczącej stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2021 r. i powinno pozostawać aktualne w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. w związku z brakiem zmian ustawowych dotyczących definicji powyższych pojęć.

Możliwość powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym – w przypadku gdy spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział.

Jednocześnie stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o PDOP, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.

Jak wynika z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, X nie posiada udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej - połączenie będzie miało charakter połączenia odwrotnego, w którym spółka córka - Wnioskodawca, przejmie swoją spółkę matkę - Y.

Tym samym, uznać należy, że w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego (winno być: stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym) przepis art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP nie znajdzie zastosowania.

Podsumowanie:

Wobec powyższego, uznać należy, że w wyniku połączenia Wnioskodawcy z Y, po stronie X nie powstanie:

   - przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o PDOP w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 3e,

   - przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o PDOP,

   - przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o PDOP.

Wobec powyższego, uznać należy, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu podatkowego w związku z przejęciem majątku Y w drodze połączenia.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady łączenia spółek kapitałowych regulują art. 491 i n. ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1526 ze zm., dalej: „KSH”).

W myśl postanowień art. 491 § 1 KSH:

W myśl art. 492 § 1 KSH:

Jednocześnie, stosownie do art. 494 § 1 KSH:

Połączenie odwrotne jest jednym ze szczególnych przypadków łączenia się spółek i polega na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną. KSH nie definiuje więc połączenia odwrotnego, a także nie wskazuje wprost na jego dopuszczalność. Należy jednak zauważyć, iż połączenie odwrotne jest odmianą łączenia się przez przejęcie, w którym niejako dochodzi do odwrócenia uprzednio ustalonych ról spółki dominującej i spółki zależnej. W modelowym rozwiązaniu to spółka dominująca przejmuje majątek spółki zależnej. W przypadku zaś połączenia odwrotnego to spółka zależna przejmuje majątek spółki dominującej, w zamian za co wydaje jej udziałowcom (akcjonariuszom) swoje udziały (akcje), w efekcie czego spółka przejmująca otrzymuje w ramach przejmowanego majątku udziały (akcje) własne.

Zgodnie z art. 200 § 1 KSH:

Natomiast art. 200 § 2 KSH stanowi, że:

Zgodnie z art. 515 § 1 i § 2 KSH:

Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje także ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

W świetle art. 93 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej:

Z przedstawionego opisu sprawy i jego uzupełnienia wynika m.in., że Wnioskodawca, tj. X – Spółka Przejmująca jest spółką kapitałową będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i polskim rezydentem podatkowym w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o CIT.

Właścicielem 100% udziałów Wnioskodawcy jest Y sp. z o.o., tj. Y (Spółka Przejmowana) mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o CIT. Z perspektywy struktury własnościowej, Spółka Przejmowana pełni zatem rolę tzw. „spółki matki” wobec Wnioskodawcy (Spółki Przejmującej) - tzw. „spółki córki”.

W kolejnych latach dla Grupy Kapitałowej pojawiła się możliwość, pod warunkiem poczynienia znaczących inwestycji w Polsce, uzyskania zezwolenia na prowadzenia działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Dla poczynienia nowych inwestycji i rozpoczęcia nowej działalności produkcyjnej w 2004 r. został powołany Wnioskodawca.

Wnioskodawca został założony jako spółka zależna Y i od tej pory Y jest udziałowcem we Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał, że posiadał jeszcze jednego wspólnika którego udział został zakupiony przez Y w 2004 r. Y jak i X są częścią Grupy działającej w sektorze motoryzacyjnym. Obecnie, planowane jest przeprowadzenie połączenia Y i X. Połączenie Y i X nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Połączenie Y i X będzie przeprowadzone w trybie przewidzianym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks spółek handlowych, tj. przez przeniesienie całego majątku Y na X w zamian udziały, które X wyda na rzecz jedynego wspólnika Spółki Przejmowanej. Planowane połączenie będzie tzw. połączeniem odwrotnym, co oznacza, że Wnioskodawca - jako spółka córka przejmie Spółkę Przejmowaną, tj. spółkę matkę.

Biorąc pod uwagę techniczno-prawny sposób przeprowadzenia połączenia, połączenie nastąpi jako połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego Wnioskodawcy. W ramach nabytego majątku Spółki Przejmowanej, Spółka Przejmująca obejmie w drodze sukcesji uniwersalnej m.in. udziały własne, które następnie zostaną wydane w ramach połączenia do wspólnika Spółki Przejmowanej. Spółka Przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda wspólnikowi Spółki Przejmowanej istniejące udziały własne (objęte w wyniku połączenia). W wyniku połączenia:

   - dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej, której majątek zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą,

   - wspólnik Spółki Przejmowanej stanie się właścicielem udziałów Wnioskodawcy, należących uprzednio do Spółki Przejmowanej.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (Spółki Przejmowanej – Y), otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (X - Wnioskodawcę), przewyższa/będzie przewyższać wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku (nie wyższą od wartości rynkowej tych składników).

Połączenie jest połączeniem odwrotnym, w ramach którego spółka córka (X - Wnioskodawca) przejmuje spółkę matkę (Y) i jest to połączenie bez podwyższenia kapitału zakładowego. W konsekwencji, nie następuje emisja udziałów przez Spółkę Przejmującą. Spółka córka (Spółka Przejmująca) przejmuje udziały własne w ramach majątku połączeniowego i wydaje je wspólnikowi Spółki Przejmowanej. Z uwagi na powyższe, w zakresie określenia „ceny emisyjnej”, należy wskazać, iż nie ma miejsca czynność nowej emisji udziałów w podwyższonym kapitale, której można przypisać „cenę” - w potocznym rozumieniu tego sformułowania.

Ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (obejmująca wycenę całości spółki, tj. aktywów i pasywów) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartości rynkowej udziałów przydzielonych wspólnikowi spółki łączonej (przejmowanej).

Spółka Przejmująca (Wnioskodawca – X) nie posiada udziałów w podmiocie przejmowanym.

Zgodnie z zasadą kontynuacji (sukcesji) z mocy prawa X (Spółka Przejmująca) po połączeniu z Y (Spółka Przejmowana), przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y, przejętych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Powyższe dotyczyć będzie tych składników majątku, które zostaną przyjęte do ksiąg, jako że udziały własne zostaną wydane wspólnikowi X w związku z połączeniem (tym samym udziały własne nie zostaną wprowadzone do ksiąg Y).

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy przeprowadzenie połączenia odwrotnego po 1 stycznia 2022 r. bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., dalej: „ustawa o CIT”):

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Jednocześnie, art. 7 ust. 2 ustawy o CIT stanowi, że:

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1a ustawy o CIT:

za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.

W odniesieniu do skutków podatkowych połączenia spółek na gruncie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności:

§pkt 8c) ustawy o CIT:

ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.

§pkt 8d) ustawy o CIT:

ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej;

§pkt 8f) ustawy o CIT:

ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym - w przypadku gdy spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT:

do przychodów nie zalicza się w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:

a.spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz

b.spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.

Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT:

do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.

Powołany powyżej art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT odwołuje się do pojęcia „wartości rynkowej majątku”.

Omawiane pojęcie nie zostało bezpośrednio zdefiniowane w przepisach ustawy podatkowej, zasadnym jest nadaniu mu rozumienia wynikającego z języka potocznego. I tak:

·„Wartość” wg słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) to „to, ile coś jest warte pod względem materialnym”.

·„Majątek” to "czyjś stan posiadania” wg słownika języka polskiego (www.sjp.pwn.pl);

·„Majątek - ogół praw majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi prawa, na które składają się aktywa i pasywa, tj. prawa i obowiązki obciążające dany podmiot (w znaczeniu sensu largo); niekiedy pojęcie te obejmuje same aktywa (w znaczeniu sensu stricto). Poza majątkiem pozostają prawa osobiste, np. prawo do nazwiska”, Wielka Encyklopedia Prawa, red. prof. zw. dr hab. Brunon Hołyst, prof. zw. dr hab. Eugeniusz Smoktunowicz, wyd. Prawo i Praktyka Gospodarcza 2005.

Jak wskazano w wyroku z dnia 28 marca 2014 r. sygn. akt I ACa 1278/13: "Od pojęcia "mienia" należy odróżnić pojęcie "majątek". Choć terminy te niekiedy uznaje się za tożsame, to jednak nie mają one identycznego zakresu pojęciowego. W doktrynie przyjmuje się bowiem, że wyraz majątek używany jest w dwóch znaczeniach: węższym, oznaczającym tylko aktywa, czyli prawa majątkowe posiadane przez podmiot, co może być utożsamiane z pojęciem mienia, oraz w znaczeniu szerszym, oznaczającym ogół praw i obowiązków majątkowych podmiotu prawa. Majątkiem są składniki mienia dające się wyodrębnić jako zespół aktywów, ale i zespół pasywów, będących przedmiotem obrotu, dziedziczenia, podstawą odpowiedzialności za zobowiązania, itp.”

Natomiast wartość rynkowa jest najwyższą ceną po jakiej kupujący chce zakupić produkty lub usługi i najniższą na jaką może zgodzić się sprzedający. Jest również najbardziej prawdopodobną ceną jaką dany składnik aktywów mógłby otrzymać na zorganizowanym rynku. Wartość rynkowa może być zależna od sytuacji politycznej, preferencji kupujących lub sprzedających oraz koniunktury.

Stosownie natomiast do art. 4a pkt 2 ustawy CIT ilekroć w ustawie jest mowa o składnikach majątkowych oznacza to aktywa w rozumieniu ustawy o rachunkowości, pomniejszone o przejęte długi funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą  zbywcy, o ile długi te nie zostały uwzględnione w cenie nabycia, o której mowa w art. 16g ust. 3.

Ustawa o CIT posługuje się definicją wartości emisyjnej, zawartą w art. 4a ust. 16a, który stanowi że:

wartość emisyjna udziałów (akcji) oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje),określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

W przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, w ramach nabytego majątku spółki przejmowanej spółka przejmująca obejmie w drodze sukcesji uniwersalnej m.in. udziały własne, które następnie zostaną wydane w ramach połączenia do wspólnika spółki przejmowanej. Tym samym, w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego, spółka przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda wspólnikowi spółki przejmowanej istniejące udziały własne (objęte w wyniku połączenia).

Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji). Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT:

Art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że:

przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.

Powyższe wyłączenie z przychodów, nie będzie miało zastosowania w myśl art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, jeżeli głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Zgodnie z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:

jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego (obejmująca wycenę całości spółki, tj. aktywów i pasywów) otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartość rynkowej udziałów przydzielonych wspólnikowi spółki łączonej (przejmowanej).

Przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT powstaje w sytuacji gdy na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa Spółki przejmowanej otrzymana przez Spółkę przejmującą przewyższa wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku (nie wyższa niż wartość rynkowa tych składników). Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem przepisu art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, który wskazuje warunki wyłączenia z przychodu.

Do przychodów nie zalicza się ewentualnej nadwyżki wartości rynkowej majątku, jeżeli zostaną spełnione  przesłanki wynikające z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.

W analizowanej sprawie przesłanki te będą spełnione bowiem zgodnie z zasadą kontynuacji (sukcesji) z mocy prawa X (Spółka Przejmująca) po połączeniu z Y (Spółka Przejmowana), przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątku Y, przejętych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Powyższe dotyczyć będzie tych składników majątku, które zostaną przyjęte do ksiąg, jako że udziały własne zostaną wydane wspólnikowi X w związku z połączeniem (tym samym udziały własne nie zostaną wprowadzone do ksiąg Y). Ponadto połączenie Y i X nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić należy stwierdzić, iż w analizowanej sytuacji połączenie odwrotne nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.

W odniesieniu do kwestii powstania przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT wartość przychodu powinna zostać ustalona na dzień poprzedzający dzień połączenia w wartości rynkowej  majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez Wnioskodawcę w części przewyższającej  wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych.   Jak wskazano powyżej w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku Spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie sprawy: „Wydawana w ramach połączenia wartość rynkowa udziałów Spółki Przejmującej będzie równa (nie będzie w żadnym przypadku wyższa lub niższa) odpowiadającej im wartości rynkowej majątku Spółki Przejmowanej (wycenionej z zastosowaniem właściwej metody wyceny), rozumianego jako zbiorze aktywów i pasywów (z uwzględnieniem zobowiązań).

W przypadku ustalenia wartości emisyjnej udziałów na poziomie wartości rynkowej majątku (tj. wartości rynkowej jej aktywów i pasywów z uwzględnieniem zobowiązań) Spółki Przejmowanej, przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT po stronie Wnioskodawcy na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.

Ponadto z uwagi na to, że Spółka Przejmująca (Wnioskodawca – X) nie posiada udziałów w podmiocie przejmowanym,  to w sprawie nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 8f ww. ustawy.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przeprowadzenie połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej i z wydaniem udziałów własnych Spółki Przejmującej na rzecz wspólnika Spółki Przejmowanej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na gruncie ustawy o CIT w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2022 r. po stronie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy połączenie nastąpi z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie ani uchylenie się od opodatkowania, pomimo iż Organ nie zgadza się z argumentacją Spółki w zakresie wartości emisyjnej udziałów, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

·Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie zopisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

·Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).