Brak zastosowania art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do regulowania zobowiązań za pomocą opisanego mechanizmu netti... - Interpretacja - 0114-KDIP2-2.4010.278.2020.2.JG

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 26.11.2020, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.278.2020.2.JG, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Brak zastosowania art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do regulowania zobowiązań za pomocą opisanego mechanizmu nettingu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r., poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2020 r. (data wpływu 16 października 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 listopada 2020 r. (data nadania 19 listopada 2020 r., data wpływu 19 listopada 2020 r.) na wezwanie z dnia 17 listopada 2020 r. Nr 0114-KDIP2-2.4010.278.2020.1.JG (data nadania 17 listopada 2020 r., data doręczenia 18 listopada 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku zastosowania art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do regulowania zobowiązań za pomocą opisanego mechanizmu nettingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku zastosowania art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w odniesieniu do regulowania zobowiązań za pomocą opisanego mechanizmu nettingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i wchodzi w skład międzynarodowej Grupy. Do Grupy należą również m.in.: A. spółka mająca siedzibę i zarząd w Holandii, zarejestrowana dla celów VAT również w Polsce oraz B. spółka mająca siedzibę i zarząd w Wielkiej Brytanii, nieposiadająca zakładu ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, niezarejestrowana dla celów VAT w Polsce.

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje transakcji zakupu oraz sprzedaży towarów i usług w relacjach z innymi pomiotami należącymi do Grupy. Mogą to być podmioty mające siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, jak i za granicą. Transakcje sprzedaży i zakupu mogą być realizowane w złotych polskich lub w walutach obcych. Koszty związane z zakupem towarów i usług od Spółek z Grupy ponoszone są w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Spółki należące do Grupy stosują w jej ramach wielostronny system wzajemnych kompensat należności i zobowiązań (netting). System ten funkcjonuje na podstawie wewnętrznej polityki Finansowej Grupy (dalej: Polityka), która wiąże również Spółkę. W nettingu uczestniczyć mogą tylko spółki należące do Grupy. Potrącanie należności i zobowiązań wynikających ze wzajemnych transakcji w ramach nettingu jest, obok płatności poprzez przelewy bankowe, drugim sposobem ich rozliczania w Grupie.

Preferowanym w Grupie sposobem regulowania wzajemnych zobowiązań jest netting, jednak z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych czy też prawnych, spółki z Grupy mogą nie rozliczać pewnych zobowiązań w drodze nettingu.

Dzięki stosowaniu nettingu spółki należące do Grupy upraszczają wzajemne rozliczenia, przyspieszają je, ograniczają koszty administrowania płatnościami oraz poprawiają swoją płynność finansową.

Na mocy Polityki jedna ze spółek należących do Grupy (B) pełni funkcję koordynatora nettingu i pośrednika we wzajemnych rozliczeniach spółek należących do Grupy. B pełni również w Grupie funkcję tzw. wewnętrznego banku, który udziela spółkom pożyczek pieniężnych jak również przyjmuje od nich depozyty pieniężne.

Spółki uczestniczące w nettingu zgłaszają do B w okresach miesięcznych listę swoich zobowiązań względem innych spółek z Grupy, które rozliczone mają być w drodze nettingu.

B. wylicza następnie na koniec przyjętych okresów rozliczeniowych ostateczne salda z podziałem na waluty rozliczeniowe wynikające z faktur wystawianych pomiędzy spółkami z Grupy, zgłoszonymi i zatwierdzonymi do nettingu (dla Spółki będą to przede wszystkim PLN i EUR). W zależności od finalnego salda w danym okresie rozliczeniowym najczęściej:

  • B. zwiększa wartość depozytu pieniężnego spółki ulokowanego w B. o wartość równą wysokości salda, jeżeli będzie ono dodatnie, tj. gdy wartość należności spółki przekraczać będzie wartość jej zobowiązań
  • B. zmniejsza wartości depozytu pieniężnego spółki ulokowanego w B o wartość równą wysokości salda, jeżeli będzie ono ujemne, tj. gdy wartość zobowiązań spółki przekraczać będzie wartość jej należności.

W sytuacji braku wystarczających środków na depozycie spółki ulokowanym w B., mogą wystąpić teoretycznie sytuacje, gdy w przypadku salda ujemnego w celu rozliczenia salda nettingu:

  • B. udzieli spółce pożyczki w wysokości tego salda (żadne środki nie są przelewane do spółki, lecz pokrywane jest z nich saldo nettingu),
  • spółka przeleje na konto B środki pieniężne w wysokości tego salda, przy czym podkreślamy, że numer rachunku bankowego B. nie figuruje w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług),

a w przypadku dodatniego salda sytuacja, gdy:

  • B. pomniejszy spółce wysokość pożyczki o wartość równą wysokości tego salda (tak jakby spółka spłaciła część pożyczki),
  • B. przeleje spółce środki pieniężne na jej rachunek bankowy w wysokości tego salda.

W ramach przedmiotowego nettingu Spółka rozliczać może zobowiązania wynikające z faktur wystawianych przez A. lub inne spółki z Grupy, dokumentujące dostawę towarów na terytorium kraju, w których A. lub te inne spółki występują jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług, używający polskiego numeru VAT. Faktury te przy tym nie dotyczą transakcji podlegających mechanizmowi podzielonej płatności, o których mowa w Rozdziale 1a ustawy o podatku od towarów i usług, a ich wartość przekracza najczęściej 15,000 złotych.

Spółka podkreśla, że z uwagi na to, że głównym dostawcą towarów handlowych do Spółki jest A, a znaczna ich część dostarczana jest w ramach transakcji uznawanych za dostawy krajowe, przy stosunkowo niewielkich należnościach Spółki od spółek z Grupy, w tym od A, Spółka wykazywać może znaczne, nawet kilkudziesięciomilionowe ujemne saldo w poszczególnych okresach rozliczeniowych nettingu, które rozliczane będą poprzez odpowiednie zmniejszenie wartości depozytu Spółki ulokowanego w B lub płatność tego salda lub jego części (w przypadku braku wystarczających środków na depozycie) na konto bankowe B.

Niezależnie od przypadku wskazanego wyżej, rezultat nettingu dla spółek jest wynikiem wypadkowej całego salda ustalanego na podstawie wszystkich faktur sprzedażowych oraz zakupowych, które są zgłoszone i uwzględniane w ramach nettingu.

W systemie nettingu Grupy uczestniczyć mogą wszystkie spółki Grupy (kilkaset podmiotów). W praktyce Spółka rozliczać chce zobowiązania i należności w drodze nettingu z A., spółką prawa holenderskiego.

Podmiotami, z którymi Spółka może rozliczać zobowiązania i należności w drodze nettingu są również następujące podmioty:

  • C. Sp. z o.o., spółka prawa polskiego
  • D., spółka prawa Anglii i Walii
  • E., spółka prawa węgierskiego
  • F., spółka prawa włoskiego
  • G., spółka prawa Anglii i Walii
  • H., spółka prawa czeskiego
  • I., spółka prawa hiszpańskiego

Lista ta może ulec zmianie w przypadku wystąpienia transakcji z innymi spółkami z Grupy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku uregulowania zobowiązań Wnioskodawcy o wartości przekraczającej 15000 złotych poprzez dokonanie potrąceń wzajemnych wierzytelności w formie nettingu między Spółką a spółką A. a także innymi spółkami z Grupy (w tym podmiotami, które będą miały status aktywnych podatników VAT), przy rozliczeniu finalnego salda nettingu w drodze odpowiedniego zmniejszenia wartości depozytu Spółki ulokowanego w spółce B lub poprzez płatność tego salda lub jego części na konto spółki B, nie znajduje zastosowania art. 15d ustawy o CIT i w związku z tym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów tych wydatków, które zostały uregulowane za pomocą opisanego mechanizmu nettingu?

Stanowisko Wnioskodawcy.

W ocenie Spółki w opisanym stanie faktycznym art. 15d ustawy o CIT nie znajduje zastosowania, a tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów tych wydatków, które zostały uregulowane za pomocą opisanego mechanizmu nettingu.

Funkcjonujący w Grupie model nettingu został skonstruowany w taki sposób, aby:

  • umożliwić dokonywanie wielostronnych potrąceń wzajemnych należności i zobowiązań między spółkami z Grupy,
  • poprzez rozliczenie wartości salda względem B osiągany był efekt zwolnienia z długu Spółki w stosunku do innych podmiotów z Grupy (na skutek dokonywanych kompensat płatności, wzajemne roszczenia uczestników systemu nettingowego wygasają wskutek rozliczenia należności i zobowiązań przez B).

W ocenie Spółki w przypadku zastosowania mechanizmu nettingu następować będzie wielostronne potrącenie należności Spółki wobec innych podmiotów należących do Grupy, a także należności tych podmiotów wobec Spółki. Finalne rozliczenie salda nettingu przez B. (np. pomniejszenie depozytu, płatność na konto B), bez względu na jego wielkość, nie ma w ocenie Spółki statusu zapłaty za żadne konkretne towary czy usługi, nie ma charakteru zapłaty za żadną konkretną fakturę. Ma ono zaś na celu wyłącznie rozliczenie salda, natomiast poszczególne należności Spółki oraz innych podmiotów uczestniczących w nettingu są regulowane wcześniej na mocy wielostronnego potrącenia koordynowanego przez B.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami (patrz art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności) następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), to prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Oznacza to, że potrącenie (kompensata) wzajemnych wierzytelności i zobowiązań stanowi jedną z form zapłaty.

Przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych posługują się pojęciem płatności. W przypadku kompensaty nie mamy natomiast do czynienia z płatnością. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), to jednak czynność ta nie może być utożsamiana z płatnością. Jak wskazuje utrwalona wykładnia, ograniczenie w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wskazane w art. 15d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje wyłącznie regulowanie zobowiązań w drodze płatności i nie dotyczy innych sposobów rozliczeń skutkujących wygaśnięciem zobowiązania, np. uregulowaniem zobowiązania w drodze potrąceń (kompensat) zarówno dwustronnych, jak i wielostronnych, takich jak opisany wyżej netting. Przyjęcie, że przepisy odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Taką wykładnię potwierdza dotychczasowa praktyka interpretacyjna organów podatkowych. Stanowisko takie prezentowane jest w interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładem są wydane ostatnio interpretacje:

  • z dnia 31 lipca 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.165.2020.4.AM,
  • z dnia 6 lipca 2020 r., 0111-KDIB2-1.4010.156.2020.2.BJ,
  • z dnia 12 czerwca 2020 r., 0114-KDIP2-2.4010.105.2020.1.JG/RK.

Biorąc pod uwagę powyższą argumentację, w ocenie Spółki, w odniesieniu do wydatków wskazanych w pytaniu, Spółka korzystając z nettingu ma prawo zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów (pod warunkiem spełnienia ogólnych warunków umożliwiających zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów), nawet w przypadku wystąpienia salda ujemnego w ramach mechanizmu nettingu i jego rozliczenia poprzez operacje z B.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. art. 15d ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1406, z późn. zm.; dalej: updop) wprowadzonym przez art. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r., poz. 780), podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r., poz. 1292) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Wprowadzony z dniem 1 stycznia 2017 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 15d zmierza do powiązania obowiązku dokonywania przez przedsiębiorców płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego z faktem, że działanie niezgodne z tym przepisem może wywoływać negatywne skutki nie tylko dla pewności obrotu gospodarczego, ale również dla realizacji szerokiego spektrum obowiązków podatkowych, w tym niewykazywania przez przedsiębiorców rzeczywiście osiąganych dochodów z prowadzonej działalności dla celów ich opodatkowania. Wprowadzona zmiana ma na celu ograniczenie zjawiska dokonywania płatności z pominięciem rachunku płatniczego (tak w uzasadnieniu do projektu ustawy druk sejmowy nr 322).

W art. 15d ust. 2 updop wskazano, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy:

  1. zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
  2. w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów zwiększają przychody

w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Powyżej wskazane przepisy art. 15d ust. 1 i ust. 2 updop zostały znowelizowane na mocy art. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1018; dalej: ustawa nowelizująca) i zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy nowelizującej weszły w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

I tak, art. 15d ust. 1 updop otrzymał brzmienie: Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców:

  1. została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
  2. została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, lub
  3. pomimo zawarcia na fakturze wyrazów mechanizm podzielonej płatności zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług, została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności określonego w art. 108a ust. 1a tej ustawy.

Z kolei znowelizowany art. 15d ust. 2 updop stanowi, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

  1. zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
  2. w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów zwiększają przychody

w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

W myśl art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (Dz.U z 2019 r., poz. 1292), dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:

  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Dodatkowo został wprowadzony art. 15d ust. 4 updop, zgodnie z którym przepisów ust. 1 pkt 2 i ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2020 r. w zakresie w jakim przepis ten dotyczy płatności dokonanej z naruszeniem ust. 1 pkt 1) nie stosuje się, w przypadku gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i złożył zawiadomienie (w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2020 r. a podatnik złożył przy pierwszej zapłacie należności przelewem na ten rachunek) zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni (w brzmieniu przepisu obowiązującym od 1 lipca 2020 r. w terminie 7 dni) od dnia zlecenia przelewu.

Zgodnie z art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r., poz. 106, z późn. zm.; dalej: ustawa VAT) w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2019 r. Szef Krajowej Administracji Skarbowej prowadzi w postaci elektronicznej wykaz podmiotów:

  1. w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
  2. zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Wykaz jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych w sposób umożliwiający sprawdzenie, w tym automatycznie, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Dane tego podmiotu są udostępniane według stanu na wybrany dzień, z wyjątkiem danych, o których mowa w ust. 3 pkt 1-3, które są udostępniane według stanu na dzień sprawdzenia (art. 96b ust. 2 ustawy o VAT).

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej (Druk nr 3301), celem projektowanej ustawy jest dalsze uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług oraz zminimalizowanie ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT.

W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej wprost wskazano, że W prowadzonej przez przedsiębiorców działalności gospodarczej regulowanie zobowiązań następuje również w innej formie niż zapłata na rachunek bankowy (kompensata, potracenia, płatność kartą kredytową lub płatniczą). W przypadku kompensat wyrównywanie wzajemnych roszczeń i należności następuje w innej formie niż zapłata na rachunek bankowy, tym samym do takich rozliczeń nie będą miały zastosowanie przepisy projektowanej ustawy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i wchodzi w skład międzynarodowej Grupy. Do Grupy należą również m.in.: A spółka mająca siedzibę i zarząd w Holandii, zarejestrowana dla celów VAT również w Polsce oraz B spółka mająca siedzibę i zarząd w Wielkiej Brytanii, nieposiadająca zakładu ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, niezarejestrowana dla celów VAT w Polsce.

Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje transakcji zakupu oraz sprzedaży towarów i usług w relacjach z innymi pomiotami należącymi do Grupy. Mogą to być podmioty mające siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, jak i za granicą. Transakcje sprzedaży i zakupu mogą być realizowane w złotych polskich lub w walutach obcych. Koszty związane z zakupem towarów i usług od Spółek z Grupy ponoszone są w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Spółki należące do Grupy stosują w jej ramach wielostronny system wzajemnych kompensat należności i zobowiązań (netting). System ten funkcjonuje na podstawie wewnętrznej polityki Finansowej Grupy (dalej: Polityka), która wiąże również Spółkę. W nettingu uczestniczyć mogą tylko spółki należące do Grupy. Potrącanie należności i zobowiązań wynikających ze wzajemnych transakcji w ramach nettingu jest, obok płatności poprzez przelewy bankowe, drugim sposobem ich rozliczania w Grupie.

Preferowanym w Grupie sposobem regulowania wzajemnych zobowiązań jest netting, jednak z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych czy też prawnych, spółki z Grupy mogą nie rozliczać pewnych zobowiązań w drodze nettingu.

Dzięki stosowaniu nettingu spółki należące do Grupy upraszczają wzajemne rozliczenia, przyspieszają je, ograniczają koszty administrowania płatnościami oraz poprawiają swoją płynność finansową.

Na mocy Polityki jedna ze spółek należących do Grupy (B) pełni funkcję koordynatora nettingu i pośrednika we wzajemnych rozliczeniach spółek należących do Grupy. B pełni również w Grupie funkcję tzw. wewnętrznego banku, który udziela spółkom pożyczek pieniężnych jak również przyjmuje od nich depozyty pieniężne.

Spółki uczestniczące w nettingu zgłaszają do B w okresach miesięcznych listę swoich zobowiązań względem innych spółek z Grupy, które rozliczone mają być w drodze nettingu. B wylicza następnie na koniec przyjętych okresów rozliczeniowych ostateczne salda z podziałem na waluty rozliczeniowe wynikające z faktur wystawianych pomiędzy spółkami z Grupy, zgłoszonymi i zatwierdzonymi do nettingu (dla Spółki będą to przede wszystkim PLN i EUR). W zależności od finalnego salda w danym okresie rozliczeniowym najczęściej:

  • B. zwiększa wartość depozytu pieniężnego spółki ulokowanego w B o wartość równą wysokości salda, jeżeli będzie ono dodatnie, tj. gdy wartość należności spółki przekraczać będzie wartość jej zobowiązań
  • B. zmniejsza wartości depozytu pieniężnego spółki ulokowanego w B o wartość równą wysokości salda, jeżeli będzie ono ujemne, tj. gdy wartość zobowiązań spółki przekraczać będzie wartość jej należności.

W sytuacji braku wystarczających środków na depozycie spółki ulokowanym w B., mogą wystąpić teoretycznie sytuacje, gdy w przypadku salda ujemnego w celu rozliczenia salda nettingu:

  • B. udzieli spółce pożyczki w wysokości tego salda (żadne środki nie są przelewane do spółki, lecz pokrywane jest z nich saldo nettingu),
  • spółka przeleje na konto B. środki pieniężne w wysokości tego salda, przy czym podkreślamy, że numer rachunku bankowego B. nie figuruje w wykazie, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług),

a w przypadku dodatniego salda sytuacja, gdy:

  • B. pomniejszy spółce wysokość pożyczki o wartość równą wysokości tego salda (tak jakby spółka spłaciła część pożyczki),
  • B. przeleje spółce środki pieniężne na jej rachunek bankowy w wysokości tego salda.

W ramach przedmiotowego nettingu Spółka rozliczać może zobowiązania wynikające z faktur wystawianych przez A. lub inne spółki z Grupy, dokumentujące dostawę towarów na terytorium kraju, w których A. lub te inne spółki występują jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług, używający polskiego numeru VAT. Faktury te przy tym nie dotyczą transakcji podlegających mechanizmowi podzielonej płatności, o których mowa w Rozdziale 1a ustawy o podatku od towarów i usług, a ich wartość przekracza najczęściej 15,000 złotych.

Wątpliwość zgłoszona przez Wnioskodawcę dotyczy tego, czy w przypadku uregulowania zobowiązań Wnioskodawcy o wartości przekraczającej 15000 złotych poprzez dokonanie potrąceń wzajemnych wierzytelności w formie nettingu między Spółką a A. a także innymi spółkami z Grupy (w tym podmiotami, które będą miały status aktywnych podatników VAT), przy rozliczeniu finalnego salda nettingu w drodze odpowiedniego zmniejszenia wartości depozytu Spółki ulokowanego w B lub poprzez płatność tego salda lub jego części na konto B, nie znajduje zastosowania art. 15d updop i w związku z tym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów tych wydatków, które zostały uregulowane za pomocą opisanego mechanizmu nettingu.

W tym miejscu należy zauważyć, że netting jest to bezgotówkowa forma rozliczeń między dwoma lub więcej podmiotami gospodarczymi, realizowana w ściśle określonym czasie. Kontrahenci zbierają dokumenty zawierające kwoty wzajemnych należności i zobowiązań, a następnie regulują jedynie powstałe saldo. Zazwyczaj podmiot nettingowy działa jako pośrednik i przyjmuje na siebie rolę kupującego i sprzedającego w danej transakcji w celu zabezpieczenia zamówień między stronami. Praktyka taka stosowana jest zwłaszcza w obrocie międzynarodowym między podmiotami gospodarczymi, będącymi członkami zagranicznych grup kapitałowych. Inaczej nazywana jest praktyką transakcji kompensacyjnych.

Jak stanowi art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Wobec tego potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności) następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), to prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Oznacza to, że potrącenie (kompensata) wzajemnych wierzytelności i zobowiązań stanowi jedną z form zapłaty.

Wskazać przy tym należy, że zarówno przepisy ustawy Prawo przedsiębiorców, jak też ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych posługują się pojęciem płatności. W przypadku kompensaty nie mamy natomiast do czynienia z płatnością. Dochodzi co prawda do uregulowania w całości lub części zobowiązania (wygaśnięcia zobowiązania), to jednak czynność ta nie może być utożsamiana z płatnością. Przyjęcie, że przepisy odnoszą się do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, mogłoby oznaczać zastosowanie wykładni rozszerzającej, która nie tylko nie znajduje należytego umocowania w brzmieniu przepisu, ale także jest niemożliwa do zastosowania w praktyce.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że skoro jak wynika z wniosku Spółka rozlicza transakcje wewnątrzgrupowe w wewnętrznym systemie nettingu grupy, rozliczane w drodze wzajemnej kompensaty zobowiązań i należności, stanowiącej formę kompensaty wierzytelności, to uregulowanie zobowiązań za pośrednictwem tego systemu, których wartość jest równa lub wyższa kwocie 15000 zł, w drodze kompensaty, nie będzie powodować obowiązku zastosowania regulacji art. 15d updop.

Tym samym znowelizowany art. 15d updop, który wszedł w życie 1 stycznia 2020 r., nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, co oznacza, że nie będzie skutkował wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów rozliczania zobowiązań dokonywanych za pośrednictwem systemu nettingu w przypadku transakcji o wartości równej lub wyższej 15.000 zł.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie braku zastosowania art. 15d updop w odniesieniu do regulowania zobowiązań za pomocą opisanego mechanizmu nettingu należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej