Temat interpretacji
W zakresie ustalenia, czy cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego lecz w sposób opisany we wniosku, będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
15 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego lecz w sposób opisany we wniosku, będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność deweloperską (budowa i sprzedaż mieszkań i lokali usługowych, a następnie ich sprzedaż).
W roku 2024 Wnioskodawca zawrze z konsumentem (osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej) umowę przeniesienia własności kilku lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę wybudowane. Cena każdego z lokali mieszkalnych lub usługowych będzie wyższa niż 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych).
Wnioskodawca jest jednocześnie dłużnikiem nabywcy (konsumenta) z tytułu zobowiązania do zapłaty części ceny za nieruchomość gruntową, którą od niego kupił.
Nabywca (konsument) nie zapłaci ceny za nabywane lokale mieszkalne i usługowe w formie pieniężnej. Wnioskodawca bowiem przeniesie na nabywcę (konsumenta) własność tych lokali celem zwolnienia z długu opisanego wyżej, który Wnioskodawca ma wobec nabywcy (konsumenta). Przeniesienie własności lokali celem zwolnienia z długu nastąpi za zgodą nabywcy (konsumenta).
Pytanie
Czy cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego lecz w sposób opisany we wniosku, będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (UPDOP), który wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego, nie będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 UPDOP.
W przypadku przeniesienia własności celem zwolnienia z długu (jak również w przypadku potrącenia wzajemnych wierzytelności) nie dochodzi do płatności o której mowa w tym przepisie, lecz do innej formy uregulowania należności. Wobec powyższego przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 UPDOP nie znajdzie zastosowania do takiej transakcji. Zauważyć też należy, iż intencją ustawodawcy nie było ograniczenie form regulowania zobowiązań wyłącznie do dokonywania płatności pieniężnych, lecz ograniczenie obrotu gotówkowego z pominięciem rachunku bankowego. W przypadku regulowania zobowiązania w formie niepieniężnej obrót gotówkowy z natury rzeczy nie istnieje.
Dodać należy, iż na tle art. 15d ust. 1 pkt 1 UPDOP Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że limit transakcji bez pośrednictwa rachunku płatniczego o których mowa w tym przepisie nie będzie dotyczył rozliczenia potrąceniem. Potwierdził to również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 7 października 2016 r., Znak: 2461-IBPB-1-2.4510.772.2016.1.AK.
Z uwagi na niemal identyczne sformułowania użyte:
- w art. 15d ust. 1 pkt 1 UPDOP (płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców: została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego) oraz
- w art. 12 ust. 1 pkt 16 UPDOP (kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego)
oraz podobny cel ustawodawcy jakim jest ograniczenie pieniężnego obrotu gotówkowego do transakcji o niewielkiej wartości, uznać należy, że wyjaśnienia Ministerstwa Finansów oraz ww. interpretacja indywidualna wydana na tle art. 15d ust. 1 pkt 1 UPDOP powinny znaleźć zastosowanie również przy wykładni art. 12 ust. 1 pkt 16 UPDOP.
Uznać też należy, iż oceny tej nie powinna zmienić okoliczność, że pomiędzy stronami nie nastąpi klasyczne potrącenie wzajemnych wierzytelności, lecz przeniesienie własności lokali celem zwolnienia z długu. Pozostaje to bowiem dopuszczalną w prawie cywilnym formą uregulowania zobowiązania , o skutku analogicznym do potrącenia w postaci wygaśnięcia wierzytelności, a przede wszystkim będącym również niepieniężną formą uregulowania zobowiązania, nie stanowiącą płatności pieniężnej o której mowa w art. 12 ust. 1 pkt 16 UPDOP.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepisy określające zasady powstania przychodu u podatników podatku dochodowego od osób prawnych zawarte zostały w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm., dalej: „ustawy o CIT”).
I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT,
przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
W myśl art. 7 ust. 2 ustawy o CIT,
dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
W art. 12 ustawy o CIT, ustawodawca zamieścił otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy, wskazując w pkt 1 ww. ustawy, że:
Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Literalna wykładnia powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.
Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danego podatnika decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa jego aktywa, a więc takie, którymi podatnik może rozporządzać jak właściciel.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność deweloperską (budowa i sprzedaż mieszkań i lokali usługowych, a następnie ich sprzedaż). W roku 2024 Wnioskodawca zawrze z konsumentem (osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej) umowę przeniesienia własności kilku lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę wybudowane. Cena każdego z lokali mieszkalnych lub usługowych będzie wyższa niż 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych). Wnioskodawca jest jednocześnie dłużnikiem nabywcy (konsumenta) z tytułu zobowiązania do zapłaty części ceny za nieruchomość gruntową, którą od niego kupił. Nabywca (konsument) nie zapłaci ceny za nabywane lokale mieszkalne i usługowe w formie pieniężnej. Wnioskodawca bowiem przeniesie na nabywcę (konsumenta) własność tych lokali celem zwolnienia z długu opisanego wyżej, który Wnioskodawca ma wobec nabywcy (konsumenta). Przeniesienie własności lokali celem zwolnienia z długu nastąpi za zgodą nabywcy (konsumenta).
Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest kwestii ustalenia, czy cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego lecz w sposób opisany we wniosku, będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT.
Na wstępie wskazać należy, że ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105) wprowadzono zmiany m.in. do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zmiany te dotyczą m.in. wprowadzenia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT, który miał wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku. Jednakże na mocy ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 roku o zmianie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1719, dalej „ustawa nowelizująca”) art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT wejdzie w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2024 roku.
Z treści art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT wynika, że:
przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r. poz. 287 oraz z 2021 r. poz. 2105), otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Zasadne jest w tym miejscu odwołanie się również do przepisów ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2020 r., poz. 287 ze zm.).
Zgodnie z regulacjami zawartymi w przepisie art. 7b ustawy o prawach konsumenta, konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 7b ww. ustawy wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji „konsumenta” oraz „przedsiębiorcy” zasadne zatem wydaje się odwołanie do przepisów regulujących ww. pojęcia, tj. przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740, ze zm. dalej „KC”).
Zgodnie z art. 22 1 KC,
za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Z kolei, w art. 43¹ KC wskazano, że:
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33¹ § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Z powyższego wynika, że za konsumenta uznaje się osobę fizyczną, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą. Natomiast przedsiębiorcą może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.
Z uzasadnienia wprowadzenia art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT wynika, że w przypadku, gdy przedsiębiorca przyjmie od konsumenta zapłatę gotówką, w sytuacji, gdy konsument jest zobowiązany do dokonania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, u przedsiębiorcy powstanie przychód w wysokości kwoty płatności dokonanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Podobna regulacja dotycząca obowiązku dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego wynika z art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i dotyczy transakcji zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami.
Zgodnie bowiem z art. 15 d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:
Podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:
1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub (…)
W odniesieniu do powyższego przepisu Ministerstwo Finansów, w dniu 13 października 2016 roku na stronie internetowej (www. finanse.mf.gov.pl „Nowe przepisy dot. skutków podatkowych przy regulowaniu płatności w formie gotówkowej”) wyjaśniło, że omawiany przepis obejmuje wyłącznie uregulowanie zobowiązania w formie zapłaty. Nie znajduje on zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym.
Mając na uwadze, że zarówno przepis art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT jak i art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy CIT odnoszą się do płatności dotyczącej określonych w tych przepisach transakcji, zasadne będzie by pojęcie płatności, których dotyczy przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT, rozumiane było również w sposób opisany ww. wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów.
Przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego wskazuje, że konsument nie zapłaci ceny za nabywane lokale w formie pieniężnej. Wynikać to będzie z tego, że Wnioskodawca (deweloper) przeniesie własność lokali na rzecz nabywcy (konsumenta) w celu zwolnienia się z długu jaki posiada względem tego konsumenta. W takim przypadku, skoro konsument nie dokonuje płatności na rzecz Wnioskodawcy, a zobowiązanie konsumenta wobec Wnioskodawcy zostanie „uregulowane” w opisany we wniosku sposób, zastosowania nie znajdzie w analizowanej sprawie przepis art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT.
Mając na uwadze powyższe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym, cena lokali mieszkalnych i usługowych, które zostaną przez Wnioskodawcę przeniesione na nabywcę (konsumenta) celem zwolnienia z długu, a która nie zostanie przez nabywcę (konsumenta) uregulowana za pośrednictwem rachunku bankowego, nie będzie dla Wnioskodawcy stanowiła przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT, należało uznać za prawidłowe.
Końcowo zauważyć należy, że fakt opóźnienia wejścia w życie art. 12 ust. 1 pkt 16 ustawy o CIT pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który będzie obowiązywał od 1 stycznia 2024 r.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).