Temat interpretacji

w zakresie przychodów i kosztów podatkowych powstałych w związku z wypłatą odszkodowania o którym mowa we wniosku

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 5 grudnia 2019 r. (data wpływu 11 grudnia 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy:

• Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia wartości wypłaconego klientowi odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe,
• otrzymany od OFWCA zwrot kwoty odszkodowania stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT jest prawidłowe,
• otrzymana od Ubezpieczyciela kwota odszkodowania stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT jest nieprawidłowe,
• zwrócona OFWCY kwota stanowi koszt uzyskania przychodów jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodów i kosztów podatkowych powstałych w związku z wypłatą odszkodowania o którym mowa we wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego jako agent ubezpieczeniowy. Podstawowym aktem prawnym w oparciu, o który działalność ta jest wykonywana jest ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2017 Poz. 2486 z póżn. zm.), a wcześniej ustawa z dnia z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. z 2016 r. poz. 2077 oraz z 2017 r. poz. 60 i 2486). Wnioskodawca wykonuje działalność na rzecz poszczególnych zakładów ubezpieczeń z którymi ma zawarte umowy agencyjne. Wnioskodawca wykonując przedmiotową działalność współpracuje z osobami fizycznymi, które w jego imieniu wykonują przedmiotową działalność. Osoby te zgodnie z zapisami przywołanych ustaw nazywane są: osobami fizycznymi wykonującymi działalność agencyjną (OFWCA). Wykonywanie pośrednictwa ubezpieczeniowego przez OFWCA w imieniu Agenta realizowane jest w oparciu o umowy cywilnoprawne zawarte pomiędzy OFWCA a Agentem. W sytuacji, gdy OFWCA wykonuje czynności agencyjne w ramach działalności gospodarczej umowa zawarta z Wnioskodawcą ma charakter umowy o świadczenie usług. W dniu 27 stycznia 2018 r. jedna z osób fizycznych wykonujących czynności agencyjne w imieniu Wnioskodawcy pośredniczyła w zawarciu umowy ubezpieczenia pojazdu. Wykonując czynności OFWCA popełniła błąd w wyniku, którego polisa ubezpieczeniowa - pomimo wyraźnego oczekiwania Ubezpieczającego - obowiązywała od dnia 1 lutego 2018 r. a nie od dnia 31 stycznia 2018 r. OFWCA pominęła dzień 31 stycznia 2018 r. myląc ilość dni w styczniu. W dniu 31 stycznia 2018 r. doszło do zdarzenia w wyniku którego ubezpieczający uszkodził pojazd. Zakład Ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania z polisy w której zawarciu pośredniczyła OFWCA z uwagi na brak polisy na dzień 31 stycznia 2018 r.

Zgodnie z przywołanymi przepisami wskazanych powyżej ustaw oraz umów agencyjnych zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a zakładami ubezpieczeń, za działania OFWCA odpowiedzialność ponosi Wnioskodawca. Oznacza to, że w przypadku błędu popełnionego przez OFWCA, Wnioskodawca odpowiada wobec ubezpieczającego, który doznał szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych w imieniu Wnioskodawcy. Jednocześnie na podstawie umowy pomiędzy Wnioskodawcą a OFWCA wprowadzona została odpowiedzialność cywilna OFWCA wobec Wnioskodawcy, zgodnie z którą w przypadku wystąpienia szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych przez OFWCA, która to szkoda zostanie pokryta przez Wnioskodawcę, OFWCA zobowiązana jest do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty odpowiadającej szkodzie doznanej przez Agenta (winno być: Klienta).

Wskazane przepisy prawne zobowiązują Wnioskodawcę do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC agenta) obejmującej ryzyko związane z wykonywaniem pośrednictwa ubezpieczeniowego. Wnioskodawca w okresie wystąpienia szkody opisanej powyżej posiadał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z Towarzystwem Ubezpieczeń S.A.

Ubezpieczający wystąpił do Wnioskodawcy o naprawienie szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych przez OFWCA w dniu 27 stycznia 2018 r. Wnioskodawca przekazał przedmiotowy wniosek do Towarzystwa Ubezpieczeń S.A. w celu naprawienia szkody z polisy ubezpieczeniowej Wnioskodawcy. W dniu 17 grudnia 2018 r. Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. odmówiło naprawienia szkody z OC agenta uznając, że ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej nie obejmuję szkody powstałej w wyniku wystawienia przedmiotowej polisy ubezpieczeniowej w dniu 27 stycznia 2018 r.

W związku z tym Wnioskodawca uznając odpowiedzialność wobec Ubezpieczonego w dniu 9 stycznia 2019 r. zawarł z nim ugodę w wyniku, której wypłacił na rzecz Ubezpieczonego odszkodowanie z tytułu nieprawidłowego wykonania czynność agencyjnych przez OFWCA na kwotę 73.292,25 zł. W tym samym dniu Wnioskodawca zawarł z OFWCA, która dopuściła się błędu przy wystawianiu polisy na rzecz Ubezpieczającego, ugodę w ramach której OFWCA zobowiązała się do naprawienia szkody jakiej doznał Wnioskodawca poprzez zapłatę kwoty 73.292,25 zł. Kwota ta jest płacona Wnioskodawcy przez OFWCA w ratach. W treści ugody zastrzeżono, że w przypadku gdyby Wnioskodawca uzyskał zwrot kwoty jaką przekazała mu OFWCA, od jakiekolwiek podmiotu - m.in. Towarzystwa Ubezpieczeń S.A., który uznał by odpowiedzialność z polisy OC agenta - Wnioskodawca zwróci na rzecz OFWCA taką kwotę, mając na względzie że szkoda doznana przez Wnioskodawcę może zostać pokryta przez inny podmiot.

Jednocześnie Wnioskodawca w dniu 30 maja 2019 r. po raz kolejny wystąpił wobec Towarzystwa Ubezpieczeń S.A. o ponowne rozpoznanie sprawy i likwidację powstałej szkody związanej z nieprawidłowym wystawieniem polisy ubezpieczeniowej. Ostatecznie w dniu 21 września 2019 r. na podstawie ugody pomiędzy Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. a Wnioskodawcą, ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność wobec Wnioskodawcy z polisy OC agenta na kwotę 45.000,00 zł i taką kwotę przekazał na rzecz Wnioskodawcy.

W związku z powyższym Wnioskodawca wypełniając zapis ugody zawartej z OFWCA, zamierza zwrócić na rzecz OFWCA kwotę 45.000,00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia wartości wypłaconego klientowi odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów z tytułu nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych?(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Ad. 1.

Spółka nie jest uprawniona do zaliczenia wartości wypłaconych odszkodowań do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 15 ust.1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust.1 ustawy o CIT. Przepis zawarty w art. 16 ust. 1 w/w ustawy zawiera listę wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczany do kosztów uzyskania przychodów. W myśl art. 16 ust.1 pkt 22 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z zapłatą kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Powyżej przytoczona regulacja wyklucza z kosztów uzyskania przychodów odszkodowania wiążące się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Zdaniem Wnioskodawcy powołany przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT ma zastosowanie w niniejszym przypadku. Zasadniczą kwestią do oceny zasadności zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 22 ww. ustawy jest wykładnia pojęcia wady wykonanej usługi. Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia wadliwy, stąd też - odwołując się do reguł wykładni językowej - słowo to należy tłumaczyć w sposób powszechnie przyjęty w języku polskim, a zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (https:// sjp.pwn.pl/) słowo to oznacza tyle co mający wady, wykazujący braki.

Na gruncie ww. przepisu, należy przyjąć, że wadliwie wykonana usługa, to taka, która została wykonana w sposób niepełny, tj. nie zostały spełnione wszelkie obowiązki ciążące na usługodawcy zgodnie z umową oraz przepisami prawa. Obowiązek wypłaty odszkodowania jest konsekwencją wykonania usługi, która została zrealizowana w sposób niepełny (wadliwie).

W sytuacji zatem wypłaty przez Spółkę odszkodowania z tytułu szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych należy uznać, że wypłacone z tego tytułu odszkodowanie nie może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż tego rodzaju wydatki zostały objęte dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT.

Ad. 2.

Art. 12 ust. 4 ustawy o CIT określa które zdarzenia nie stanowią przychodu podatkowego. Zgodnie z art. 12 ust.4 pkt 6a ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii o którym mowa w w/w artykule konieczne jest by wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w rozumienie przepisów art. 16 ustawy o CIT oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony. Ponadto, wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. W stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku Wnioskodawca otrzymuje na podstawie ugody od OFWCA zwrot wydatków poniesionych na wypłatę szkody dla ubezpieczającego wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych. Tym samym w ocenie Wnioskodawcy w/w zwrot kosztów w myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT nie powinien stanowić dla Wnioskodawcy przychodu podatkowego.

Ad. 3.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem niniejszego wniosku Ubezpieczyciel wypłacając odszkodowanie na rzecz Wnioskodawcy dokonuje zwrotu niezwróconej przez OFWCA części wydatku poniesionego na wypłatę odszkodowania przez Wnioskodawcę na rzecz ubezpieczającego, który nie został zaliczony w ciężar kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT. Warunkiem zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, jest brak uprzedniego zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów, co ma miejsce w sytuacji Spółki opisanej w opisie stanu faktycznego. Przy tym zwrot odszkodowania przez ubezpieczyciela dotyczy bezpośrednio konkretnej szkody, a nie stanowi w żaden sposób zwrotu wpłaconych składek. Faktyczną podstawą wypłaty na rzecz Spółki jest zaistnienie szkody (wskutek czego następuje zwrot odszkodowania wypłaconego wcześniej klientowi).

Celem zawarcia umów z ubezpieczycielem jest przeniesienie ryzyka związanego z powstawaniem szkód. Dzięki temu, w przypadku powstania szkody, Spółka ostatecznie nie ponosi uszczerbku (ani korzyści) w związku z zaistnieniem szkody, co ma uwzględnienie w rachunku ekonomicznym i powinno mieć także odzwierciedlenie w wyniku podatkowym. Z powyższych względów Wnioskodawca stoi na stanowisku, że otrzymane odszkodowanie nie stanowi dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT.

Ad. 4.

Wypełniając zapisy ugody Wnioskodawca uzyskując zwrot części szkody zobowiązał się do zapłaty na rzecz OFWCA kwoty odpowiadającej wartości opłat otrzymanych od OFWCA. Mając na względzie fakt, że zarówno odpowiedzialność Wnioskodawcy jak i OFWCY opierają o ten sam stan faktyczny szkody u klienta uznać należy że do kosztów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczanych do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 865, dalej: ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty),
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych, związanych generalnie z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad.

Wszystkie wskazane wyżej kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Ustawodawca wyłącza je z kosztów uzyskania przychodów, nie chcąc premiować przypadków nienależytego wykonania zobowiązania.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego jako agent ubezpieczeniowy. Wnioskodawca współpracuje z osobami fizycznymi (OFWCA), które w jego imieniu wykonują przedmiotową działalność. W dniu 27 stycznia 2018 r. jedna z osób fizycznych wykonujących czynności agencyjne w imieniu Wnioskodawcy pośredniczyła w zawarciu umowy ubezpieczenia pojazdu. Wykonując czynności OFWCA popełniła błąd w wyniku, którego polisa ubezpieczeniowa - pomimo wyraźnego oczekiwania Ubezpieczającego - obowiązywała od dnia 1 lutego 2018 r. a nie od dnia 31 stycznia 2018 r. OFWCA pominęła dzień 31 stycznia 2018 r. myląc ilość dni w styczniu. W dniu 31 stycznia 2018 r. doszło do zdarzenia w wyniku którego ubezpieczający uszkodził pojazd. Zakład Ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania z polisy w której zawarciu pośredniczyła OFWCA z uwagi na brak polisy na dzień 31 stycznia 2018 r. Za działania OFWCA odpowiedzialność ponosi Wnioskodawca. Oznacza to, że w przypadku błędu popełnionego przez OFWCA, Wnioskodawca odpowiada wobec ubezpieczającego, który doznał szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych w imieniu Wnioskodawcy. Jednocześnie na podstawie umowy pomiędzy Wnioskodawcą a OFWCA wprowadzona została odpowiedzialność cywilna OFWCA wobec Wnioskodawcy, zgodnie z którą w przypadku wystąpienia szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych przez OFWCA, którą to szkoda zostanie pokryta przez Wnioskodawcę, OFWCA zobowiązana jest do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty odpowiadającej szkodzie doznanej przez klienta. Wnioskodawca w okresie wystąpienia szkody opisanej powyżej posiadał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. Ubezpieczający wystąpił do Wnioskodawcy o naprawienie szkody wynikającej z nieprawidłowego wykonania czynności agencyjnych przez OFWCA w dniu 27 stycznia 2018 r. Wnioskodawca przekazał przedmiotowy wniosek do Towarzystwa Ubezpieczeń S.A. w celu naprawienia szkody z polisy ubezpieczeniowej Wnioskodawcy. W dniu 17 grudnia 2018 r. Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. odmówiło naprawienia szkody z OC agenta uznając, że ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej nie obejmuje szkody powstałej w wyniku wystawienia przedmiotowej polisy ubezpieczeniowej w dniu 27 stycznia 2018 r. W związku z tym Wnioskodawca uznając odpowiedzialność wobec Ubezpieczonego w dniu 9 stycznia 2019 r. zawarł z nim ugodę w wyniku, której wypłacił na rzecz Ubezpieczonego odszkodowanie z tytułu nieprawidłowego wykonania czynność agencyjnych przez OFWCA na kwotę 73.292,25 zł. W tym samym dniu Wnioskodawca zawarł z OFWCA, ugodę w ramach której OFWCA zobowiązała się do naprawienia szkody jakiej doznał Wnioskodawca poprzez zapłatę kwoty 73.292,25 zł. Kwota ta jest płacona Wnioskodawcy przez OFWCA w ratach. W treści ugody zastrzeżono, że w przypadku gdyby Wnioskodawca uzyskał zwrot kwoty jaką przekazała mu OFWCA, od jakiekolwiek podmiotu - m.in. Towarzystwa Ubezpieczeń S.A., który uznał by odpowiedzialność z polisy OC agenta - Wnioskodawca zwróci na rzecz OFWCA taką kwotę, mając na względzie że szkoda doznana przez Wnioskodawcę może zostać pokryta przez inny podmiot. W dniu 30 maja 2019 r. Wnioskodawca po raz kolejny wystąpił wobec Towarzystwa Ubezpieczeń S.A. o ponowne rozpoznanie sprawy i likwidację powstałej szkody związanej z nieprawidłowym wystawieniem polisy ubezpieczeniowej. Ostatecznie w dniu 21 września 2019 r. na podstawie ugody pomiędzy Towarzystwem Ubezpieczeń S.A. a Wnioskodawcą, ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność wobec Wnioskodawcy z polisy OC agenta na kwotę 45.000,00 zł i taką kwotę przekazał na rzecz Wnioskodawcy. W związku z powyższym Wnioskodawca wypełniając zapis ugody zawartej z OFWCA, zamierza zwrócić na rzecz OFWCA kwotę 45.000,00 zł.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż kwota odszkodowania wypłacona klientowi z tytułu błędnie zawartej polisy ubezpieczeniowej przez OFWCA nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

W odniesieniu do kwoty odszkodowania, którą Wnioskodawca wypłacił na rzecz klienta zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT. Istotą tego przepisu jest bowiem niezaliczenie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań m.in. z tytułu wad dostarczonych/wykonanych usług. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia właśnie z taką sytuacją, w której podmiot świadczący usługę pośrednictwa w zakresie zawierania umów ubezpieczenia zgodnie z dyspozycją klienta zawarł umowę ubezpieczenia na okres inny niż żądał klient, zatem usługa ta została wykonana niewłaściwie (wadliwie). Fakt, iż umowa została zawarta przez OFWCA jako działającego na rzecz Wnioskodawcy nie zmienia faktu, iż to Wnioskodawca jako podmiot świadczący usługi agencyjne w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego jest podmiotem zobowiązanym do wypłaty odszkodowania.

W związku z powyższym zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 Ustawy o CIT kwota odszkodowania wypłacona na rzecz klienta nie będzie stanowiła kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Odnosząc się do pytań oznaczonych we wniosku Nr 2 i 3 zauważyć należy, że Ustawa o CIT nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 Ustawy o CIT przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Na podstawie art. 12 ust. 1 updop można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika, czyli wpływu, bezpośrednio do majątku podatnika względnie na jego rachunek, wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami.

Ponadto, wyjątek od reguły, zgodnie z którą przychodem podatnika są przysporzenia faktycznie przez niego uzyskane wprowadza art. 12 ust. 3 Ustawy o CIT, zgodnie z którym za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Przepis ten nakazuje ujmować dla celów podatkowych przychody, które jeszcze nie zostały otrzymane przez podatnika, ale są mu należne, tj. stanowią przedmiot wymagalnych świadczeń.

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. W piśmiennictwie i judykaturze przychód podatkowy identyfikowany jest z trwałym przysporzeniem majątkowym zwiększającym wartość aktywów (zob. P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość Komentarz do art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. LEX 2014). Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1248/11 stwierdzając, że z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem jest zatem takie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej.

Tak więc przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych, na podstawie art. 12 ust. 4 Ustawy o CIT. Katalog wydatków wymienionych w tym przepisie ma charakter zamknięty. Niedopuszczalne jest więc rozszerzanie go na inne kategorie nieujęte wprost w tym przepisie.

I tak, zgodnie z art. 12 ust 4 pkt 6a Ustawy do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Na gruncie językowym pojęcie zwrot oznacza zwrócenie czegoś, zaś zwrócić to oddać komuś jego własność (Słownik Języka Polskiego, wersja internetowa https://sjp.pwn.pl).

Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii innych wydatków, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a updop, konieczne jest, by wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisu art. 16 tej ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek zwrócony powinien być odpowiednikiem wydatku poniesionego.

Biorąc powyższe pod uwagę, w odniesieniu do kwoty odszkodowania przekazanej przez OFWCA na rzecz Wnioskodawcy zastosowanie znajdzie wyłączenie z przychodów podatkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a, bowiem kwota przekazana przez OFWCA na rzecz Wnioskodawcy na podstawie zawartej umowy, stanowi w istocie wypłacony w ratach zwrot kwoty odszkodowania, które Wnioskodawca wypłacił na rzecz poszkodowanego klienta, a kwota ta jak wskazano powyżej nie stanowiła dla Wnioskodawcy kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest zatem prawidłowe.

Cytowany art. 12 ust. 4 pkt 6a nie znajdzie natomiast zastosowania w odniesieniu do kwoty odszkodowania wypłaconej Wnioskodawcy przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe z tytułu polisy OC Agenta. Otrzymana przez Wnioskodawcę od Towarzystwa Ubezpieczeniowego kwota odszkodowania z polisy OC Agenta nie jest odpowiednikiem wydatku poniesionego tytułem odszkodowania wypłaconego klientowi. Wypłacona przez towarzystwo Ubezpieczeniowe kwota odszkodowania jest następstwem zawartej umowy ubezpieczenia OC pomiędzy Wnioskodawcą a Towarzystwem Ubezpieczeniowym i wynikającej z tej umowy odpowiedzialności Towarzystwa Ubezpieczeniowego wobec Wnioskodawcy w przypadku zaistnienia m.in. sytuacji jak opisana we wniosku. Fakt, że odszkodowanie to może stanowić równowartość lub część kwoty zapłaconego odszkodowania na rzecz klienta, pozostaje bez znaczenia przy kwalifikacji tego odszkodowania jako przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Odszkodowania otrzymanego od Towarzystwa Ubezpieczeniowego nie można zatem utożsamiać ze zwrotem zapłaconego odszkodowania na rzecz klienta gdyż takim zwrotem nie jest.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie jest nieprawidłowe.

Odnosząc się z kolei do kwestii objętej pytaniem Nr 4, zauważyć należy, że Wnioskodawca uważa, że kwot otrzymanych od OFWCA nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Zgadzając się z Wnioskodawcą tut. Organ stwierdza, że ponoszenie przez Wnioskodawcę wydatku na zwrot kwot uprzednio otrzymanych od OFWCA nie ma związku z osiągniętym przez Wnioskodawcę przychodem. Zwrot dotyczy kwot niestanowiących dla Wnioskodawcy przychodu.

Tym samym uznano stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe choć z innych przyczyn niż wskazał Wnioskodawca we własnym stanowisku w sprawie.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy:

• Wnioskodawca jest uprawniony do zaliczenia wartości wypłaconego klientowi odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe,
• otrzymany od OFWCA zwrot kwoty odszkodowania stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT jest prawidłowe,
• otrzymana od Ubezpieczyciela kwota odszkodowania stanowi dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT jest nieprawidłowe,
• zwrócona OFWCY kwota stanowi koszt uzyskania przychodów jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych. Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w zdarzeniu przyszłym w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej