Czy Wnioskodawca działał zgodnie z przepisami ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie zaliczając w 2019 r. do kosztów uzyskania przychodu odpisu aktualizacyjnego w wysokości 1 521 420,08 zł utworzonego w księgach rachunkowych na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości oraz potrącając w 2021 r. jako koszt uzyskania przychodu odpis aktualizacyjny w kwocie 1 064 989,46 zł utworzony zgodnie z art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy Wnioskodawca działał zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zaliczając w 2019 r. do kosztów uzyskania przychodu odpisu aktualizacyjnego w wysokości 1 521 420,08 zł utworzonego w księgach rachunkowych na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości oraz potrącając w 2021 r., jako koszt uzyskania przychodu odpis aktualizacyjny w kwocie 1 064 989,46 zł, utworzony zgodnie z art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwanie pismem z 21 czerwca 2022 r. (data wpływu 27 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie przebudów oraz napraw i konserwacji statków (PKD 33.15.Z). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych Wnioskodawca podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce jako spółka akcyjna mająca siedzibę i zarząd na terytorium Polski. Rok podatkowy Wnioskodawcy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym.

20 grudnia 2017 r. L. z siedzibą w Federacji Rosyjskiej (dalej: „Kontrahent”) oraz Wnioskodawca zawarli umowę na wykonanie przez Wnioskodawcę w stoczni Wnioskodawcy remontu jednostki pływającej - statku rybackiego (dalej jako: „Statek”) będącej własnością Kontrahenta.

Początkowo, umowa zawarta 20 grudnia 2017 r. (dalej jako „Umowa”) dotyczyła wymiany silników Statku i napraw Statku w zakresie określonym w tej umowie. Następnie Wnioskodawca oraz Kontrahent na skutek zawartych porozumień i aneksów do Umowy (zdarzenia te miały miejsce 15 kwietnia 2018 r., 29 czerwca 2018 r. oraz 29 listopada 2018 r.) ustalili, że zakres remontu Statku zostanie rozszerzony i cena za wykonanie prac remontowych przez Wnioskodawcę na Statku zostanie zmieniona. 31 listopada 2018 r. w związku z ukończeniem przez Wnioskodawcę prac remontowych na Statku, Statek został przekazany do Kontrahenta.

W rozdziale XV Umowy ustalono, że:

a) wszelkie spory i kontrowersje, które mogą wyniknąć z Umowy będą kierowane do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie przy Izbie Handlowej w Londynie zgodnie z zasadami proceduralnymi wspomnianego arbitrażu,

b) orzeczenie arbitrażowe jest ostateczne i wiążące dla obu stron.

W związku z tym, że pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentem powstał spór w zakresie wykonania przez Wnioskodawcę remontu Statku oraz należności przysługujących Wnioskodawcy od Kontrahenta, spór ten został skierowany, na podstawie wskazanego powyżej postanowienia Umowy, do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie przy Izbie Handlowej w Londynie celem uzyskania orzeczenia wiążącego dla Wnioskodawcy oraz Kontrahenta. 27 lutego 2019 r. Kontrahent złożył wniosek (roszczenie) o arbitraż do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie. 15 maja 2019 r. Wnioskodawca złożył do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie odpowiedź na wniosek złożony przez Kontrahenta oraz roszczenie wzajemne. 4 lipca 2019 r. Kontrahent złożył do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie odpowiedź na roszczenie wzajemne Wnioskodawcy.

 a) We wniosku (roszczeniu) z 27 lutego 2019 r. o arbitraż do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, Kontrahent stwierdził, że Wnioskodawca naruszył wyraźne lub dorozumiane warunki Umowy powodując poniesienie przez Kontrahenta szkody, w szczególności, że: naprawy Statku nie zostały wykonane zgodnie ze specyfikacją techniczną określoną w Załącznikach 1 (a) i 1(b) do Umowy,

 b) naprawy nie były wykonywane z „należytą wprawą i starannością”,

 c) naprawy nie zostały wykonane w wymaganym terminie lub w rozsądnym terminie,

 d) wady nie zostały usunięte.

We wniosku wzajemnym (roszczeniu wzajemnym) z 15 maja 2019 r. o arbitraż do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, Wnioskodawca, między innymi:

a) domagał się zapłaty przez Kontrahenta ostatniej raty ceny umownej, w wysokości 353 868,00 euro wraz z odsetkami,

b) stwierdził, że Kontrahent nie ma prawa do potrącenia kwoty 353 868,00 euro z wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy za remont Statku.

Kwota w wysokości 353 868 euro, której zapłaty Wnioskodawca domagał się od Kontrahenta w swoim wniosku (roszczeniu) skierowanym do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, została już wcześniej w 2018 r., rozpoznana jako przychód należny Wnioskodawcy na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako „CIT”). Kwota 353 868 euro stanowiła część należnego dla Wnioskodawcy wynagrodzenia za remont Statku i została przez Wnioskodawcę zafakturowana.

W związku z tym, że wspominana kwota w wysokości 353 868 euro stanowiła należność Wnioskodawcy, której termin płatności na rzecz Wnioskodawcy od Kontrahenta już upłynął, Wnioskodawca, na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dokonał 31 grudnia 2019 r. odpisu aktualizacyjnego w księgach rachunkowych w wysokości 1 521 420,08 zł (należności w wysokości 353 868 euro przeliczona na złote według kursu 1 euro = 4,2994 zł z 29 listopada 2018 r.).

Odpis ten nie został wykazany przez Wnioskodawcę jako koszt uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych ponieważ w dacie utworzenia odpisu nie zachodziły okoliczności uprawdopodabniające nieściągalność tej należności na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT.

29 grudnia 2020 r. Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie wydał rozstrzygnięcie w sporze zaistniałym pomiędzy Wnioskodawcą oraz Kontrahentem, które na mocy wspominanej powyżej klauzuli zawartej w Rozdziale XV Umowy było ostateczne i wiążące dla Wnioskodawcy oraz Kontrahenta.

a)Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie w rozstrzygnięciu tym stwierdził co następuje: Wnioskodawca nie naruszył dorozumianego postanowienia Umowy, że podejmie się naprawy z należytą wprawą i starannością.

b)Kontrahentowi należy się kara umowna w wysokości 247 707,53 euro za opóźnienia w realizacji napraw Statku.

c)Wnioskodawcy należy się 353 868 euro, które jest winne Kontrahentowi w ramach Umowy.

d)W związku z tym, Kontrahent zostaje wezwany do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 106 161,47 euro.

e)Odsetki należne Wnioskodawcy wynoszą 4 614,12 euro.

f)Jeśli płatność Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy w wysokości 110 775,59 euro nie zostanie dokonana do 28 stycznia 2021 r., tj. 30 dni po dacie rozstrzygnięcia, odsetki będą naliczane w wysokości 5%, tj. stawka dzienna w wysokości 15,17 euro, aż do pełnej płatności.

Na podstawie powyższego rozstrzygnięcia Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, 28 stycznia 2021 r. na rachunek Wnioskodawcy wpłynęła kwota wpłacona przez Kontrahenta w wysokości 106.161 euro.

W związku z otrzymaniem tej kwoty, Wnioskodawca, 31 stycznia 2021 r., na podstawie art. 35b ust. 3 ustawy o rachunkowości zmniejszył wysokość odpisu aktualizacyjnego uprzednio utworzonego w księgach rachunkowych z kwoty 1 521 420,08 zł. do kwoty 1 064 989,46 zł. Tym samym Wnioskodawca zmniejszył kwotę tego odpisu o kwotę 456 430,62 zł. co odzwierciedla otrzymaną przez Wnioskodawcę 28 stycznia 2021 r. kwotę 106.161 euro (według kursu 1 euro = 4,5468 zł z dnia 27 stycznia 2021 r.)

Tym samym, pozostały po tym zmniejszeniu w księgach Wnioskodawcy odpis aktualizujący w kwocie 1 064 989,46 zł. odzwierciedla należność Wnioskodawcy, która była nieściągalna na mocy opisanego powyżej rozstrzygnięcia Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, które to rozstrzygniecie było ostateczne i wiążące zarówno dla Wnioskodawcy jak i dla Kontrahenta. W związku z tym, Wnioskodawca potraktował w 2021 r. odpis aktualizujący w wysokości 1 064 989,46 zł. jako koszt uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a w związku z art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z 21 czerwca 2022 r., wskazali Państwo dane Kontrahenta niezbędne w zakresie wymiany informacji podatkowych z innymi państwami.

Pytanie

Czy Wnioskodawca działał zgodnie z przepisami ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie zaliczając w 2019 r. do kosztów uzyskania przychodu odpisu aktualizacyjnego w wysokości 1 521 420,08 zł utworzonego w księgach rachunkowych na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości oraz potrącając w 2021 r. jako koszt uzyskania przychodu odpis aktualizacyjny w kwocie 1 064 989,46 zł utworzony zgodnie z art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, utworzenie przez Wnioskodawcę, 31 grudnia 2019 r., odpisu aktualizującego w księgach rachunkowych w wysokości 1 521 420,08 zł (co odpowiadało kwocie 353 868 euro według kursu 1 euro = 4,2994 zł z 29 listopada 2018 r.), na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości nie skutkowało rozpoznaniem przez Wnioskodawcę tego odpisu jako kosztu uzyskania przychodu dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych. Kwota 353 868 euro stanowiła część należnego dla Wnioskodawcy wynagrodzenia za remont Statku i została przez Wnioskodawcę już wcześniej zafakturowana i rozpoznana w 2018 r. jako przychód Wnioskodawcy na podstawie art. 12 ust. 3 CIT.

Jednak pomimo, że kwota, na którą utworzono ten odpis, została już wcześniej wykazana przez Wnioskodawcę jako przychód należny, to nie zachodziły warunki, określone w art. 16 ust. 1 pkt 26a CIT, pozwalające na wykazanie tego odpisu jako kosztu uzyskania przychodu. W dacie utworzenia tego odpisu nie było bowiem podstaw do uznania nieściągalności tej należności od Kontrahenta za uprawdopodobnioną. Wtedy bowiem Wnioskodawca skierował dopiero swój wniosek do Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, w którym zgłosił swoje roszczenie wobec Kontrahenta o zapłatę tej kwoty, jednak samo zgłoszenie tego roszczenia nie stanowiło rozstrzygnięcia w zakresie możliwości uzyskania zapłaty przez Kontrahenta tej kwoty - należności przeterminowanej, a zatem do uprawdopodobnienia w świetle art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT nieściągalności tej należności - wierzytelności.

Okoliczności zmieniły się w związku z wydaniem przez Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie, 29 grudnia 2020 r., rozstrzygnięcia w sporze zaistniałym pomiędzy Wnioskodawcą oraz Kontrahentem, które było ostateczne i wiążące dla Wnioskodawcy. Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie w rozstrzygnięciu tym wezwał Kontrahenta do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 106 161,47 euro tytułem wynagrodzenia oraz kwoty 4 614,12 euro tytułem odsetek (łącznie 110 775,59 euro). W tej dacie doszło nie tylko do uprawdopodobnienia, że Wnioskodawca nie uzyska od Kontrahenta zapłaty swojego zaległego wynagrodzenia do kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wysokością tego zaległego wynagrodzenia a kwotą zasądzoną na jego rzecz od Kontrahenta przez Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie, ale z uwagi na ostateczny charakter rozstrzygnięcia tego sądu, Wnioskodawca uzyskał w tym zakresie pewność. Jednak z uwagi na fakt, że Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie wskazał dla Kontrahenta termin do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy zasądzonej kwoty do 28 stycznia 2021 r., w terminie wydania rozstrzygnięcia przez ten sąd Wnioskodawca nie znał jeszcze ostatecznej kwoty, którą otrzyma od Kontrahenta, a tym samym nie mógł dokonać, na podstawie art. 35b ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości adekwatnego zmniejszenia wysokości odpisu aktualizacyjnego uprzednio utworzonego w księgach rachunkowych.

W dniu upływu terminu wyznaczonego dla Kontrahenta do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 110 775,59 euro, tj. 28 stycznia 2021 r., na rachunek Wnioskodawcy wpłynęła kwota wpłacona przez Kontrahenta w wysokości 106.161 euro. W związku z otrzymaniem tej kwoty, Wnioskodawca 28 stycznia 2021 r., na podstawie art. 35b ust. 3 ustawy o  rachunkowości, zmniejszył wysokość odpisu aktualizacyjnego uprzednio utworzonego w księgach rachunkowych z kwoty 1 521 420,08 zł. do kwoty 1 064 989,46 zł. Tym samym Wnioskodawca zmniejszył kwotę tego odpisu o kwotę 456 430,62 zł, co odzwierciedla otrzymaną przez Wnioskodawcę 28 stycznia 2021 r. kwotę 106.161 euro (według kursu 1 euro = 4,5468 zł z 27 stycznia 2021 r.). W rezultacie, pozostały po tym zmniejszeniu w księgach Wnioskodawcy odpis aktualizujący w kwocie 1 064 989,46 zł odzwierciedlał należność Wnioskodawcy, która była nieściągalna na mocy opisanego powyżej rozstrzygnięcia Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie, które to rozstrzygniecie było ostateczne i wiążące zarówno dla Wnioskodawcy jak i dla Kontrahenta.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a CIT, nie stanowią kosztu uzyskania przychodu odpisy aktualizujące, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 CIT do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT.

Zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT, nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a CIT, w szczególności jeżeli:

  a) dłużnik zmarł, został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość albo

  b) zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, lub zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

  c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

  d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Przytoczone powyżej przepisy CIT wskazują, że co do zasady odpisy aktualizujące podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów, jednak ustawodawca dopuszcza możliwość uznania odpisu aktualizującego wartość należności za koszt uzyskania przychodów przy łącznym spełnieniu poniższych przesłanek:

1) dokonanie przez podatnika odpisu aktualizującego wartość należności w swoich księgach rachunkowych, zgodnie z regulacjami wynikającymi z ustawy o rachunkowości;

2) uprzedniego zaliczenia przez podatnika należności objętej odpisem aktualizującym do przychodów należnych;

3) uprawdopodobnienia nieściągalność należności przez podatnika.

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie z powyższych warunków zostały spełnione.

Ad 1.

Brak dokonania przez podatnika w księgach odpisu aktualizującego wartość należności wyklucza możliwość zaliczenia tego odpisu do kosztów uzyskania przychodów, co podkreślał Naczelny Sąd Administracyjny, uznając przykładowo w wyroku z 15 października 2008 r., sygn. akt II FSK 925/07, że: „dla ustalenia, że odpis stanowi koszt uzyskania przychodu niezbędne jest jego dokonanie (zarachowanie w ewidencji księgowej). Kosztem uzyskania przychodu nie jest bowiem należność, lecz właśnie odpis aktualizujący”.

Wnioskodawca spełnił ten warunek. Wnioskodawca, 31 grudnia 2019 r., utworzył odpis aktualizujący w księgach rachunkowych w wysokości 1 521 420,08 zł (co odpowiadało kwocie 353 868 euro według kursu 1 euro = 4,2994 zł z 29 listopada 2018 r.), na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości. Następnie, w związku z wydaniem przez Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy w Londynie rozstrzygnięcia w sporze zaistniałym pomiędzy Wnioskodawcą oraz Kontrahentem, w którym sąd ten wezwał Kontrahenta do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 106 161,47 euro tytułem wynagrodzenia oraz kwoty 4 614,12 euro tytułem odsetek (łącznie 110 775,59 euro) oraz otrzymaniem przez Wnioskodawcę 28 stycznia 2021 r. od Kontrahenta wpłaty w wysokości 106.161 euro, Wnioskodawca, 31 stycznia 2021 r., na podstawie art. 35b ust. 3 ustawy o rachunkowości zmniejszył wysokość odpisu aktualizacyjnego uprzednio utworzonego w księgach rachunkowych z kwoty 1 521 420,08 zł do kwoty 1 064 989,46 zł. Tym samym Wnioskodawca zmniejszył kwotę tego odpisu o kwotę 456 430,62 zł, co odzwierciedla otrzymaną przez Wnioskodawcę 28 stycznia 2021 r. kwotę 106.161 euro (według kursu 1 euro 4,5468 zł z 27 stycznia 2021 r.).

W rezultacie, pozostały po tym zmniejszeniu w księgach Wnioskodawcy odpis aktualizujący w kwocie 1 064 989,46 zł. odzwierciedlał należność Wnioskodawcy, która była nieściągalna na mocy wspomnianego, ostatecznego i wiążącego, zarówno dla Wnioskodawcy jak i dla Kontrahenta, rozstrzygnięcia Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie.

Ad 2.

W opisanym przez Wnioskodawcę zaistniałym stanie faktycznym również ta przesłanka została spełniona. Wnioskodawca rozpoznał bowiem w 2018 r., jako przychód podatkowy na podstawie art. 12 ust. 3 CIT, należność, którą został objęty odpis aktualizujący. Początkowo, jak już wspomniano, w 2019 r. odpis ten dotyczył całej kwoty tej należności w wysokości 1 521 420,08 zł, a następnie, wskutek rozstrzygnięcia zapadłego przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym w Londynie oraz otrzymania przez Wnioskodawcę części tej należności 28 stycznia 2021 r. Wnioskodawca zmniejszył wartość tego odpisu aktualizującego do kwoty 1 064 989,46 zł.

Ad 3.

W przedmiotowej sprawie nie zaszły żadne z okoliczności określonych w art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT. Jednak zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT, okoliczności te nie stanowią zamkniętego katalogu, gdzie enumeratywnie wymieniono okoliczności uprawdopodabniające nieściągalność wierzytelności, ponieważ w przepisie tym ustawodawca użył określenia „w szczególności”. Zatem katalog okoliczności wskazanych w art. 16 ust. 2a pkt 1 pkt a)-d) CIT ma charakter wyłącznie otwarty, a tym samym ustawodawca dopuścił możliwość uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności na podstawie również innych okoliczności. Uprawdopodobnienie nieściągalności należności stanowi środek zastępczy dowodu, że dana należność jest nieściągalna. Zatem uprawdopodobnienie nieściągalności należności, wskazuje tylko na prawdopodobieństwo twierdzenia o fakcie, wskazuje okoliczności wystarczające do powzięcia przez podatnika przekonania o prawdopodobieństwie faktu, nie jest natomiast dowodem, na podstawie którego fakt ten jest pewny.

W świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności nie wystarczy zatem subiektywna opinia podatnika. Powinien on podjąć działania, w wyniku których będzie dysponował dowodami, które pozwolą na zobiektywizowanie jego opinii w tym zakresie.

Uprawdopodobnienie to stan graniczący z pewnością, pozwalający uznać, że mimo braku pewnych dowodów takie zdarzenie może mieć miejsce. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 stycznia 2010 r., sygn. akt II FSK 1275/08: „dla celów zaliczenia odpisu do kosztów uzyskania przychodu wystarczy jednak, aby okoliczności te były jedynie uprawdopodobnione, a nie wykazane w sposób niewątpliwy (...). Strona nie ma zatem obowiązku przedstawienia dowodów i wykazania w sposób niewątpliwy i nie budzący wątpliwości faktu niemożności uzyskania konkretnego przychodu, ale powinna przedstawić argumentację i przywołać fakty wystarczające do wysnucia wniosku, iż dłużnik nie spełni świadczenia”.

W opisanym przez Wnioskodawcę zaistniałym stanie faktycznym, w momencie dokonania przez Wnioskodawcę uaktualnienia wysokości odpisu aktualizacyjnego w księgach rachunkowych (zmniejszenia wysokości tego odpisu z kwoty 1 521 420,08 zł do kwoty 1 064 989,46 zł), wskutek ostatecznego i wiążącego Wnioskodawcę rozstrzygnięcia zapadłego przed Międzynarodowym Sądem Arbitrażowym w Londynie oraz otrzymania przez Wnioskodawcę, 28 stycznia 2021 r, części należności na którą utworzono w 2019 r. odpis aktualizujący w księgach rachunkowych, Wnioskodawca posiadał dowód czyniący nieściągalność należności nie tyle prawdopodobnym co całkowicie pewnym. Wnioskodawcy nie pozostała bowiem już żadna droga prawna do dochodzenia przed jakimikolwiek sądami zapłaty przez dłużnika - Kontrahenta kwoty 1 064 989,46 zł, na którą opiewał odpis aktualizujący.

Potwierdzenie nieściągalności należności czyni tą nieściągalność faktem pewnym a nie tylko prawdopodobnym.

Ponieważ ustawodawca już w przypadku zaistnienia prawdopodobieństwa nieściągalności pozwala na zaliczenie odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodu to tym bardziej taki odpis aktualizujący jest kosztem uzyskania przychodu w przypadku uzyskania przez podatnika pewności w zakresie nieściągalności wierzytelności na podstawie dowodu, którym w przedmiotowej sprawie jest ostateczne i wiążące Wnioskodawcę rozstrzygniecie Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Londynie oraz otrzymania przez Wnioskodawcę, w 28 stycznia 2021 r, kwoty 106.161 euro, czyli części należności na którą utworzono w 2019 r. odpis aktualizujący w księgach rachunkowych.

W związku z powyższym, odpis aktualizujący w wysokości 1 064 989,46 zł utworzony przez Wnioskodawcę na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości stanowił dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a w związku z art. 16 ust. 2a pkt 1 CIT.

Tym samym osiągnięty został cel, dla którego ustawodawca sformułował art. 16 ust. 1 pkt 26a CIT, jakim jest zniwelowanie skutku w podatku dochodowym od osób prawnych istnienia obowiązku wykazywania przychodu należnego z tytułu należności za wykonanie przez Wnioskodawcę usługi remontu Statku w przypadku, gdy Wnioskodawca nie otrzymał faktycznej zapłaty części należności z tego tytułu, której wartość została wykazana jako przychód należny Wnioskodawcy i nie ma możliwości skutecznego wyegzekwowania od dłużnika - Kontrahenta pozostałej części należności: „Natomiast celem regulacji art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest ostateczne „neutralizowanie” skutków podatkowych obowiązku wykazywania przychodu należnego z transakcji gospodarczych w przypadku, gdy podatnik nie otrzymał faktycznej zapłaty należności, której wartość została wykazana jako przychód należny i nie ma możliwości jej skutecznego wyegzekwowania od dłużnika. W takim przypadku wartość wierzytelności wykazana uprzednio jako przychód należny, która miała wpływ na zwiększenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w okresie, w którym rozpoznano ten przychód, może zostać zaliczona definitywnie do kosztów podatkowych, pomniejszając tym samym podstawę opodatkowania w okresie, w którym potrącono ten koszt uzyskania przychodów”. (Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 marca 2020 r., Znak0111-KDIB1-3.4010.601.2019.2.IM).

Przepisy CIT nie określają wprost momentu, w którym należy zaliczyć odpis aktualizujący, utworzony na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości, do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 4 CIT, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c tej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 4d CIT, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Istotne jest zatem zakwalifikowanie danego kosztu, w przedmiotowej sprawie kosztu, w postaci odpisu aktualizującego w kwocie 1 064 989,46 zł utworzonego przez Wnioskodawcę na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości, jako kosztu bezpośrednio związanego z przychodami albo jako kosztu innego niż bezpośrednio związany z przychodami. Wtedy bowiem możliwe będzie rozstrzygniecie o dacie potracenia tego kosztu jako kosztu uzyskania przychodu.

Przepisy CIT nie definiują pojęć kosztu bezpośrednio związanego z przychodami oraz kosztu innego niż bezpośrednio związany z przychodami, jednak biorąc pod uwagę stanowisko organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, za koszty bezpośrednie związane z przychodami uznaje się te wydatki, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła i które są niezbędne dla osiągnięcia danego przychodu.

Odpis aktualizujący w kwocie 1 064 989,46 zł utworzony przez Wnioskodawcę nie ma takiego charakteru, nie jest on zatem kosztem bezpośrednio związanym z przychodami.

Oznacza to, że Wnioskodawca powinien potrącić taki odpis jako koszt uzyskania przychodu w dacie kiedy spełnione są następujące przesłanki:

a) dokonano odpisu aktualizacyjnego, oraz

b) nieściągalność należności, na którą dokonano tego odpisu jest uprawdopodobniona.

Oba te warunki zostały spełnione 28 stycznia 2021 r. W tym dniu bowiem Wnioskodawca posiadał wiążące i ostateczne rozstrzygniecie Sądu Arbitrażowego w Londynie i na podstawie tego rozstrzygnięcia otrzymał od dłużnika kwotę 106.161 euro wskutek czego zmniejszył wysokość dokonanego w księgach rachunkowych odpisu aktualizacyjnego z kwoty 1 521 420,08 zł do kwoty 1 064 989,46 zł, przy czym nieściągalność należności Wnioskodawcy w kwocie 1 064 989,46 zł była pewna.

Podsumowując, Wnioskodawca działał zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zaliczając w 2019 r. do kosztów uzyskania przychodu odpisu aktualizacyjnego w wysokości 1 521 420,08 zł utworzonego w księgach rachunkowych na podstawie art. 35b ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości oraz potrącając w 2021 r. jako koszt uzyskania przychodu odpis aktualizacyjny w kwocie 1 064 989,46 zł utworzony zgodnie z art. 35b ust. 1 pkt 5 i ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm.),

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z kolei, w myśl art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W świetle art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1)wystawienia faktury albo

2)uregulowania należności.

W świetle art. 12 ust. 3l pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

przepisów ust. 3j i 3k nie stosuje się do korekty dotyczącej przychodu związanego ze zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu.

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.