Temat interpretacji

czy w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie całości majątku Akcjonariuszy, po stronie Spółki powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 31 lipca 2020 r, który w tym samym dniu wpłynął do tut. Organu za pośrednictwem e-puap, uzupełnionym 28 września 2020 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie całości majątku Akcjonariuszy, po stronie Spółki powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 lipca 2020 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie całości majątku Akcjonariuszy, po stronie Spółki powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 15 września 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.321.2020.1.AR wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 28 września 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

X S.A. (zwana w dalszej części wniosku: Spółką) jest spółką kapitałową, mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: CIT), polskim rezydentem podatkowym oraz jednym z podmiotów należących do grupy X (dalej: Grupa X).

Struktura Grupy X (główne podmioty)

Akcjonariuszami Spółki są trzy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będące polskimi rezydentami podatkowymi, tj. A Sp. z o.o, B Sp. z o.o oraz C Sp. z o.o., (dalej łącznie: Akcjonariusze lub Spółki przejmowane).

Planowana restrukturyzacja

W ramach działań konsolidujących Grupę X planowane jest połączenie Spółki, jako spółki przejmującej z Akcjonariuszami, jako spółkami przejmowanymi. Połączenie ma nastąpić w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1526 ze zm., dalej: KSH), przez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych na spółkę przejmującą (łączenie się przez przejęcie).

Zamierzone połączenie będzie, tzw. połączeniem odwrotnym przez przejęcie (downstream merger), co oznacza, że spółka zależna/operacyjna (tj. Spółka) przejmie swoich akcjonariuszy (tj. Spółki przejmowane).

Zgodnie z wymogami KSH, w związku z planowanym połączeniem Spółki do jej planu połączenia musi zostać dołączona wycena majątku spółki przejmowanej, na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia. W związku z czym, do rozliczenia planowanego połączenia metodą łączenia udziałów zgodnie z art. 44a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.) Spółka dołączy do planu połączenia wyceny Spółek przejmowanych sporządzone w oparciu o metodę księgową. Przedmiotowa wycena będzie niższa od wartości rynkowej spółek przejmowanych.

W związku ze znowelizowanym od 1 marca 2020 r. brzmieniem KSH w ramach połączenia nie nastąpi podwyższenie kapitałów własnych. W wyniku połączenia Spółka nabędzie akcje własne posiadane przez Akcjonariuszy, stanowiące główny składnik majątku Akcjonariuszy. Zgodnie z regulacjami KSH, akcje własne nabyte na skutek połączenia mogą zostać zbyte albo umorzone lub wydane wspólnikom Spółek przejmowanych. Na podstawie znowelizowanego art. 515 § 1KSH Spółka (jako spółka przejmująca) wyda Udziałowcom (jako wspólnikom spółek przejmowanych) akcje własne, które nabędzie w wyniku połączenia ze Spółkami przejmowanymi. Udziałowcy otrzymają akcje Spółki w takiej samej proporcji w jakiej dani Akcjonariusze posiadali akcje Spółki.

Powodem połączenia jest decyzja Spółki oraz pozostałych członków Grupy X o uproszczeniu struktury Grupy X. Dokonanie połączenia w formie połączenia odwrotnego wynika z tego, że spółką o ugruntowanej i długoletniej pozycji na rynku jest Spółka, a nie Spółki przejmowane, które obecnie pełnią wyłącznie rolę spółek rodzinnych.

Spółka prowadzi istotnie większą aktywną działalność gospodarczą aniżeli Spółki przejmowane, jest stroną umów handlowych z kontrahentami z Polski i zagranicy, posiada liczną grupę wyspecjalizowanych pracowników. W konsekwencji, zastosowanie połączenia odwrotnego:

• umożliwi kontynuowanie działalności operacyjnej Spółki bez zmian i zakłóceń wywołanych wdrażaną reorganizacją korporacyjną,
• pozwoli uniknąć ryzyka w obszarze pracowniczym, tj. ryzyka związanego z faktem, że w przypadku up stream merger pracownicy przejmowanej spółki zależnej mogliby w terminie 2 miesięcy od rejestracji połączenia, bez wypowiedzenia a jedynie za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy,
• nie będzie powodować konieczności uzyskania licencji niezbędnych do prowadzenie działalności przez Spółkę, w tym zezwoleń na prowadzenie składów podatkowych,
• będzie się wiązać z mniejszymi obowiązkami organizacyjnymi.

Dodatkowo Spółka pragnie wskazać, iż nie posiada strat podatkowych, które będzie mogła rozliczać z dochodami Spółek przejmowanych. Spółki przejmowane są spółkami rodzinnymi prowadzącymi wyłącznie działalność holdingową i co do zasady nie generującymi innych dochodów (przychodów) niż dochody (przychody) dywidendowe.

Niezależnie od powyższego Spółka pragnie wskazać, że opisane w zdarzeniu przyszłym planowane połączenie będzie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i głównym lub jednym z głównych celów dokonania połączenia nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie przez Spółkę całości majątku Akcjonariuszy, po stronie Spółki powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie przez Spółkę całości majątku Akcjonariuszy, po stronie Spółki nie powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT.

Zgodnie z ustawą CIT:

1. Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki (art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m).
2. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 są w szczególności, m.in. ustalona na dzień łączenia lub podziału wartość majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną (art. 12 ust. 1 pkt 8c).
3. Do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości emisyjnej (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej (art. 12 ust. 4 pkt 3e).
4. Za wartość emisyjną udziałów (akcji) uważa się cenę po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji) (art. 4a pkt 16a).

Wartość emisyjna

Odnosząc powyższe przepisy do zaprezentowanego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż w sytuacji w której Spółka połączy się (z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych) ze Spółkami przejmowanymi i w ramach tego połączenia Spółka wyda Udziałowcom akcje o wartości emisyjnej nie niższej niż wartość rynkowa spółek przejmowanych (tj. Akcjonariuszy), przedmiotowe połączenie nie powinno powodować powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki.

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 4a pkt 16a Ustawy CIT, wartość emisyjna oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Ustawa CIT nie przewiduje definicji legalnej słowa cena. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 178), cena to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Przytoczona definicja wskazuje, że ceną danego dobra jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, której kupujący musi wyzbyć się ze swojego majątku, jeżeli chce dokonać zakupu tego dobra. Podobne znaczenie słowu cena jest przypisywane w języku potocznym. Korzystając z powyżej przedstawionych znaczeń pojęcia ceny, należy uznać, że wartość emisyjna udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej to wartość (cena), którą udziałowcy (akcjonariusze) spółki przejmowanej płacą za udziały objęte w spółce przejmującej/nowo zawiązanej.

W ocenie Spółki poprzez objęcie udziałów/akcji należy rozumieć nie tylko objęcie nowo wykreowanych udziałów/akcji w związku z emisją udziałów (akcji) i podwyższeniem kapitału zakładowego, ale również o objęciu udziałów (akcji) można mówić w przypadku wydania przez spółkę przejmującą udziałów (akcji) własnych nabytych w związku z połączeniem, co wynika wprost z przepisów KSH. Należy chociażby zwrócić uwagę np. na treść art. 515 § 2 KSH, zgodnie z którym: W celu wydania udziałów albo akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć udziały albo akcje własne, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami albo akcjami nabytymi uprzednio przez tę spółkę, spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 10% kapitału zakładowego. Przepisy KSH przewidują możliwość nabycia przez spółkę przejmującą własnych udziałów (akcji) w celu wydania ich wspólnikom (akcjonariuszom) spółki przejmującej. W tym przypadku nie dochodzi zatem do wykreowania nowych udziałów (akcji) w trakcie procesu połączenia. Pomimo to sam ustawodawca określa taką sytuację objęciem udziałów (akcji). Użycie takiej terminologii może wiązać się z podobieństwem do pierwotnego objęcia udziałów (akcji), jakie towarzyszy emisji nowych jednostek w obu przypadkach udziały (akcje) są nabywane od samej spółki, która je wydaje w związku z pokryciem swojego kapitału.

W związku z tym, skoro sam ustawodawca używa pojęcia objęcia dla określenia procesu przydziału udziałów (akcji) wspólnikom spółki przejmowanej w ramach połączenia, to w takiej sytuacji można ustalić wartość emisyjną wydawanych udziałów (akcji), o której mowa w art. 4a pkt 16 Ustawy CIT, do której odwołuje się art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy CIT jako kategorii zmniejszającej rozpoznawany na połączeniu przychód po stronie spółki przejmującej. Tym samym, zdaniem Spółki, wyłączenie określone w art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy CIT będzie miało zastosowanie nawet wówczas, gdy połączenie odwrotne odbędzie się bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej i poprzez przekazanie udziałów, jak w przypadku analizowanego połączenia Spółki ze Spółkami przejmowanymi.

Powyższa wykładnia umożliwiająca zastosowanie wyłączenia z przychodu z art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy CIT do połączeń, w ramach których dochodzi do przydzielenia udziałów/akcji wspólnikom spółki przejmowanej również bez podwyższania kapitału zakładowego jest spójna z Dyrektywą 2009/133/WE, w szczególności znajduje uzasadnienie we wskazanej zasadzie neutralności łączenia spółek. Wykładnia przeciwna, a więc zakładająca zastosowanie wyłączenia z przychodu z art. 12 ust. 4 pkt 3e Ustawy CIT jedynie do połączeń, w ramach których dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego ograniczałaby zakres zastosowania tego przepisu do połączeń tego typu co byłoby sprzeczne z Dyrektywą 2009/133/WE i ogólną zasadą neutralności połączeń oraz sankcjonowałaby sposób realizacji połączenia odwrotnego, który od marca 2020 r. przewidziany jest wprost w KSH, poprzez brak możliwości uzyskania neutralności tego typu połączenia po stronie spółki przejmującej i wspólników spółki przejmowanej niezależnie od okoliczności związanych z realizacją procesu połączenia.

Powracając do wykładni wartości emisyjnej, zgodnie z definicją wartości emisyjnej ustalona w powyższy sposób cena po jakiej obejmowane są udziały/akcje (czy to przy połączeniu z podwyższeniem lub bez podwyższenia kapitału zakładowego) nie może być dodatkowo niższa niż wartość rynkowa tych udziałów/akcji, tj. wartość rynkowa akcji Spółki, które obejmą w ramach połączenia wspólnicy Spółek przejmowanych, a więc Udziałowcy.

Zaprezentowane powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacji z 15 listopada 2019 r wydanej w zbliżonym stanie faktycznym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Znak: 0111-KDIB2-3.4010.275.2019.2.HK gdzie Organ potwierdził, że w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.

Na marginesie, dla określenia wartości emisyjnej również bez znaczenia będzie wycena spółki przejmowanej dołączona do planu połączenia, gdyż to nie ona a faktyczna wartość rynkowa udziałów Akcjonariuszy determinuje wartość emisyjną akcji, które wyda Spółka w związku z przejęciem Akcjonariuszy.

Podsumowując, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, wartością emisyjną (w rozumieniu ustawy CIT) akcji własnych, które Spółka wyda Udziałowcom, będzie wartość rynkowa Akcjonariuszy, a majątek który zostanie przejęty przez Spółkę w ramach połączenia nie będzie wyższy od tej wartości.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, w związku z połączeniem Spółki z Akcjonariuszami poprzez przejęcie przez Spółkę całości majątku Spółek przejmowanych, po stronie Spółki nie powstanie przychód podatkowy w rozumieniu ustawy CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zasady łączenia spółek kapitałowych regulują art. 491 i następne ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1526 ze zm., dalej: KSH). W myśl postanowień art. 491 KSH, spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.

Zgodnie natomiast z art. 492 § 1 KSH, połączenie może być dokonane:

1. przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);
2. przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).

Jednocześnie, spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki (art. 494 § 1 KSH).

Połączenie odwrotne jest jednym ze szczególnych przypadków łączenia się spółek i polega na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną.

Stosownie do postanowień art. 515 § 1 KSH, Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200 i art. 362 oraz objęte w przypadku, o którym mowa w art. 366. Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką.

Zgodnie z art. 515 § 2 KSH, w celu wydania udziałów albo akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć udziały albo akcje własne, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami albo akcjami nabytymi uprzednio przez tę spółkę, spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 10% kapitału zakładowego.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że art. 515 KSH, został zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1655) zmieniającej m.in. ustawę z dniem 1 marca 2020 r.

Zauważyć należy, iż połączenie odwrotne jest odmianą łączenia się przez przejęcie, w którym niejako dochodzi do odwrócenia uprzednio ustalonych ról spółki dominującej i spółki zależnej. W modelowym rozwiązaniu to spółka dominująca przejmuje majątek spółki zależnej. W przypadku zaś połączenia odwrotnego to spółka zależna przejmuje majątek spółki dominującej, w zamian za co wydaje jej udziałowcom (akcjonariuszom) swoje udziały (akcje), w efekcie czego spółka przejmująca otrzymuje w ramach przejmowanego majątku udziały (akcje) własne.

Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje także ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.). W świetle art. 93 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:

1. osób prawnych,
2. osobowych spółek handlowych,
3. osobowych i kapitałowych spółek handlowych

-wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:

1. innej osoby prawnej (osób prawnych);
2. osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym odo osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm., dalej: ustawa o CIT), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

• przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
• przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
• przychody spółki dzielonej.

Art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT stanowi, że przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności ustalona na dzień łączenia lub podziału wartość majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości emisyjnej udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej.

Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.

Zgodnie z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT, przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:

1. art. 3 ust. 1, przejmujących majątek innych spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
2. art. 3 ust. 1, przejmujących majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
3. art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.

Art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że przepisy ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.

Zauważyć przy tym należy, że w myśl art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, przepisów ust. 4 pkt 3e, 3f, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT, jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową, mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest jednym z podmiotów należących do Grupy X.

W ramach działań konsolidujących Grupę X planowane jest połączenie Wnioskodawcy, jako spółki przejmującej z jej Akcjonariuszami, tj. trzema spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, będącymi polskimi rezydentami podatkowymi (jako spółkami przejmowanymi). Połączenie ma nastąpić w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, przez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych na spółkę przejmującą (łączenie się przez przejęcie). Zamierzone połączenie będzie, tzw. połączeniem odwrotnym przez przejęcie (downstream merger), co oznacza, że spółka zależna/operacyjna (tj. Wnioskodawca) przejmie swoich akcjonariuszy (tj. Spółki przejmowane).

Spółka dołączy do planu połączenia wyceny Spółek przejmowanych, sporządzone w oparciu o metodę księgową. Przedmiotowa wycena będzie niższa od wartości rynkowej spółek przejmowanych. W ramach połączenia nie nastąpi podwyższenie kapitałów własnych. W wyniku połączenia Spółka nabędzie akcje własne posiadane przez Akcjonariuszy, stanowiące główny składnik majątku Akcjonariuszy. Wnioskodawca wyda Udziałowcom akcje własne, które nabędzie w wyniku połączenia ze Spółkami przejmowanymi. Udziałowcy otrzymają akcje Spółki w takiej samej proporcji w jakiej dani Akcjonariusze posiadali akcje Spółki. Powodem połączenia jest decyzja Spółki oraz pozostałych członków Grupy X o uproszczeniu struktury Grupy X. Dokonanie połączenia w formie połączenia odwrotnego wynika z tego, że spółką o ugruntowanej i długoletniej pozycji na rynku jest Spółka, a nie Spółki przejmowane, które obecnie pełnią wyłącznie rolę spółek rodzinnych. Jak wskazał Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego, planowane połączenie będzie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i głównym lub jednym z głównych celów dokonania połączenia nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do art. 4a pkt 16a ustawy CIT, wartość emisyjna udziałów (akcji) oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Treść powyższych przepisów obowiązujących od dnia 1 stycznia 2018 r., ustalona została na mocy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 2175).

Uzasadnienie do przedstawionych zmian wskazuje, że ustawodawca zamierzał urynkowić wartość uznawaną za przychód oraz wartość do przychodów niezaliczaną. Jak wskazano odnosząc się do zmian w art. 12 ust. 1 pkt 8b (podział spółki) i art. 4a pkt 16a ustawy o CIT przepis ten odchodzi zatem od odnoszenia tego przychodu do wartości nominalnej otrzymanych udziałów (akcji), jako od wartości w pewnym sensie sztucznej (formalnej), nieodzwierciedlającej faktycznej wartości takich udziałów lub akcji. Wskazana zmiana ma więc nie tylko charakter semantyczny, ze zmiany pojęcia wartości nominalnej na emisyjną, ale też systemowy, urealniający te wartości do wartości występujących w obrocie. Ponadto wskazać należy na jeszcze jeden aspekt wprowadzonych zmian. Jak zaznaczono w uzasadnieniu do ustawy z dnia 27 października 2017 r. ogólnym założeniem wprowadzonych regulacji było ograniczenie niektórych możliwości optymalizowania rozliczeń podatkowych przez wspólników (akcjonariuszy) sprzedających udziały (akcje) dzielonych podmiotów. Takie też narzędzie wprowadza art. 12 ust. 14 ustawy o CIT stanowiący, że jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

W przypadku połączenia odwrotnego, to jest kiedy spółka przejmuje spółkę posiadającą udziały tej pierwszej spółki, otrzymany w wyniku połączenia majątek spółki przejmowanej obejmuje udziały (akcje) posiadane przez spółkę przejmowaną w spółce przejmującej. W wyniku takiej operacji do spółki przejmującej wracają zatem jej własne udziały.

W tym miejscu należy zauważyć, że udział w spółce wyznacza zakres praw i obowiązków wspólnika z tytułu uczestnictwa w spółce. Niewątpliwie zakres tych praw może być inny w przypadku spółki przed jej połączeniem z inną spółką i po takim połączeniu. Trudno zatem przyjąć w takiej sytuacji, że spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej te same udziały jakie w kapitale uprzednio posiadała spółka przejęta.

Przy interpretacji art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, istotne jest zwrócenie uwagi na cechy samej konstrukcji połączeń i podziałów spółek na tle norm podatkowych. Rado legis przepisów dotyczących opodatkowania przychodów z restrukturyzacji spółek i ich zwolnienia, zakłada spójność elementów przychodu i zwolnienia, co zapewnia neutralność tego typu transakcji na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Takie znaczenie tego przepisu jest wyrazem implementacji do krajowego porządku prawnego przepisów Dyrektywy 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego.

Jakkolwiek przepisy dyrektywy wprost dotyczą łączenia spółek z różnych państw członkowskich UE, to jednak polski ustawodawca podatkowy zdecydował się na analogiczne stosowanie tych przepisów również w przypadku łączenia spółek kapitałowych będących polskimi rezydentami podatkowymi.

Należy też zauważyć, że przepisy tej dyrektywy definiują łącznie jako czynność, w wyniku której: jedna lub kilka spółek na skutek i w momencie ich rozwiązania bez przechodzenia w stan likwidacji, przekazują ogół swoich aktywów i pasywów na inną istniejącą już spółkę, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy papierów wartościowych reprezentujących kapitał tej innej spółki oraz jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w brak wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych. Nie wyłączają zatem z tej definicji połączenia odwrotnego.

Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków obejmowania udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji) art. 499 § 1 pkt 2 KSH. Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane jest wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego w sytuacji połączenia odwrotnego strony transakcji również powinny ustalić wycenę rynkową, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.

Jeśli zatem wartość przyjęta na potrzeby planu połączenia jest niższa od wartości rynkowej to w takim przypadku wartością emisyjną udziałów będzie wartość rynkowa majątku spółki przejmowanej.

W omawianej sprawie Wnioskodawca wyda Akcjonariuszom (jako wspólnikom spółek przejmowanych) akcje własne, które nabędzie w wyniku połączenia ze Spółkami przejmowanymi. Udziałowcy otrzymają akcje Spółki w takiej samej proporcji w jakiej dani Akcjonariusze posiadali akcje Spółki. Wyceny Spółek przejmowanych sporządzone w oparciu o metodę księgową będą niższe od wartości rynkowej spółek przejmowanych.

Zatem wartością emisyjną udziałów będzie w niniejszej sprawie wartość rynkowa majątku danej Spółki przejmowanej.

W konsekwencji wskazać należy, że jeśli istotnie opisane we wniosku połączenie zostanie przeprowadzona na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, to znajdzie zastosowanie regulacja art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT przewidująca wyłączenie z przychodów wartości majątku spółki przejmowanej otrzymanego przez spółkę przejmującą odpowiadającej wartości udziałów przydzielonych udziałowcom spółki przejmowanej.

Zatem w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym połączenie Wnioskodawcy z Akcjonariuszami poprzez przejęcie przez Wnioskodawcę całości majątku Akcjonariuszy nie będzie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zauważyć przy tym należy, że uregulowane w art. 14b-14h Ordynacji podatkowej, postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych jest postępowaniem odrębnym od postępowania podatkowego czy kontrolnego, w ramach których prowadzone jest postępowanie dowodowe. Regulacje ww. ustawy nie przewidują prowadzenia postępowania dowodowego w sprawach o interpretację przepisów prawa podatkowego. Należy zatem wskazać, że to podatnik stosując przepis art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT będzie zobowiązany do wskazania dowodów, że połączenie spółek zostało przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, nie zaś w celu uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej