Czy zapłacone koszty postępowania procesu I instancji i koszty postępowania apelacyjnego mogą być kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia czy zapłacone koszty postępowania procesu I instancji i koszty postępowania apelacyjnego mogą być kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką komunalną (dalej także: Spółka), której 100% udziałowcem jest Gmina R (dalej także: Gmina). Spółka prowadzi działalność przede wszystkim w zakresie zbiorowego zaopatrzenie w wodę oraz zbiorowego odprowadzania ścieków.

Poza tym jednostka realizuje zadania własne Gminy, takie jak: zarządzanie gminnym zasobem lokalowym, utrzymanie zieleni, utrzymanie czystości ulic i placów, prowadzenie obiektów sportowych, gminnego przytuliska, cmentarza komunalnego. Spółka organizuje zajęcia sportowo rekreacyjne dla dzieci i lokalnej społeczności itp.

Uzyskane dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem CIT.

W dniu (…) r. Spółka zawarła umowę nr (…) z Przedsiębiorstwem Y sp. z o.o., której przedmiotem było wykonanie zadania „...”. Termin wykonania zadania został jako: od dnia podpisania umowy do (…) roku.

W (…) roku spółka Y, w związku z problemami finansowymi, przestała realizować umowę - zeszła z palcu budowy, wykonując tylko część zadania.

W dniu (…) roku spółka Y wystawiła ostatnią fakturę nr (…) tytułem rozliczenia wykonanych robót budowlanych na kwotę (…) zł. Zgodnie z zawartą umową z Y nr (…) r. w pierwszej kolejności rozliczani byli podwykonawcy w związku z czym po potrąceniu wypłat dla podwykonawców została jeszcze kwota do zapłaty (…) zł.

W dniu (…) r. spółka otrzymała pisma od dwóch Komorników Sądowych przy Sądzie Rejonowym w L w sprawach o sygnaturach akt (…), (…) i (…), w których komornicy dokonali zajęcia wierzytelności Y należnych im od Wnioskodawcy . W dniu (…) roku spółka spełniła zobowiązanie nałożone przez Komorników sądowych i przelała na wskazane przez nich rachunki bankowe kwoty opiewające na łączną sumę (…) zł.

W dniu (…) r. Bank Z zawarł z Y i Wnioskodawcą umowę trójstronną przelewu wierzytelności. Na mocy tej umowy spółka Y przelała na Z wierzytelności, przysługujące jej względem Spółki, wynikające z umowy nr (…). Zgodnie z § 4 przedmiotowej umowy Wnioskodawca zobowiązał się dokonywać zapłaty kwot należnych Y z tytułu ww. umowy na blokowany rachunek bankowy spółki, prowadzony przez Z, do którego pełnomocnictwo do wypłaty środków posiadał wyłącznie Z.

Z uznał, że pozostała kwota (…) zł wynikająca z rozliczenia faktury nr (…) przysługiwała bankowi i przekazanie jej komornikom nie powoduje zwolnienia ze zobowiązania wobec Z, wobec czego wystąpił z pozwem do sądu o zasądzenie ww. kwoty wraz z odsetkami.

W dniu (…) roku Wnioskodawca otrzymał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym Sygnatura akt (…). Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo w całości.

Od powyższego nakazu Spółka wniosła sprzeciw, wnosząc jednocześnie o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od Z kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko Spółka wskazała, że umowa trójstronna z dnia (…) r. przewiduje, że kwoty należne Y przelewane będą na rachunek bankowy Y, prowadzony przez Z. Bank Z nigdy nie informował Wnioskodawcy o treści szczególnych porozumień zawartych pomiędzy nim a Y, w zakresie ograniczenia Y do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku bankowym, który był wskazany w umowie trójstronnej z dnia (…) roku oraz w fakturze o numerze (…). W ocenie Wnioskodawcy w tym stanie rzeczy, spełnienie przez Spółkę świadczenia wynikającego z umowy trójstronnej z (…) roku oraz faktury nr (…) byłoby bezprawne, a ponadto nieskuteczne.

W dniu (…) r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo Z w całości zasądzając na rzecz Spółki koszty postępowania, sygnatura akt (…) (Spółka wygrała proces w pierwszej instancji).

Bank Z wniósł apelację zaskarżając wyrok z dnia (…) r. Syg. akt (…) w całości. Sąd Apelacyjny w dniu (…) roku sygn. akt (…) zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od pozwanego, czyli Wnioskodawcy, obowiązek zapłaty pozostałej kwoty z faktury nr (…) wraz z odsetkami i zasądził zwrot kosztów procesu I instancji i kosztów postępowania apelacyjnego.

Pytanie

Czy zapłacone koszty postępowania procesu I instancji i koszty postępowania apelacyjnego mogą być kosztami uzyskania przychodu Wnioskodawcy?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy W zaistniałym stanie faktycznym Wnioskodawca jest uprawniony do uznania wydatków na prowadzenie procesu przed sądem I instancji oraz postępowania apelacyjnego za podatkowe koszty uzyskania przychodów.

Uzasadnienie stanowiska własnego Wnioskodawcy Wydatki związane z prowadzonym postępowaniem przed sądem cywilnym (w szczególności zasądzone koszty procesu, wydatki na zastępstwo procesowe, doradztwo prawne oraz obsługę prowadzonego postępowania stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów (pośrednio) związane z przychodami.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy CIT wskazuje, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Oznacza to, że generalnie, aby wydatek Spółki stanowił podatkowy koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

-został poniesiony przez Spółkę, ,

-jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została zrefundowana

-Spółce w jakikolwiek sposób zwrócona,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-został właściwie udokumentowany,

-nie został wykazany w zamkniętym katalogu art. 16 ust. 1 ustawy CIT, który określa wydatki nie stanowiące na gruncie ustawy podatkowej kosztów uzyskania przychodów.

W zarysowanym stanie faktycznym wydatki na prowadzenie sporu sądowego obciążają majątek Wnioskodawcy oraz nie zostały one zwrócone w żaden sposób.

Nie budzi wątpliwości fakt udokumentowania wydatku, gdyż obowiązek jego poniesienia wynika z niekorzystnego wyroku sądu powszechnego oraz umowy z profesjonalnym pełnomocnikiem (Kancelarią) reprezentującą Wnioskodawcę przed sądami. Wydatki są właściwie udokumentowane, co stanowi również element stanu faktycznego.

Wskazane wydatki na prowadzenie procesu nie znajdują się w grupie kosztów, które zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe wydatki pozostają również w związku z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. Celem przedmiotowych wydatków była ochrona przed sądem stanowiska Spółki, co do niezasadności roszczeń banku Z, a tym samym ochrona przed dodatkowymi wydatkami związanymi z prowadzoną działalnością.

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, przez pojęcie kosztów poniesionych celem "zachowania źródła przychodów" rozumieć należy koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie, a także aby takie źródło dalej w ogóle istniało. Z kolei pojęcie kosztów poniesionych celem "zabezpieczenia źródła przychodów", oznacza koszty poniesione na ochranianie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób (Wyrok WSA w Gdańsku z 20 marca 2018 r., sygn. I SA/Gd 534/17).

W przypadku spółki chronionym źródłem przychodów jest sama działalność gospodarcza przedsiębiorstwa, gdyż sporna kwota jest istotną w bilansie przedsiębiorstwa, a przegrana negatywnie wpływa na perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa i jego bieżącą działalność. Na możliwość zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów nie ma wpływu fakt, że na obecnym etapie postępowania Wnioskodawca przegrał spór i został zobowiązany do wypłaty wskazanych świadczeń. Istotne jest, że Spółka w momencie ponoszenia wydatków mogła spodziewać się, że przyczynią się one do zabezpieczenia przychodu, w postaci ochrony Spółki przed koniecznością ponoszenia dodatkowych wydatków. Oczekiwania Spółki były realne, o czym świadczy wyrok sądu pierwszej instancji całkowicie oddalający roszczenia banku Z. Co istotne, Wnioskodawca nie inicjował sporu, lecz bronił się przed orzeczeniem sądowym wydanym w trybie nakazowym, wydanym zgodnie z procedurą bez wysłuchania racji Wnioskodawcy.

Należy przy tym podkreślić, że aby wydatki zostały uznane za związane z przychodami, nie muszą one skutkować uzyskaniem konkretnego identyfikowanego przychodu Spółki. Jednak celowość ich poniesienia przejawia się w przypadku Spółki chęcią wykazania, że istnieją prawnie uzasadnione podstawy odrzucenia roszczeń Z; podejście takie podzielił sąd pierwszej instancji. Można zatem uznać, że argumentacja Spółki ma charakter zobiektywizowany, podzielony przez organ władzy sądowniczej. Tym samym poniesienie wydatków związanych z prowadzonym postępowaniem było przejawem ochrony uzasadnionych interesów Spółki.

Podobne podejście prezentował organ interpretacyjny w zbliżonych stanach faktycznych, chociażby w interpretacji prawa podatkowego nr 0111-KDIB1-3.4010.215.2019.1.MBD z dnia 16 lipca 2019 r. wskazano „fakt przegrania sporu, nie decyduje o możliwości zakwalifikowania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodu, ale decydujące znaczenie ma czy dany koszt został poniesiony w celu zabezpieczenia bądź zapewnienia źródła przychodu (...)".

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych i dalszych celowych wydatków w wypadku przegrania procesu wskazuje długoletnia już linia orzecznicza organów podatkowych można przy tym wymienić chociażby:

-interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 stycznia 2017 r., sygn. 1462-IPPB3.4510.1041.2016.1.DP,

-interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 15 lipca 2015 r., sygn. IPTPB3/4510-121/15-5/IR,

-interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 stycznia 2014 r., sygn. ILPB3/423-472/13-3/JG.

Z powyższych względów nie ulega wątpliwości, że ww. wydatki powinny być uznane za zmierzające do zabezpieczenia oraz zachowania źródła przychodów Spółki.

W związku z powyższym, wydatki związane z prowadzonym postępowaniem przed sądem powszechnym, spełniają wszystkie warunki niezbędne do uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.