Dotyczy ustalenia czy wartość niespłaconych zobowiązań z tytułu pożyczek, pozostających w Spółce na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia Spółki ... - Interpretacja - 0114-KDIP2-2.4010.64.2022.3.ASK

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 14 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.64.2022.3.ASK

Temat interpretacji

Dotyczy ustalenia czy wartość niespłaconych zobowiązań z tytułu pożyczek, pozostających w Spółce na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego będzie stanowić dla niej przychód podatkowy powodujący powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy wartość niespłaconych zobowiązań z tytułu pożyczek, pozostających w Spółce na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego będzie stanowić dla niej przychód podatkowy powodujący powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, która zamierza w najbliższym czasie rozpocząć proces likwidacyjny na podstawie uchwały wspólników o rozwiązaniu Spółki w trybie art. 270, pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks spółek handlowych (tj.: Dz.U. z 2022 , poz. 1467 ze zm., dalej: k.s.h.). Wspólnikami Spółki są dwie zagraniczne osoby prawne: (i) spółka A. z siedzibą w (…) oraz (ii) spółka B. z siedzibą w (…).

W latach 2007 - 2021 Spółka zaciągnęła od zagranicznych spółek, powiązanych kapitałowo z jej obecnymi wspólnikami, oprocentowane pożyczki z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności Spółki. Na dzień złożenia wniosku łączna kwota pożyczek pozostała do spłaty wynosi (…) zł plus odsetki.

Od ponad sześciu lat Spółka już nie prowadzi działalności gospodarczej, a jej aktywność ograniczona jest do spełnienia obowiązków prawnych w zakresie prowadzania ksiąg rachunkowych i raportowania wyników do odpowiednich organów.

W najbliższym czasie zostanie podjęta na Zgromadzeniu Wspólników Spółki uchwała o likwidacji Spółki zaprotokołowaną w formie aktu notarialnego. Na jej podstawie Spółka zostanie postawiona w stan likwidacji.

W toku likwidacji działania likwidatora zmierzają do zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, wypełnienia zobowiązań i upłynnienia majątku spółki (art. 282 § 1 k.s.h.). Działania likwidatora w zakresie upłynnienia majątku spółki nie doprowadzi, jednakże do uzyskania środków umożliwiających pokrycie zobowiązań z tytułu udzielonych pożyczek. Pomimo upłynnienia całego majątku, obejmującego tak majątek ruchomy, jak i nieruchomy, w celu spłacenia istniejącego zadłużenia, Spółka nie pozyska środków pozwalających na pokrycie zobowiązań pożyczkowych w istotnej części.

W konsekwencji jest już przesądzone, że zobowiązania pożyczkowe Spółki nie zostaną w trakcie postępowania likwidacyjnego spłacone. Aktualna wartość majątku Spółki jest bowiem znacznie niższa niż wartość jej zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. Jednocześnie wierzyciele nie zamierzają podpisywać umowy o zwolnieniu Spółki z długu.

Przed zakończeniem procesu likwidacji nie dojdzie również do umorzenia zobowiązań pożyczkowych Spółki w inny sposób. Po przeprowadzeniu likwidacji likwidator zamierza - zgodnie z wolą udziałowca - złożyć wniosek o wykreślenie Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego, pomimo istnienia niezaspokojonych zobowiązań z tytułu pożyczek.

Tym samym, w chwili wykreślenia Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego, zobowiązania te będą nadal w znacznej części istnieć, przy czym nie będą to należności przedawnione.

Pytanie

Czy w świetle przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, wartość niespłaconych zobowiązań z tytułu pożyczek, pozostających w Spółce na dzień wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego będzie stanowić dla niej przychód podatkowy?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość zobowiązań z tytułu oprocentowanych pożyczek udzielonych jej przez spółki powiązane z udziałowcami niespłaconych przez Spółkę na dzień zakończenia jej likwidacji i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego nie spowoduje dla niej powstania przychodu do opodatkowania, a w szczególności przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 lit. a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. Dz.U. z 2018 poz. 1036 ze zm., dalej: ustawa o CIT).

Uzasadnienie Wnioskodawcy

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 272 k.s.h., w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru”.

Natomiast stosownie do treści art. 282 § 1 zdanie pierwsze k.s.h., „likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne)”. Jednocześnie, brak jest w k.s.h. precyzyjnych przepisów, które wprost odnosiłyby się do możliwości wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS w sytuacji, gdy po zakończeniu likwidacji pozostaną w niej niespłacone zobowiązania.

Niemniej w orzecznictwie sądowym wyrażany jest pogląd o dopuszczalności wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego w takim przypadku.

Przykładowo, w postanowieniu Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2003 r. (sygn. akt IV CK 256/02), Sąd Najwyższy stwierdził, że w sytuacji, w której spółka będąca w likwidacji nie prowadzi żadnych interesów i nie ma żadnego majątku, bezzasadne jest przyjęcie założenia, że istnieje realna możliwość zaspokojenia wierzycieli, dlatego utrzymywanie jej bytu prawnego nie jest konieczne, a takie podmioty należy eliminować z życia publicznego. Sąd podkreślił, że obowiązujące w tym zakresie przepisy k.s.h. nie regulują sytuacji, w której spółka z o.o. ma niewypełnione ciążące na niej zobowiązania (mimo zbycia w toku postępowania likwidacyjnego całego majątku i przeznaczenie go na spłatę długów).

Zdaniem Sądu Najwyższego nie można jednak uznać, że uniemożliwia to wykreślenie z rejestru przedsiębiorców spółki niezdolnej do działania i niemającej majątku. Ponadto, art. 282 § 1 k.s.h. należy rozumieć w ten sposób, że zobowiązania tej spółki powinny być wykonane w takim zakresie, w jakim wystarcza na to majątek spółki. Analogiczne zdanie Sąd Najwyższy przedstawił w postanowieniu z 8 stycznia 2002 r. (sygn. akt I CKN 752/99).

Ponadto, w postanowieniu z 20 września 2007 r. (sygn. akt II CSK 240/07), Sąd Najwyższy wskazał, że likwidacja jest ukończona wówczas, gdy w majątku spółki nie ma już żadnych składników majątkowych i okoliczność ta zostanie stwierdzona sprawozdaniem likwidacyjnym.

W konsekwencji, możliwe jest wykreślenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z rejestru handlowego także wtedy, jeżeli nie ma ona majątku pozwalającego na wypełnienie w toku postępowania likwidacyjnego wszystkich jej zobowiązań i pozostaną one niezaspokojone. Istnienie niezaspokojonych wierzycieli nie może być zatem powodem utrzymywania przy życiu „martwego” podmiotu gospodarczego i spółka taka powinna zostać wykreślona, skoro utraciła możność prowadzenia działalności.

Z przedstawionych powyżej poglądów orzecznictwa wynika, że pomimo, iż na dzień zakończenia likwidacji, Spółka nadal będzie posiadała nieuregulowane zobowiązania, a jej wierzyciele nie zostaną zaspokojeni, możliwe będzie wykreślenie jej z rejestru przedsiębiorców, a tym samym zakończenie jej istnienia.

W ocenie Spółki, likwidacja działalności oraz wykreślenie jej z rejestru w przedstawionych okolicznościach nie będzie wiązało się z powstaniem po jej stronie przychodu w wysokości niespłaconych zobowiązań pożyczkowych.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a w zw. z ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT, przychodem jest wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy - z zastrzeżeniem jednak, że do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z: bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

Jednocześnie, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, przychodem jest również wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.

Z powyższego wynika, że aby powstał przychód podatkowy, konieczne jest przede wszystkim powstanie faktycznego przysporzenia majątkowego, mającego konkretny wymiar finansowy, bądź wskutek otrzymania czegoś nieodpłatnie, bądź na skutek umorzenia istniejącego już zobowiązania.

W przedmiotowej sprawie, nie sposób uznać, aby Spółka miała otrzymać jakiekolwiek nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenie. Otrzymane przez nią pożyczki były bowiem oprocentowane. Jednocześnie, w związku z samą likwidacją i wykreśleniem Spółki z rejestru nie otrzyma ona żadnego dodatkowego świadczenia. Tym samym, nie można tutaj mówić o przychodzie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Ponadto, Spółka stoi na stanowisku, że w zaistniałej sytuacji nie dojdzie również do powstania przychodu z umorzenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT. Jak wskazano w części G niniejszego wniosku, wierzyciele Spółki nie wyrażają zgody na umorzenie zobowiązań Spółki z tytułu udzielonych jej pożyczek. Jednocześnie należy wskazać, że ustawa o CIT nie określa, co należy rozumieć pod pojęciem „umorzenia”.

Według definicji słownikowej (Słownik Języka Polskiego PWN) „umorzenie” oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela. Skutkiem umorzenia jest zatem zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub w części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania.

Zgodnie z kolei z orzecznictwem, pod pojęciem umorzonych zobowiązań generujących przychód w podatku dochodowym należy rozumieć takie instytucje prawa cywilnego jak zwolnienie z długu, potrącenie i odnowienie (tak m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 czerwca 2010 r., sygn. akt II FSK 345/09).

W przedmiotowej sytuacji z całą pewnością nie będziemy mieli do czynienia z potrąceniem. Zgodnie bowiem z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (tj.: Dz.U. z 2022, poz. 1360 ze zm., dalej: „k.c.”), polega ono na umorzeniu wzajemnych wierzytelności dłużnika i wierzyciela (po zaistnieniu określonych przesłanek), co w niniejszym przypadku nie nastąpi (brak bowiem będzie wierzytelności Spółki wobec wierzycieli).

Nie dojdzie również do zastosowania instytucji odnowienia. Odnowienie jest bowiem, w myśl art. 506 k.c., umową między dłużnikiem i wierzycielem, na podstawie której dłużnik, w celu umorzenia dotychczasowego zobowiązania zobowiązuje się wobec wierzyciela i za jego zgodą spełnić inne świadczenie albo to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. W efekcie odnowienia dotychczasowych zobowiązań doszłoby do zastąpienia zobowiązań Spółki nowymi zobowiązaniami wobec jej wierzycieli. Nie zostanie też zawarta w tym zakresie żadna umowa.

Zdaniem Spółki, nie będzie można mówić tutaj również o zwolnieniu z długu. W myśl bowiem art. 508 k.c., „zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje”. Z brzmienia tego przepisu wynika, że zwolnienie z długu dochodzi do skutku w wyniku umowy stron. Pozostaje to w zgodzie z cytowaną powyżej definicją słownikową „umorzenia”, która również wskazuje na współdziałanie dłużnika i wierzyciela. Jeżeli więc obie strony, tj. zarówno wierzyciel, jak i dłużnik nie wyrażą woli umorzenia zobowiązania, to do takiego umorzenia nie dojdzie.

Biorąc zatem pod uwagę, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, wierzyciele nie wyrażą zgody na umorzenie zobowiązań Spółki, umorzenie takie nie nastąpi. Wygaśnięcie zobowiązań, wynikające z wykreślenia Spółki z rejestru, nastąpi automatycznie, tj. bez zawierania umowy z wierzycielami i bez wyrażania zgody przez Spółkę jako dłużnika. Opisane zdarzenie nie może być więc utożsamiane z umorzeniem zobowiązań, które mogłoby generować po stronie Spółki przychód do opodatkowania w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, tj. w wysokości wartości umorzonych zobowiązań (do umorzenia bowiem nie dojdzie).

Ponadto, podstawę do rozpoznania przychodu podatkowego zawsze powinno stanowić wystąpienie realnego przysporzenia majątkowego po stronie podatnika. Takie przysporzenie natomiast po stronie Spółki nie nastąpi. W momencie wygaśnięcia zobowiązania (co nastąpi w dacie wykreślenia Spółki z rejestru) Spółka przestanie istnieć.

Niemożliwe będzie zatem przypisanie jej (jako podmiotowi już nieistniejącemu) jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tego tytułu.

Powyższe znajduje także potwierdzenie w treści art. 8 ust. 6 ustawy o CIT. Zgodnie z tą regulacją, „jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych.”

Zgodnie z kolei z ustawą z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tj.: Dz.U. z 2021, poz. 217 ze zm.), księgi zamyka się m.in. „na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży, zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło jego umorzenie” (art. 12 ust. 2 pkt 2). Tym samym rok podatkowy Spółki zakończy się z dniem zakończenia likwidacji. Na ten dzień zobowiązania wobec pożyczkodawcy będą jeszcze istnieć, gdyż wygasną dopiero z momentem wykreślenia Spółki z rejestru.

Zobowiązania te nie powinny zatem powodować powstania przychodu podatkowego, gdyż na moment zakończenia likwidacji będą jeszcze istnieć, a w dacie ich wygaśnięcia Spółka utraci byt prawny.

Reasumując powyższe rozważania, Spółka stoi na stanowisku, że w świetle przepisów ustawy o CIT, wartość zobowiązań pozostałych w Spółce na dzień jej likwidacji i wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców, nie będzie stanowiła dla niej przychodu podatkowego.

Ponadto należy wskazać, że prezentowane przez Spółkę stanowisko znajduje potwierdzenie również w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez organy podatkowe. Tytułem przykładu można tu wymienić interpretacje:

Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 kwietnia 2018r., 0114-KDIP2-3.4010.60.2018.1.MC, z 15 listopada 2017r., 0114- KDIP2-3.4010.282.2017.1.PS oraz z 14 lipca 2017r., 0114-KDIP2- 3.4010.124.2017.1.MC,

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 stycznia 2015r., IBPBI/2/423-1262/14/MO, 17 grudnia 2013 r., IBPBI/2/423-1219/13/PH, 2 kwietnia 2012 r., IBPBI/1/415-15/12/AB, czy z 8 grudnia 2009 r., IBPBI/2/423- 1075/09/PP,

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 listopada 2014 r., ILPB3/423-396/14-2/JG, z 14 października 2014r., ILPB3/423-342/14-3/JG, z 27 czerwca 2014r., ILPB3/423-143/14-oraz z 23 grudnia 2013r., ILPB3/423- 447/13-3/JG,

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: z 10 grudnia 2013 r., IPPB3/423-746/13-2/DP, z 20 lutego 2013 r., IPPB3/423-982/12-2/MS, czy z 20 marca 2012r., IPPB1/415-6/12-2/AM.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800, ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), nie zawiera definicji pojęcia „przychód podatkowy”. Wskazuje jednak w art. 12 ust. 1 otwarty katalog przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT,

przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Natomiast według art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT,

przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Jako wyjątek od tej zasady, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT,

do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:

a)bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub

b)postępowaniem restrukturyzacyjnym, postępowaniem upadłościowym lub

c)realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw lub

d)przymusową restrukturyzacją w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.

Powyższe przepisy wskazują m.in. na to, że aby powstał przychód podatkowy, konieczne jest przede wszystkim, aby po stronie podatnika doszło do faktycznego przysporzenia majątkowego, mającego konkretny wymiar finansowy – bądź to wskutek otrzymania czegoś nieodpłatnie (częściowo odpłatnie), bądź na skutek umorzenia istniejącego już zobowiązania.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że są Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, która zamierza w najbliższym czasie rozpocząć proces likwidacyjny na podstawie uchwały wspólników o rozwiązaniu Spółki w trybie art. 270 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks spółek handlowych (tj.: Dz.U. z 2022 , poz. 1467 ze zm., dalej: k.s.h.). Wspólnikami Spółki są dwie zagraniczne osoby prawne: (i) spółka A. z siedzibą w (…) oraz (ii) spółka B. z siedzibą w (…).

W latach 2007 - 2021 Spółka zaciągnęła od zagranicznych spółek, powiązanych kapitałowo z jej obecnymi wspólnikami, oprocentowane pożyczki z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności Spółki. Na dzień złożenia wniosku łączna kwota pożyczek pozostała do spłaty wynosi (…) zł plus odsetki.

Od ponad sześciu lat Spółka już nie prowadzi działalności gospodarczej, a jej aktywność ograniczona jest do spełnienia obowiązków prawnych w zakresie prowadzania ksiąg rachunkowych i raportowania wyników do odpowiednich organów. W najbliższym czasie zostanie podjęta na Zgromadzeniu Wspólników Spółki uchwała o likwidacji Spółki zaprotokołowaną w formie aktu notarialnego. Na jej podstawie Spółka zostanie postawiona w stan likwidacji.

W toku likwidacji działania likwidatora zmierzają do zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, wypełnienia zobowiązań i upłynnienia majątku spółki (art. 282 § 1 k.s.h.). Działania likwidatora w zakresie upłynnienia majątku spółki nie doprowadzi, jednakże do uzyskania środków umożliwiających pokrycie zobowiązań z tytułu udzielonych pożyczek. Pomimo upłynnienia całego majątku, obejmującego tak majątek ruchomy, jak i nieruchomy, w celu spłacenia istniejącego zadłużenia, Spółka nie pozyska środków pozwalających na pokrycie zobowiązań pożyczkowych w istotnej części.

W konsekwencji jest już przesądzone, że zobowiązania pożyczkowe Spółki nie zostaną w trakcie postępowania likwidacyjnego spłacone. Aktualna wartość majątku Spółki jest bowiem znacznie niższa niż wartość jej zobowiązań finansowych wobec wierzycieli. Jednocześnie wierzyciele nie zamierzają podpisywać umowy o zwolnieniu Spółki z długu.

Przed zakończeniem procesu likwidacji nie dojdzie również do umorzenia zobowiązań pożyczkowych Spółki w inny sposób. Po przeprowadzeniu likwidacji likwidator zamierza - zgodnie z wolą udziałowca - złożyć wniosek o wykreślenie Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego, pomimo istnienia niezaspokojonych zobowiązań z tytułu pożyczek. Tym samym, w chwili wykreślenia Spółki z Krajowego Rejestru Sądowego, zobowiązania te będą nadal w znacznej części istnieć, przy czym nie będą to należności przedawnione.

Przedmiotem Państwa wątpliwości w sprawie jest to czy wartość niespłaconego i nieprzedawnionego zobowiązania, pozostającego w Spółce na dzień zakończenia jej likwidacji i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, będzie stanowić dla Państwa przychód podatkowy, podlegający opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych.

W niniejszej sprawie nie można uznać, że mają Państwo otrzymać w związku z zakończeniem likwidacji i wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców jakiekolwiek nieodpłatne (lub częściowo odpłatne) świadczenie (realne przysporzenie). Tym samym, nie można mówić o przychodzie na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o  CIT.

Przepisy ustawy o CIT nie wskazują, co należy rozumieć pod pojęciem „umorzenie” zobowiązania. Według definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego PWN, pojęcie „umorzenie” oznacza zrezygnowanie całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych.

Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r., poz. 1360, ze zm.) wskazują, że z wygaśnięciem wierzytelności lub zobowiązań mamy do czynienia przez potrącenie (art. 498 Kodeksu cywilnego), odnowienie (art. 506 Kodeksu cywilnego) lub zwolnienie z długu (art. 508 Kodeksu cywilnego).

Rozważyć należy, czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym dojdzie do zastosowania któregokolwiek z wyżej wymienionych instrumentów.

„Potrącenie” polega na umorzeniu wzajemnych wierzytelności dłużnika i wierzyciela (po zaistnieniu określonych przesłanek). W rezultacie dochodzi do częściowej lub całkowitej kompensaty wzajemnych wierzytelności. Potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. W opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do opisanego wyżej potrącenia.

„Odnowienie” jest natomiast umową między dłużnikiem a wierzycielem, na podstawie której dłużnik, w celu umorzenia dotychczasowego zobowiązania, zobowiązuje się wobec wierzyciela i za jego zgodą spełnić inne świadczenie albo to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. W efekcie odnowienia dotychczasowe zobowiązanie zostaje umorzone, jednakże na jego miejsce pojawia się nowe. Z opisanego zdarzenia przyszłego nie wynika, aby w niniejszej sprawie miało dojść do odnowienia.

Do zwolnienia z długu dochodzi natomiast na podstawie umowy zawartej pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, w której wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik takie zwolnienie przyjmuje, w efekcie czego zobowiązanie wygasa. Wynika z tego, że do skutecznego zwolnienia z długu (wygaśnięcia zobowiązania) konieczne jest zawarcie odpowiedniej umowy, w której dłużnik zwolnienie przyjmie, tzn. wyrazi na nie zgodę. Brak zgody dłużnika przekreśla możliwość umorzenia. Zwolnienie z długu może być odpłatne lub nieodpłatne. Brak odpłatności oznacza powstanie przychodu podatkowego po stronie dłużnika w wysokości wartości umorzonego zobowiązania.

W konsekwencji, przychód podatkowy powstanie, jeżeli do umorzenia dojdzie w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu, na które dłużnik wyrazi zgodę. W opisanym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do zwolnienia z długu.

Wierzyciele (spółki powiązane) nie wyrażają zgody na zwolnienie Spółki z długu. Tym samym, nie zostaną spełnione warunki do zakwalifikowania sytuacji opisanej w zdarzeniu przyszłym, jako nieodpłatnego zwolnienia z długu.

Mając na uwadze powyższe, w niniejszej sprawie nie dojdzie do umorzenia zobowiązań, które mogłoby powodować po Państwa stronie powstanie przychodu do opodatkowania w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o CIT, tj. w wysokości wartości umorzonych zobowiązań (do umorzenia bowiem nie dojdzie). Jednocześnie podkreślić należy, że podstawę do rozpoznania przychodu podatkowego zawsze powinno stanowić wystąpienie realnego przysporzenia majątkowego po stronie podatnika. Takie przysporzenie natomiast po Państwa stronie nie wystąpi.

W momencie wykreślenia Państwa z  Krajowego Rejestru Sądowego, Spółka przestanie istnieć. Niemożliwe będzie zatem przypisanie Państwu – jako podmiotowi już nieistniejącemu – jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tego tytułu.

Podsumowując, wartość niespłaconych i nieprzedawnionych zobowiązań, które pozostaną w Spółce na dzień zakończenia jej likwidacji i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, nie będzie stanowić dla Państwa przychodu podatkowego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz wyroków i postanowień sądowych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych. 

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA). 

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).