- W jakiej wysokości oraz w jakim momencie Wnioskodawca powinien rozpoznać przychód z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) w świetle przedstawionego stanu faktycznego? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) - Z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) przez Wnioskodawcę, w jakiej wysokości oraz w którym momencie powinien on rozpoznać koszty uzyskania przychodu w związku z przedstawionym stanem faktycznym? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

-    w jakiej wysokości oraz w jakim momencie Wnioskodawca powinien rozpoznać przychód z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) w świetle przedstawionego stanu faktycznego,

-    z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) przez Wnioskodawcę, w jakiej wysokości oraz w którym momencie powinien on rozpoznać koszty uzyskania przychodu w związku z przedstawionym stanem faktycznym.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 12 kwietnia 2023 r. (wpływ 18 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

(…) sp. z o.o. (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Faktor”) z siedzibą w miejscowości (…) zaciągnęła pożyczkę od (…) S A. (dalej jako: „Spółka X”). Wnioskodawca oraz Spółka X są podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm., dalej jako: „ustawa o CIT”). Przedmiotowa pożyczka nie została spłacona, a zatem Spółka X pozostawała wierzycielem Wnioskodawcy.

Udziałowiec Wnioskodawcy, będący osobą fizyczną (dalej jako: „Udziałowiec” lub „Faktorant”), posiada ponadto wierzytelności własne względem Spółki X.

Dnia (...) lutego 2022 r. pomiędzy Wnioskodawcą, a Udziałowcem została zawarta umowa faktoringu niepełnego, na mocy której Faktorant przeniósł na rzecz Faktora część swojej wierzytelności na kwotę X w zamian za kwotę Y stanowiącą procentową część przelanej wierzytelności. Ze wskazanej umowy wynika m.in., że:

-    „Faktorant przenosi na Faktora wierzytelność w kwocie X, a Faktor przyjmuje przelew. Ponadto Faktorant przenosi na rzecz Faktora wraz z wierzytelnością wszelkie świadczenia uboczne, w szczególności roszczenie o odsetki z tytułu opóźnienia w zapłacie, a także koszty dochodzenia należności”;

-   „Należność z tytułu przelewu wierzytelności wynosi X % wartości nominalnej przelanej wierzytelności”;

-   „W ramach niniejszej umowy, Faktor zobowiązuje się do wykonywania następujących czynności dodatkowych:

a)doradztwa ekonomicznego i prawnego w zakresie przelanej wierzytelności;

b)sprawdzenia stanu wypłacalności Dłużnika - na żądanie Faktoranta, nie częściej niż raz na 6 miesięcy;

c)skierowanie upomnienia do Dłużnika, w przypadku braku zapłaty;

d)windykacja przelanej wierzytelności, w tym w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Następnie dnia (...) marca 2022 r. Wnioskodawca przedłożył oświadczenie o dokonaniu potrącenia wierzytelności, na podstawie którego:

-    Wnioskodawca składa oświadczenie o dokonaniu potrącenia części wierzytelności wobec Spółki X z przysługującymi Wnioskodawcy wierzytelnościami tj. m.in. wierzytelnością, którą Wnioskodawca nabył w dniu (...) lutego 2022 r. na mocy zawartej umowy między Wnioskodawcą a Udziałowcem - z wierzytelnością Spółki X wobec Wnioskodawcy z tytułu zawartej ze Spółką X umową pożyczki.

Zatem Wnioskodawca dokonał kompensaty zobowiązań poprzez złożenie oświadczenia o potrąceniu części wierzytelności wobec Spółki X wynikającej z pożyczki zawartej pomiędzy tymi podmiotami.

Na podstawie ww. oświadczenia - doszło do dokonania potrącenia wierzytelności w rozumieniu art. 498 Kodeksu cywilnego tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X. Wierzytelności były wymagalne na dzień dokonania potrącenia.

W następstwie oświadczenia z (...) marca 2022 r., Wnioskodawca w dokumencie z (...) września 2022 r. informuje, że:

-    przysługuje mu roszczenie o zapłatę od Spółki X na którą składa się m.in. wierzytelność wynikająca w zw. z udzieloną pożyczką w dniu (...) lutego 2022 r.,

-    działając w drodze art. 498 Kodeksu cywilnego, składa oświadczenie o dokonaniu potrącenia części swojej wierzytelności wobec Spółki X z przysługującymi jej wierzytelnościami - na skutek czego wierzytelność wobec Spółki X ulega umorzeniu w całości.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że:

a)Czy prowadzą Państwo działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami?

Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie obrotu wierzytelnościami.

b)Czy na podstawie umowy faktoringu niepełnego zawartej (...) lutego 2022 r. pomiędzy Wnioskodawcą a Udziałowcem doszło do przeniesienia prawa własności wierzytelności?

Na podstawie przedmiotowej umowy faktoringu niepełnego Faktorant przeniósł na rzecz Faktora swoją wierzytelność wraz z wszelkimi świadczeniami ubocznymi.

c)Czy nabycie przez Państwa wierzytelności w wykonaniu umowy faktoringu zostanie dokonane na podstawie którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w szczególności czy nastąpi ono na podstawie umowy sprzedaży?

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

-  umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;

-  umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;

-  umowy darowizny- w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;

-  umowy dożywocia;

-  umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat;

-  ustanowienie hipoteki;

-  ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;

-  umowy depozytu nieprawidłowego;

-  umowy spółki.

Nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę nastąpiło na podstawie umowy faktoringu niepełnego, będącego umową nienazwaną, która łączy w sobie elementu zarówno przelewu wierzytelności, umowy sprzedaży jak również umowy o świadczenie usług.

Głównym celem umowy faktoringowej nie jest zobowiązanie się faktoranta do przeniesienia na Faktora prawa własności wierzytelności w zamian za zobowiązanie się Faktora do zapłaty umówionej ceny, lecz przyspieszenie i ustabilizowanie przepływów pieniężnych faktoranta oraz zwiększenie jego elastyczności finansowej i handlowej. Nabycie wierzytelności stanowi jedynie środek służący temu celowi.

Umowa faktoringowa stanowi zatem umowę nienazwaną, zawartą w oparciu o swobodę zawierania umów zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego, polegającą na nabywaniu przez faktora wierzytelności faktoranta, przysługujących temu drugiemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za odpowiednie wynagrodzenie.

Tym samym nabycie wierzytelności nie nastąpiło na podstawie którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

d)Jeśli tak, to czy którakolwiek ze stron tej czynności była z tytułu tej czynności opodatkowana podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, bądź też była z tego tytułu zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Nabycie wierzytelności nie nastąpiło na podstawie którejkolwiek z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zatem z uwagi na odpowiedź przeczącą na pytanie oznaczone jako „c”, pytanie oznaczone literą „d” Wnioskodawca pozostawia bez odpowiedzi.

Pytania

-    W jakiej wysokości oraz w jakim momencie Wnioskodawca powinien rozpoznać przychód z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) w świetle przedstawionego stanu faktycznego? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

-    Z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X) przez Wnioskodawcę, w jakiej wysokości oraz w którym momencie powinien on rozpoznać koszty uzyskania przychodu w związku z przedstawionym stanem faktycznym? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie

-    2. Zdaniem Wnioskodawcy dokonanie potrącenia wierzytelności wiąże się z obowiązkiem rozpoznania przychodu podatkowego z tego tytułu w wartości wierzytelności uregulowanej w formie potrącenia odpowiadającej wysokości wygaszonych zobowiązań wobec Spółki X. Przychód ten zdaniem Wnioskodawcy powstaje z chwilą dokonania potrącenia.

-    3. Zdaniem Wnioskodawcy za koszt uzyskania przychodu powinna zostać uznana wartość odpowiadająca cenie wskazanej w umowie, na podstawie której Wnioskodawca nabył wierzytelność od Faktoranta. Ponadto zdaniem Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu powinien zostać rozpoznany w momencie dokonania kompensaty.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 2

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z kolei, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Za przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego mogą zostać uznane tylko takie przysporzenie podatnika, które mają charakter definitywny, tj. w sposób bezzwrotny i trwały powiększają jego majątek.

Na mocy umowy faktoringu Faktorant przeniósł na Faktora określone w umowie wierzytelności. Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Skutkiem dokonania powyższego jest wygaśnięcie u dotychczasowego wierzyciela stosunku zobowiązaniowego z dłużnikiem, przy jednoczesnym powstaniu nowego stosunku zobowiązaniowego w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności, a dłużnikiem.

Należy w tym miejscu wskazać, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiują pojęcia kompensaty. Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) regulują przepisy k.c.

Artykuł 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm., dalej: „k.c.”) stanowi, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie ustawowe może zostać dokonane wbrew woli drugiej strony. Staje się ono skuteczne, po spełnieniu ustawowych przesłanek (tzw. stanu potrącalności), z chwilą dojścia oświadczenia do adresata. Wskazujemy, że w opisanym stanie faktycznym przedmiotowe oświadczenie zostało dostarczone do adresata.

Potrącenie jest zatem formą regulowania zobowiązań, skutkującą zdaniem Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w wysokości potrąconego zobowiązania. Dokonanie potrącenia wierzytelności przez Wnioskodawcę skutkuje bowiem uregulowaniem należności. Na skutek dokonania potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wygasną do całości potrąconych wierzytelności. Przychodem będzie zatem wyłącznie wartość potrąconych zobowiązań, albowiem tylko w tym zakresie w sposób definitywny zmniejszeniu ulegną pasywa Spółki.

Tym samym zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionej sytuacji przychodem będzie wartość wierzytelności uregulowanej w formie potrącenia odpowiadająca wysokości wygaszonych zobowiązań Spółki.

Kwestię momentu powstania przychodu regulują przepisy art. 12 ustawy o CIT.

W świetle art. 12 ust. 3a ustawy o CIT, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1)wystawienia faktury albo

2)uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 12 ust. 3c ustawy o CIT). Przepis ten stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 12 ust. 3d ustawy o CIT). Przepisy te zatem w opisanym w stanie faktycznym przypadku, nie będą miały zastosowania.

Natomiast, zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o CIT, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy dla określenia momentu powstania przychodu podatkowego z tytułu zawarcia wyżej opisanej umowy faktoringu nie mają zastosowania przepisy art. 12 ust. 3a, 3c, 3d, 3f, a tym samym momentem powstania tego przychodu będzie dzień otrzymania zapłaty, który należy rozumieć w opisywanej sytuacji jako dzień dokonania potrącenia.

Ad. 3

Odnosząc się natomiast do kwestii kosztów uzyskania przychodu Wnioskodawca pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wynika z tego, że poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

-    bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód),

-    inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów.

Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, a więc takie, którym me można przypisać konkretnego przychodu, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie, np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną.

Moment potrącalności kosztów został przez ustawodawcę uregulowany w art. 15 ust. 4-4e ustawy o CIT.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. Zgodnie z ust. 4b koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

1)   sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo

2)  złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Natomiast ust. 4c stanowi, że koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane zeznanie.

Z racji tego, że koszt związany z osiągniętym przychodem został poniesiony w tym samym roku podatkowym, w którym Wnioskodawca osiągnął przedmiotowy przychód zastosowania nie będą miały przepisy art. 15 ust. 4b i 4c ustawy o CIT.

W celu uzyskania przychodu z nabytych wierzytelności Wnioskodawca poniósł wydatek o wartości Y stanowiący procentową część przelanej wierzytelności.

Skutkiem uznania potrącenia nabytych wierzytelności za przychód podatkowy jest możliwość rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tej transakcji w wysokości wykazanego uprzednio przychodu należnego, tj. w wysokości X wartości nabytych wierzytelności.

W przypadku więc dokonania kompensaty wzajemnych wierzytelności, kosztem uzyskania przychodów będą wydatki faktycznie przez Wnioskodawcę poniesione, a więc wartość uregulowanej wierzytelności odpowiadająca cenie wskazanej w umowie faktoringu.

Zdaniem Wnioskodawcy wydatki poniesione na nabycie wierzytelności są bezpośrednio związane z przychodem osiągniętym z tytułu dokonania potrącenia wierzytelności. W konsekwencji zastosowanie znajdzie art. 15 ust. 4 ustawy o CIT. Wynika z tego zatem, że koszty te można potrącić w chwili uzyskania przychodów, tj. w momencie dokonania kompensaty.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w rozstrzygnięciach organów podatkowych. Przykładowo: „Przychodem podatkowym są wyłącznie takie wartości, które definitywnie powiększają aktywa osoby prawnej albo zmniejszają jej zobowiązania. Na skutek potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wygasną do całości potrąconych wierzytelności. Przychodem będzie zatem wyłącznie wartość potrąconych zobowiązań, albowiem tylko w tym zakresie w sposób definitywny zmniejszeniu ulegną pasywa Wnioskodawcy. (…) Wnioskodawca nabył od P. Sp. z o.o. wierzytelności, o których mowa we wniosku za 89% wartości należności głównej, tj. za całkowitą cenę 401.580,56 złotych, a następnie zamierza potrącić własne zobowiązania wobec L. Sp. z o.o. z wierzytelnościami tej spółki nabytymi w ramach umowy cesji zawartej z P. Sp. z o. o., to stwierdzić należy, że wydatki na nabycie wierzytelności należy uznać za koszty bezpośrednio związane z przychodami (…). W przypadku więc otrzymania spłaty wzajemnych wierzytelności nabytych w formie potrącenia wierzytelności, kosztem uzyskania przychodów będą wydatki faktycznie przez Wnioskodawcę poniesione, a więc wartość uregulowanej wierzytelności odpowiadająca cenie wskazanej w umowie sprzedaży Wierzytelności. Odnosząc się zatem do wątpliwości Wnioskodawcy w kwestii możliwości oraz momentu zaliczenia wydatków z tytułu nabytych w drodze cesji wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów stwierdzić należy, że skoro, jak wynika z opisu ujętego we wniosku, potrącenie skutkować będzie wygaszeniem całości nabytych wierzytelności, to Wnioskodawca może jak wskazano powyżej rozpoznać koszty uzyskania przychodów w wysokości całości wydatków poniesionych na nabycie w drodze cesji wierzytelności, tj. w wysokości 401.580,56 złotych, a koszty te będzie mógł potrącić w chwili uzyskania przychodów, tj. potrącenia wzajemnych zobowiązań z L. Sp. z o.o.”- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 grudnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.423.2020.3.SG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2.

Ad. 3

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”):

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

-    został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

-    jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-    pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-    poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

-    został właściwie udokumentowany,

-    nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów należy oceniać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczyniać się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów – w okresie ponoszenia kosztów lub w przyszłości.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania koszty podatkowe można podzielić na:

-    bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4, ust. 4b-4c ustawy o CIT),

-    inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie – potrącane na podstawie art. 15 ust. 4d-4e ustawy o CIT).

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

W myśl art. 15 ust. 4e ustawy o CIT:

Przedmiotem Państwa wątpliwości w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest kwestia ustalenia w jakiej wysokości oraz w którym momencie rozpoznać koszty uzyskania przychodu z tytułu dokonania potrącenia Wierzytelności (tj. potrącenia zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółki X).

W omawianej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 15ba ustawy o CIT.

W myśl art. 15ba ustawy o CIT:

Zgodnie z dyspozycją wyrażoną w cyt. powyżej art. 15ba ust. 4 ustawy o CIT, koszty nabycia pakietu wierzytelności oraz zgodnie z art. 15ba ust. 5 ww. ustawy koszty nabycia pojedynczej wierzytelności, potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności/pojedynczej wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi. Z powołanych regulacji wynika zasada odpowiedniości (adekwatności) potrącania kosztów z przychodami. Oznacza to, że osiągnięcie części oczekiwanego przychodu powinno skutkować rozpoznaniem kosztu uzyskania przychodu „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychodu, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku (tj. innymi słowy, do momentu rozliczenia całości wydatków na nabycie określonej wierzytelności bądź pakietu wierzytelności).

Można zatem uznać, że wydatki na nabycie wierzytelności są ponoszone w celu uzyskania spłaty tych wierzytelności w wysokości odpowiadającej co najmniej wartości tych wierzytelności określonej w cenie ich nabycia. W konsekwencji, wydatki poniesione na nabycie wierzytelności mogą być rozpoznane jako koszty uzyskania przychodów w  momencie powstania przychodu z tytułu spłaty danej wierzytelności.

Przy czym, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39a ustawy o CIT:

Odnosząc wyżej cytowane przepisy prawa podatkowego oraz wyjaśnienia do opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku stwierdzić należy, że w przypadku dokonania kompensaty wzajemnych wierzytelności, kosztem uzyskania przychodów będą wydatki faktycznie poniesione przez Wnioskodawcę tj. wartość uregulowanej wierzytelności odpowiadająca cenie wskazanej w umowie faktoringu która wynosi określony % wartości nominalnej wierzytelności. Koszty te potrącane będą w momencie uzyskania przychodu podatkowego, w przedmiotowej sprawie w momencie dokonania kompensaty.

W świetle powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Nadmienić należy, że w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Odnosząc się do przywołanej przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.