Czy wydatek dla sfinansowania szkolenia „...” będzie mógł być uznany jako koszt podatkowy Spółdzielni Socjalnej A.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy wydatek dla sfinansowania szkolenia „...” będzie mógł być uznany jako koszt podatkowy Spółdzielni Socjalnej A.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółdzielnia Socjalna A. posiada osobowość prawną i jest kierowana przez zarząd, gdzie Prezes zatrudniony jest na umowę o pracę. Cechą konstytutywną Spółdzielni jest jednoczesne prowadzenie działalności reintegracyjnej osób wykluczonych oraz prowadzenie działalności gospodarczej na zasadzie rachunku ekonomicznego. Spółdzielnia tak jak inne podmioty podlega ryzyku gospodarczemu, a dodatkowo charakter pracowników może osłabiać zdolności konkurencyjne i adaptacyjne na tle innych uczestników rynku. Paradoksalnie, choć istotą powoływania Spółdzielni Socjalnych (w tym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego) jest inkluzja osób wykluczonych, to zakres zagadnień ekonomicznych, finansowych, podatkowych, prawnopodatkowych oraz prawnych jest często szerszy niż przy prowadzeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto tu chociażby wspomnieć o bardzo restrykcyjnych wymogach rozliczania wydatków z EFS zgodnie z kryteriami kwalifikowalności, gdzie błędne rozliczenie skutkuje osobistą odpowiedzialnością Prezesa Zarządu Spółdzielni Socjalnej.

Ciągle rosnące ryzyko prawne powoduje, że Prezes Zarządu podnosi swoje kwalifikacje faktyczne i formalne, czując odpowiedzialność za stabilność miejsc pracy zatrudnionych osób wykluczonych.

Faktem jest, że na rynku występuje niska lub żadna podaż szkoleń komercyjnych, które obejmowałyby holistyczne zagadnienia związane z prowadzeniem Spółdzielni Socjalnej.

Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni („…”) organizuje szkolenie na ..., gdzie jest omawiana tematyka prowadzenia Spółdzielni Socjalnej w wymiarze kilkudziesięciu godzin.

Zdany egzamin powoduje nabranie uprawnień osobistych przez Prezesa Spółdzielni do wykonywania odpłatnych lustracji  (art. 91 § 1 Prawa Spółdzielczego).

Wzięcie udziału w takim szkoleniu przez Prezesa Zarządu Spółdzielni Wnioskodawcy powoduje, że jednocześnie Prezes nabędzie na koszt Spółdzielni, którą kieruje uprawnienia osobiste, ale jednocześnie wiedzę do zarządzania Spółdzielnią, którą kieruje.

Pytanie

Czy w związku z powyższym wydatek dla sfinansowania szkolenia „...” będzie mógł być uznany jako koszt podatkowy Spółdzielni Socjalnej A.?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, wykładnia art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „u.p.d.o.p.”), wskazuje, że kosztem uzyskania przychodu w działalności gospodarczej jest wydatek (koszt), który jest ponoszony między innymi w celu zabezpieczenia przychodu.

Faktem jest, że skutkiem szkolenia może być nabycie uprawnień osobistych przez Prezesa Spółdzielni Socjalnej. Jednakże zakres wiedzy jaki oferuje takie szkolenie (organizowanego przez Związek Rewizyjny) pozwala na zdobycie niekiedy bardzo skomplikowanej wiedzy, która jest niezbędna do zarządzania Spółdzielnią Socjalną. Należy podkreślić, że tematyka szkolenia jest w całości zbieżna z problemami jakie powstają, albo mogą potencjalnie powstawać w zarządzaniu Spółdzielnią Socjalną A. - powoduje to korzystny efekt dla samej Spółdzielni jako miejsca pracy dla osób wykluczonych (interes prywatny jest zbieżny z interesem publicznym) jak i budżetu państwa (stała baza podatkowa).

Zastosowania nie znajdzie w tym przypadku także treść art. 16 ust. 1 pkt 38 i 38 u.p.d.o.p. (winno być: art. 16 ust. 1 pkt 38 i 38a u.p.d.o.p.). nie wystąpi tu jednostronność świadczenia na rzecz członka Spółdzielni (Prezes Zarządu jest jednocześnie członkiem Spółdzielni Socjalnej), gdyż będąc Prezesem (w tym zatrudnionym na umowę o pracę) dokonuje świadczeń o charakterze ekwiwalentnym. Ponadto wydatek na kurs „...” dotyczy członka zarządu, a nie innych organów typu nadzorczego.

Podsumowując, wydatek na szkolenie organizowane przez Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni pomimo, że może pozwolić Prezesowi nabyć uprawnienia osobiste lustratora, będzie przyczyniał się także do zabezpieczenia przychodów, a zatem będzie mógł wedle Wnioskodawcy zostać uznany za koszt podatkowy w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „updop”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Zatem, aby wydatek poniesiony przez podatnika mógł stanowić koszt uzyskania przychodów, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

-został poniesiony przez podatnika,

-jest definitywny, a więc bezzwrotny,

-pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

-nie jest kosztem wymienionym w art. 16 ust. 1 updop,

-został właściwie udokumentowany.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Kosztami będą zarówno koszty uzyskania przychodów pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (pozostające w związku pośrednim) - jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Przywołana regulacja art. 15 ust. 1 updop wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

·konieczność faktycznego (co do zasady) poniesienia wydatku oraz

·poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Drugi z tych elementów stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą ponoszonego wydatku nie ujęto w zamkniętym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.  Art. 16 ust. 1 updop zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Jednocześnie podkreślić należy, że nieujęcie danego wydatku w katalogu kosztów niepotrącalnych, wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, nie oznacza automatycznie, że inne koszty w nim niewymienione, tymi kosztami mogą być. W takim przypadku należy bowiem badać, czy dany koszt poniesiony został w celu uzyskania przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu). Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Podkreślić należy, że klasyfikacja kosztów do wyżej wymienionych rodzajów kosztów uzyskania przychodu powinna odbywać się za każdym razem w oparciu o indywidualne cechy działalności podatnika, w ramach której wydatki te są ponoszone.

Wątpliwości, Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy wydatek dla sfinansowania szkolenia „...” będzie mógł być uznany jako koszt podatkowy Spółdzielni Socjalnej A.

Dla stwierdzenia, czy wydatek poniesiony w związku z odbyciem szkolenia „...” może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej Spółdzielni istotne jest ustalenie:

-czy taki wydatek związany jest ze zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i mają związek z tą działalnością,

-czy też wydatek ten służy tylko podnoszeniu ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia pracownika nie związanego z działalnością gospodarczą i profilem firmy, a więc który co do zasady ma charakter osobisty.

Zatem, za uzasadnione racjonalnie i gospodarczo koszty, których poniesienie może przyczynić się do uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów należy uznać takie wydatki na kształcenie, podnoszenie kwalifikacji zawodowych, których istotą jest możliwość nabycia umiejętności i wiedzy niezbędnej bądź powszechnie oczekiwanej w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Decydującym dla zakwalifikowania do kosztów wydatków na podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest wykazanie związku tych wydatków z prowadzoną działalnością.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38 updop:

W dyspozycji ww. przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa, spółdzielnia wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, członka nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia na rzecz wspólnika, członka dotyczą lub są związane z pełnieniem funkcji w organie zarządzającym. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tą osobę fizyczną określonych czynności na rzecz Spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.

Tym samym wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie nie będzie miało zastosowania wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów w związku z art. 16 ust. 1 pkt 38 updop, ponieważ wydatek Spółdzielni związany z edukacją Prezesa Zarządu nie jest świadczeniem jednostronnym. Kurs „...” pozwoli Prezesowi na zdobycie wiedzy do zarządzania Spółdzielnią, którą kieruje.

Istotne znaczenie dla kwalifikacji prawnej wydatku na rzecz Prezesa ma również unormowanie art. 16 ust. 1 pkt 38a updop. Na jego podstawie:

Należy wskazać, że zarówno w przepisach updop ani też w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1467 ze zm.) nie unormowano pojęcia „organu stanowiącego osoby prawnej”. Dlatego przez to pojęcie należy rozumieć organy władne podejmować decyzję w sprawach spółki, w tym dotyczące jej funkcjonowania oraz powoływania i odwoływania jej organów wykonawczych. Organem stanowiącym będzie zatem w szczególności odpowiednio: zgromadzenie wspólników (w spółce z o.o.) lub akcjonariuszy (w spółce akcyjnej), walne zgromadzenie członków (zebranie przedstawicieli) w spółdzielniach, walne zebranie członków w stowarzyszeniach. Istotnym jest, by odróżnić organy stanowiące od organów wykonawczych osób prawnych, w tym zwłaszcza ich organy zarządcze. W związku z tym, wydatki ponoszone na rzecz Prezesa Zarządu nie są objęte dyspozycją art. 16 ust. 1 pkt 38a updop, ponieważ zarząd nie jest organem stanowiącym, a jest organem zarządzającym, wykonawczym.

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 48 § 1 i 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 648 ze zm.):

Oznacza to, że zarząd prowadzi sprawy Spółdzielni we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów Spółdzielni oraz reprezentuje Spółdzielnię. Prowadzenie spraw Spółdzielni dotyczy sfery wewnętrznej funkcjonowania Spółdzielni (podejmowania decyzji organizacyjnych i gospodarczych), natomiast reprezentacja odnosi się do relacji zewnętrznych (składania oświadczeń woli wobec innych niż Spółdzielnia uczestników obrotu prawnego). Oznacza to, że zarząd jest organem wykonawczym Spółdzielni, nie zaś jednym z organów stanowiących, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 38a updop.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że wyłączenie z kosztów zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 38a updop nie będzie miało w niniejszej sprawie zastosowania. Ponadto jak wskazał Wnioskodawca wydatek na kurs dotyczy członka zarządu (Prezesa Zarządu), a nie innych organów typu nadzorczego.

Jak wynika z opisu sprawy Spółdzielnia tak jak inne podmioty podlega ryzyku gospodarczemu, a dodatkowo charakter pracowników może osłabiać zdolności konkurencyjne i adaptacyjne na tle innych uczestników rynku. Paradoksalnie, choć istotą powoływania Spółdzielni Socjalnych (w tym za środków Europejskiego Funduszu Społecznego) jest inkluzja osób wykluczonych, to zakres zagadnień ekonomicznych, finansowych, podatkowych, prawnopodatkowych oraz prawnych jest często szerszy niż przy prowadzeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto tu chociażby wspomnieć o bardzo restrykcyjnych wymogach rozliczania wydatków z EFS zgodnie z kryteriami kwalifikowalności, gdzie błędne rozliczenie skutkuje osobistą odpowiedzialnością Prezesa Zarządu Spółdzielni Socjalnej. Ciągle rosnące ryzyko prawne powoduje, że Prezes Zarządu podnosi swoje kwalifikacje faktyczne i formalne, czując odpowiedzialność za stabilność miejsc pracy zatrudnionych osób wykluczonych.

Ponadto zauważyć należy, że we wniosku wskazaliście Państwo, że działalność Spółdzielni finansowana jest również ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, które co do zasady mogą podlegać zwolnieniu od opodatkowania. Kwestia zwolnienia nie była jednak przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej.

Jak wynika natomiast z art. 16 ust. 1 pkt 58 updop:

Oznacza to, że wydatki sfinansowane dochodami zwolnionymi nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wydatek poniesiony przez Spółdzielnię na kurs „...” Prezesa Zarządu, może stanowić koszt uzyskania przychodów Spółdzielni, bowiem będzie spełniać podstawowy wymóg określony  w art. 15 ust. 1 updop, tj. będzie miał związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i został poniesione w celu uzyskania przychodu, zachowania, zabezpieczenia źródła przychodów pod warunkiem, że wydatek ten nie został sfinansowany z dochodów zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Należy przy tym podkreślić, że ciężar co do prawidłowego udokumentowania ww. wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy poniesieniem tych wydatków, a uzyskaniem przychodu spoczywa na Spółdzielni, bowiem musi wykazać, że poniosła koszt zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy z ww. zastrzeżeniem należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o  postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako: „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA) albo

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).