Czy przychód SPV uzyskany w związku z otrzymaniem od Spółki Wynagrodzenia SPV, należnego z tytułu obsługi Sekurytyzacji, mieści się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT i w związku z tym podlega opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem u źródła)?

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy przychód SPV uzyskany w związku z otrzymaniem od Spółki Wynagrodzenia SPV, należnego z tytułu obsługi Sekurytyzacji, mieści się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w związku z tym podlega opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem u źródła).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego

A sp. z o.o. z siedzibą w (...) (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest polskim rezydentem podatkowym, tj. podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej A (dalej: „Grupa A”).

Opis programu sekurytyzacji

Spółka uczestniczy w programie sekurytyzacji (dalej: „Program” lub „Sekurytyzacja”), w ramach którego jej wierzytelności handlowe zbywane są na rzecz spółki celowej (dalej: „SPV”). SPV jest spółką akcyjną z siedzibą w Luksemburgu (utworzoną na podstawie przepisów prawa luksemburskiego) oraz rezydentem podatkowym tego państwa. SPV nie prowadzi działalności na terenie Polski w formie zakładu. Spółka oraz SPV są podmiotami niepowiązanymi. W Programie uczestniczą również inne spółki z Grupy A (co do zasady, podobnie jak Spółka, w roli podmiotów zbywających wierzytelności handlowe na rzecz SPV). W ramach Programu Spółka uzyskuje środki pieniężne (w formie wynagrodzenia za zbycie wierzytelności należnego od SPV) jeszcze przed terminem wymagalności zbywanych wierzytelności. Środki te, co do zasady, deponowane są na rachunku prowadzonym przez (...) (dalej: „B”) - co oznacza, że Spółka nie otrzymuje ich bezpośrednio na swój rachunek prowadzony w zewnętrznym banku. B jest podmiotem powiązanym w stosunku do Spółki (B posiada pośrednio 100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki), pełniącym rolę centrum finansowego Grupy A. W zależności od salda na rachunku prowadzonym dla Spółki przez B, przekazywane na ten rachunek środki z tytułu wynagrodzenia za zbycie wierzytelności należnego od SPV albo zmniejszają zadłużenie Spółki wobec B wynikające z odrębnych umów w zakresie finansowania albo przechowywane są na tym rachunku jako depozyt (przy czym nie jest wykluczone, że w przyszłości środki te będą wykorzystywane przez Spółkę w inny sposób - w szczególności w zależności od sytuacji finansowej Spółki). Środki wykorzystywane przez SPV do nabywania wierzytelności w ramach Programu pochodzą z zewnętrznych źródeł finansowania, w tym przede wszystkim z tytułu emisji papierów wartościowych nabywanych przez zewnętrznych inwestorów (których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności) oraz z tytułu linii kredytowej udostępnionej przez podmiot trzeci (bank). SPV ponosi koszty pozyskiwanego na cele obsługi Programu finansowania (np. koszty prowizji, odsetek). Emisja papierów wartościowych na cele Sekurytyzacji prowadzona jest przez podmiot powiązany z SPV (środki z emisji przekazywane są następnie przez tę spółkę na rzecz SPV, w celu umożliwienia SPV sfinansowania zakupu wierzytelności podmiotów uczestniczących w Sekurytyzacji - w tym wierzytelności Spółki). Zgodnie z zasadami Programu, Spółka zobowiązana jest do administrowania zbywanymi na rzecz SPV wierzytelnościami (jako tzw. serwiser). Funkcja serwisera polega przede wszystkim na przyjmowaniu płatności od klientów (dłużników Spółki z tytułu wierzytelności zbytych na rzecz SPV), przekazywaniu tych płatności na rzecz SPV (przy czym następuje to w ramach rozliczeń dokonywanych w związku ze sprzedażą kolejnych pakietów wierzytelności - w konsekwencji każda płatność otrzymana przez Spółkę od kontrahenta wpływa na stan jej rozliczeń z SPV w ramach Programu), identyfikowaniu uzyskiwanych płatności, wzywaniu dłużników do zapłaty w przypadku opóźnienia itd. W Programie uczestniczy również B. W ramach Programu B działa jako koordynator, tj. podmiot występujący w charakterze pełnomocnika podmiotów z Grupy A uczestniczących w Sekurytyzacji i pośredniczący pomiędzy tymi podmiotami a SPV. Do czynności wykonywanych przez B należy m.in. składanie SPV ofert nabycia pakietów wierzytelności w imieniu podmiotów uczestniczących w Programie oraz administrowanie płatnościami otrzymywanymi od tych podmiotów i ich przekazywanie na rzecz SPV (w ramach Programu nie występują przepływy pieniężne bezpośrednio między Spółką a SPV). Poza Spółką (jako zbywcą wierzytelności i serwiserem), B (koordynatorem) oraz innymi spółkami z Grupy A (zbywcami wierzytelności i serwiserami), w Sekurytyzację zaangażowane są również inne podmioty, w tym np. wspomniana już spółka zajmująca się emisją papierów wartościowych w celu pozyskania środków na zakup wierzytelności oraz banki. Umowne ramy funkcjonowania Programu określone zostały w licznych dokumentach, przy czym kwestie związane ze zbywaniem wierzytelności na rzecz SPV uregulowane są przede wszystkim w wielostronnej umowie zatytułowanej jako „Receivables Purchase Agreement” (dalej: „Umowa RPA”).

Jak wynika z powyższych informacji, Sekurytyzacja nie jest ograniczona wyłącznie do zbywania przez Spółkę (oraz inne podmioty z Grupy A wierzytelności na rzecz SPV, ale wiąże się również z koniecznością realizowania innych, kluczowych dla właściwego funkcjonowania Programu operacji (takich jak emisja papierów wartościowych, obsługa i administrowanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami poprzez wykonywanie obowiązków serwisera, koordynatora etc.).

Zbycie (cesja) wierzytelności przez Spółkę na rzecz SPV

Na podstawie Umowy RPA, Spółka zbywa odpłatnie na rzecz SPV pakiety wierzytelności handlowych (powstałych w wyniku prowadzonej przez Spółkę działalności). Sprzedaż pakietów wierzytelności odbywa się periodycznie, w ustalonych przez strony terminach. Oferty nabycia wierzytelności Spółki składane są SPV przez B działającą w roli koordynatora. Wierzytelności zbywane są przez Spółkę bez regresu - zgodnie z Umową RPA, każdorazowo transfer wierzytelności na rzecz SPV kwalifikowany jest jako tzw. faktyczna sprzedaż (ang. „True Sale”), w związku z czym z chwilą przyjęcia przez SPV oferty zakupu wierzytelności Spółki, na SPV przechodzą wszelkie prawa do tych wierzytelności oraz do związanych z nimi świadczeń ubocznych (w tym odsetek), jak również ryzyko związane z ich nieuregulowaniem przez dłużników (kontrahentów Spółki). Zbycie wierzytelności na rzecz SPV ma charakter definitywny (przy czym, w pewnych specyficznych przypadkach, może dojść do odkupu przez Spółkę sprzedanych na rzecz SPV wierzytelności).

Niezależnie od kwalifikacji prawnej, z perspektywy bilansowej Spółka wykazuje zbywane wierzytelności jako jej wierzytelności własne. Wierzytelności zbywane w ramach Programu na rzecz SPV powinny spełniać określone w Umowie RPA warunki (ang. „Eligibility Criteria”), w tym przede wszystkim nie mogą stanowić należności przeterminowanych, należności spornych (tj. takich, które są kwestionowane przez dłużników) ani należności zagrożonych nieściągalnością. Zgodnie z założeniami Programu, SPV ma bowiem nabywać tylko takie wierzytelności, które zostaną efektywnie zaspokojone przez dłużników.

Wynagrodzenie Spółki z tytułu zbycia wierzytelności na rzecz SPV

W zamian za nabywane wierzytelności, SPV płaci na rzecz Spółki wynagrodzenie (za pośrednictwem B jako koordynatora). Wynagrodzenie płatne jest w momencie zakupu kolejnych pakietów wierzytelności - jak było wskazane powyżej, co do zasady otrzymane wynagrodzenie stanowi depozyt Spółki w B (Spółka nie otrzymuje go na swój rachunek w zewnętrznym banku). Co do zasady, wynagrodzenie należne Spółce równe jest wartości nominalnej zbywanych wierzytelności pomniejszonej o wynagrodzenie SPV należne z tytułu obsługi Programu (dalej: „Wynagrodzenie SPV”). Jednocześnie, w momencie zbycia wierzytelności na rzecz SPV przekazywana jest Spółce (na rachunek B) wstępna kwota wynagrodzenia (initial purchase price), tj. kwota pomniejszona dodatkowo o czasowo zatrzymywane przez SPV rezerwy, mające służyć ograniczeniu ryzyk ponoszonych przez SPV w ramach Programu, tj.:

   - rezerwę zabezpieczającą potencjalne zmiany wartości wierzytelności nabytych przez SPV, które mogą wystąpić, przykładowo w przypadku udzielenia przez Spółkę rabatu handlowego (jeżeli nie dojdzie do zmaterializowania się ryzyka, tj. zmiany wartości wierzytelności, kwota rezerwy zwracana jest na rzecz Spółki),

   - rezerwę zabezpieczającą niewypłacalność koordynatora (B), jako podmiotu dysponującego środkami SPV (np. w przypadku, gdy koordynator otrzymał już, za pośrednictwem Spółki, środki od dłużnika, natomiast nie zdążył jeszcze przekazać tych środków do SPV),

   - rezerwę zabezpieczającą brak uregulowania należności nabytych przez SPV (w przypadku, gdy kontrahent Spółki ureguluje wierzytelność zakupioną przez SPV, kwota ta jest zwracana Spółce),

   - rezerwę zabezpieczającą koszty transakcji (niewykorzystana część rezerwy zwracana jest Spółce).

Co do zasady, kwoty opisanych powyżej rezerw są rozliczane w formie potrącenia przy przekazywaniu przez Spółkę (działającą w charakterze serwisera) płatności otrzymanych od kontrahentów.

Uregulowanie należności przez dłużników Spółki i przekazanie ich SPV

Jak było wskazane powyżej, Spółka - działając jako serwiser - przekazuje otrzymane od dłużników należności do SPV (jako wierzyciela z tytułu tych należności). Analogicznie jak w przypadku ceny za zbywane wierzytelności, rozliczenie w tym zakresie wpływa na wysokość depozytu Spółki w B (co oznacza, że Spółka nie przekazuje kwot otrzymanych od dłużników/podmiotów trzecich bezpośrednio do SPV ani B). Kwoty te - należne SPV w związku ze spełnieniem świadczenia przez podmioty trzecie - potrącane są natomiast z wynagrodzenia należnego od SPV za kolejne pakiety sprzedanych wierzytelności. Jednocześnie saldo wskazanych rozliczeń wpływa na depozyt Spółki w B (wysokość zadłużenia Spółki względem B wynikające z odrębnych umów).

Obowiązek odkupu wierzytelności przez Spółkę

W pewnych przypadkach, w ramach Programu Spółka może być zobowiązana do odkupu od SPV uprzednio zbytych na rzecz tego podmiotu wierzytelności. Takie zobowiązanie może mieć miejsce w szczególności w przypadku naruszenia ustalonych warunków Sekurytyzacji, w szczególności, gdy dana wierzytelność, w momencie jej zbycia na rzecz SPV nie spełniała wymogów niezbędnych do objęcia jej Programem (ang. „Eligibility Criteria”), w tym z uwagi na jej sporny charakter (przy czym należność uznaje się za sporną, jeżeli pomimo jej wymagalności nie zostanie ona uregulowana w ustalonym przez strony okresie z przyczyn innych niż niewypłacalność dłużnika). W opisanych wyżej przypadkach, gdy wierzytelność nie spełnia warunków do objęcia jej Sekurytyzacją (nie powinna być włączona do Programu), przyjmowana jest fikcja prawna uregulowania zobowiązania przez dłużnika (tj. otrzymania przez Spółkę spłaty wierzytelności uprzednio zbytej na rzecz SPV). W związku z tym Spółka zobowiązana jest do przekazania płatności (w wysokości, w której powinna zostać uregulowana przez dłużnika) na rzecz SPV, a SPV zbywa w zamian na rzecz Spółki prawa do tej wierzytelności (dochodzi do odkupu wierzytelności przez Spółkę od SPV). Rozliczenie to odbywa się w ten sam sposób jak w przypadku uregulowania należności przez dłużnika - tj. przez potrącenie, wpływając ostatecznie na saldo depozytu Spółki (lub zadłużenia Spółki) w B.

Planowana zmiana waluty stosowanej w przypadku zbycia wierzytelności wyrażonych pierwotnie w PLN

Obecnie w przypadku sprzedaży przez Spółkę do Programu wierzytelności handlowych wyrażonych w PLN, należne Spółce od SPV wynagrodzenie wyrażone jest w tej samej walucie. Jednakże, zgodnie z planowanymi zmianami w dokumentach programowych, wynagrodzenie za zbycie wierzytelności w PLN ma być należne Spółce (bądź innym polskim podmiotom uczestniczącym w Programie) w walucie EUR. Przekazanie przez Spółkę na rzecz SPV środków otrzymanych od kontrahenta (dłużnika) z tytułu zaspokojenia wierzytelności pierwotnie wyrażonej w PLN również odbywać się będzie w EUR (przy czym w tym przypadku rozliczenie będzie następować również w formie potrącenia - przy rozliczeniu ceny należnej za kolejne pakiety zbywanych przez Spółkę wierzytelności). Ponadto, jeżeli dojdzie do odkupu przez Spółkę wierzytelności pierwotnie wyrażonych w PLN, które następnie zostały przewalutowane na EUR, cena odkupu również będzie wyrażona w EUR. Jeżeli w dacie, w której wejdą w życie opisane wyżej zmiany w Programie uczestniczyć będą wierzytelności Spółki w walucie PLN (sprzedane przez Spółkę na rzecz SPV w ramach Programu przed dokonaniem planowanych zmian, tj. za wynagrodzenie należne od SPV w PLN, i do tego momentu nierozliczone), zastosowanie znajdzie specjalny mechanizm, w ramach którego takie wierzytelności zostaną odkupione przez Spółkę od SPV w zamian za wynagrodzenie wyrażone w PLN. Następnie wierzytelności te zostaną ponownie sprzedane przez Spółkę na rzecz SPV - tym razem w zamian za wynagrodzenie wyrażone w EUR. W związku z planowaną zmianą waluty stosowanej w przypadku sprzedaży wierzytelności pierwotnie wyrażonych w PLN, wynagrodzenie Spółki należne z tytułu zbycia tego rodzaju wierzytelności pomniejszane będzie dodatkowo o kwotę kolejnej rezerwy związanej z ryzykiem kursowym.

Wynagrodzenie SPV

Wynagrodzenie SPV, płacone przez Spółkę z tytułu świadczenia przez SPV kompleksowej usługi polegającej na zarządzaniu i obsłudze Programu ustalane jest w takiej wysokości, aby zapewnić SPV odpowiednie środki na pokrycie kosztów pozyskania oraz obsługi zadłużenia z tytułu emisji papierów dłużnych, linii kredytowej (w tym kosztów odsetek) oraz wszelkich innych kosztów związanych z Sekurytyzacją. W założeniu, Wynagrodzenie SPV ma uwzględniać wszelkie koszty ponoszone przez ww. podmiot w związku z funkcjonowaniem Programu, jak również odzwierciedlać ponoszone przez ten podmiot ryzyka (przede wszystkim wynikające z zakupu wierzytelności podmiotów uczestniczących w Sekurytyzacji) oraz jednocześnie pozwalać SPV na osiągnięcie zysku na prowadzonej działalności. W bazie kosztowej Wynagrodzenia SPV uwzględnione są następujące elementy:

   - koszty finansowania zaciąganego przez SPV w celu obsługi Programu, tj. wszelkie koszty ponoszone przez SPV lub alokowane do SPV w związku z emisją papierów wartościowych (obligacji) oraz uzyskiwaniem finansowania poprzez linię kredytową (w szczególności koszty odsetek od pobranego kapitału kredytu oraz prowizji należnej na rzecz banku z tytułu udostępnienia linii kredytowej do dyspozycji),

   - koszty SPV związane z bieżącą obsługą i funkcjonowaniem Programu (inne niż opisane powyżej koszty finansowania), np. koszty opłat administracyjnych,

   - koszty ubezpieczenia wierzytelności biorących udział w Programie (w celu zabezpieczenia ryzyka niewypłacalności dłużników przejmowanego wraz z nabywanymi wierzytelnościami, SPV zawiera z zewnętrznym podmiotem umowę ubezpieczenia wierzytelności - koszty związane z zakupem polisy ubezpieczeniowej stanowią jeden z elementów kalkulacyjnych Wynagrodzenia SPV),

   - koszty usług świadczonych przez podmioty administrujące danymi na potrzeby Programu,

   - koszty związane z monitorowaniem Programu przez podmiot zewnętrzny,

   - wszelkie inne koszty ponoszone przez SPV bezpośrednio lub pośrednio w związku z realizacją i zarządzaniem Programem (np. koszty obsługi prawnej, koszty audytu itp.).

Wynagrodzenie SPV płacone jest przez Spółkę za pośrednictwem B (koordynatora). Rola B w tym zakresie ogranicza się jedynie do technicznego przekazania (bez doliczania marży) środków na rzecz SPV - przy czym rozliczenie B z SPV odbywa się niezależnie od otrzymania środków od Spółki. Ze względu na pełnioną rolę „pośrednika”, B nie rozpoznaje kwot otrzymywanych od Spółki oraz innych podmiotów uczestniczących w Programie jako przychodów/kosztów w ujęciu podatkowym.

Pytanie

Czy przychód SPV uzyskany w związku z otrzymaniem od Spółki Wynagrodzenia SPV, należnego z tytułu obsługi Sekurytyzacji, mieści się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT i w związku z tym podlega opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem u źródła)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód SPV uzyskany w związku z otrzymaniem od Spółki Wynagrodzenia SPV, należnego z tytułu obsługi Sekurytyzacji, nie mieści się w katalogu przychodów wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem u źródła) w Polsce. W konsekwencji na Spółce - jako na podmiocie wypłacającym Wynagrodzenie SPV - nie ciąży obowiązek płatnika podatku.

Uzasadnienie:

Uwagi wstępne

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Według art. 3 ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się m.in. (winno być: w szczególności) dochody (przychody) z tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Jak wynika z art. 3 ust. 5 ustawy o CIT, dochody (przychody), o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 5, uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 3 pkt 1-4 ustawy o CIT.

Powołane powyżej przepisy statuują tzw. zasadę ograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce oraz określają, jakiego rodzaju dochody należy uznać za dochody osiągane na terytorium Polski.

Na podstawie art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o CIT, niektóre kategorie przychodów (dochodów) podlegają opodatkowaniu w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym (podatkiem u źródła):

 1) z tytułu odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how; art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT),

 2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT),

 3) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT),

 4) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych (art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT),

 5) uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie z którego wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera (art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT).

 6) dywidend oraz innych przychodów (dochodów) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskie (art. 22 ust. 1 ustawy o CIT).

W przypadku wymienionych powyżej przychodów (dochodów), obowiązek zapłaty zryczałtowanego podatku realizowany jest za pośrednictwem podmiotu dokonującego wypłaty należności (płatnika), zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o CIT.

Wynagrodzenie SPV a podatek u źródła

Mając na uwadze powołane przepisy ustawy o CIT należy uznać, że Wynagrodzenie SPV może podlegać opodatkowaniu podatkiem u źródła, jeżeli zostanie zaklasyfikowane jako jeden z rodzajów płatności (przychodów) wymienionych w art. 21 ust. 1 lub art. 22 ust. 1 ustawy o CIT. W przepisach tych nie wymieniono natomiast płatności z tytułu obsługi programu sekurytyzacyjnego. Ponieważ celem Programu jest poprawa płynności finansowej Spółki i jednocześnie jednym z elementów bazowych Wynagrodzenia SPV są koszty odsetek płaconych przez SPV z tytułu finansowania pozyskiwanego na obsługę Programu, mogą powstać pewne wątpliwości co do tego, czy Wynagrodzenie SPV nie stanowi płatności z tytułu odsetek.

W ocenie Wnioskodawcy, taka kwalifikacja nie byłaby jednak zasadna.

Rozumienie pojęcia odsetek na gruncie ustawy o CIT

Na wstępie należy zauważyć, że o ile ustawa o CIT nie zawiera definicji legalnej odsetek, to w orzecznictwie oraz doktrynie prawa podatkowego ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym odsetki należy rozumieć jako szeroko pojęte wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, mające charakter akcesoryjny względem świadczenia głównego (zazwyczaj kwoty głównej pożyczki). Wartość odsetek ustala się z uwzględnieniem określonej stopy procentowej w stosunku do wielkości kapitału oraz do czasu korzystania z niego: „Przez odsetki należy rozumieć wynagrodzenie za korzystanie z pieniędzy lub innych rzeczy oznaczonych tylko rodzajowo, jeżeli zostaje ono ustalone według pewnej stopy procentowej, czyli w stosunku do wartości sumy, od której odsetki są pobierane, i w stosunku do czasu użycia tej sumy. Ustawowym tytułem do pobierania odsetek jest m.in. przepis art. 481 k.c., przewidujący obowiązek naliczenia odsetek w razie uchybienia przez dłużnika terminowi świadczenia pieniężnego. Wówczas odsetki należą się za samo opóźnienie, niezależnie od tego, czy dłużnik popadł w zwłokę, oraz bez potrzeby wykazywania przez wierzyciela, iż z tytułu zwłoki poniósł jakąkolwiek szkodę. Odsetki występujące w obrocie gospodarczym mogą stanowić również wynagrodzenie za kredyt (pożyczkę), ustalane jako umowne oprocentowanie z tytułu udzielanych kredytów i pożyczek przez jednostki organizacyjne uprawnione na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania do świadczenia tych usług finansowych. Z drugiej strony u przedsiębiorców wymienione odsetki stanowią cenę kredytu lub pożyczki bądź zysk od oszczędności (depozytów) złożonych w wymienionych jednostkach organizacyjnych.”

Pomimo, że przy interpretacji pojęć użytych w ustawie o CIT nie powinno odnosić się do dorobku prawa międzynarodowego, w ocenie Wnioskodawcy, warto zwrócić uwagę, że również z Komentarza do Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku (dalej: „Komentarz OECD”) wynika, że pojęcie odsetek należy rozumieć jako wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału.

Zgodnie z Komentarzem OECD, za dług uznawane są m.in. zobowiązania wynikające z pożyczek, depozytów, obligacji oraz skryptów dłużnych. Ponadto, według Komentarza OECD definicja odsetek nie ma zwykle zastosowania do płatności dokonywanych na podstawie niektórych rodzajów „nietradycyjnych” instrumentów finansowych, w przypadku których nie występuje dług bazowy (na przykład w przypadku tzw. swapów procentowych).

W związku z powyższym, aby uznać, że dana płatność stanowi płatność z tytułu odsetek konieczne jest wystąpienie zobowiązania (długu) podmiotu dokonującego płatności względem odbiorcy tej płatności.

Innymi słowy, o powstaniu odsetek można mówić wtedy, gdy:

- dany podmiot udostępnia innemu podmiotowi środki o charakterze zwrotnym (kapitał), co skutkuje powstaniem długu,

- podmiot udostępniający środki nalicza z tego tytułu wynagrodzenie (w jakiejkolwiek formie), które stanowi jego dochód z udostępnionego kapitału.

Brak korzystania przez Spółkę w ramach Programu z finansowania o charakterze dłużnym

W przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym stanowiącym przedmiot wniosku Spółka nie korzysta z finansowania o charakterze dłużnym. W ramach Programu nie dochodzi bowiem do powstania długu Spółki względem SPV, z którego SPV czerpałaby dochody.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, Wynagrodzenie SPV nie może być kwalifikowane jako płatność z tytułu odsetek. W ramach Sekurytyzacji Spółka uzyskuje wynagrodzenie (cenę) z tytułu sprzedaży wierzytelności handlowych na rzecz SPV. Wynagrodzenie to ma charakter definitywny (bezzwrotny).

W związku ze zbyciem wierzytelności na rzecz SPV, na podmiot ten przechodzą wszelkie prawa oraz ryzyka związane z tymi wierzytelnościami. Zbycie wierzytelności następuje bez regresu (w przypadku braku uregulowania nabytej należności, SPV nie przysługuje roszczenie zwrotne wobec Spółki).

Zdaniem Wnioskodawcy, na kwalifikację finansowania udzielanego w ramach Programu jako finansowania o charakterze definitywnym nie wpływa to, że w określonych w Umowie RPA (wyjątkowych) przypadkach może dojść do odkupu przez Spółkę wierzytelności uprzednio zbytej na rzecz SPV - np. w przypadku, gdy dana wierzytelność nie spełniała pierwotnie warunków do objęcia jej Programem, w tym w związku z wystąpieniem okoliczności, które stały się znane już po wprowadzeniu wierzytelności do Programu (nieuregulowanie należności w ustalonym terminie po dniu wymagalności z innej przyczyny niż niewypłacalność dłużnika). Odkup wierzytelności stanowi odrębną w stosunku do zbycia wierzytelności transakcję (nie wiąże się ze zwrotem przez SPV środków uprzednio zapłaconych na rzecz Spółki z tytułu zakupu wierzytelności). W tym kontekście należy również zauważyć, że przekazywanie przez Spółkę środków pieniężnych uzyskiwanych od dłużników na rzecz SPV (za pośrednictwem B) nie stanowi zwrotu kapitału pożyczki ani zwrotu jakiegokolwiek innego rodzaju finansowania dłużnego. Spółka pobiera należności od dłużników oraz przekazuje je B (koordynatorowi) w związku z pełnioną rolą serwisera (podmiotu obsługującego proces płatności).

Wynagrodzenie SPV stanowi zapłatę za świadczenie kompleksowej usługi polegającej na obsłudze Programu. W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy, dla celów regulacji o podatku u źródła zawartych w ustawie o CIT Wynagrodzenie SPV powinno być traktowane jednolicie, a odrębna kwalifikacja poszczególnych elementów kalkulacyjnych wynagrodzenia nie byłaby prawidłowa. Niemniej jednak, nawet gdyby przyjąć takie podejście, zdaniem Wnioskodawcy, żaden z elementów kalkulacyjnych Wynagrodzenia SPV nie stanowi płatności podlegającej podatkowi u źródła na gruncie ustawy o CIT. W szczególności, część Wynagrodzenia SPV ustalona w oparciu o ponoszone przez ten podmiot koszty finansowania nie stanowi płatności odsetkowej dokonywanej przez Wnioskodawcę. Podobnie, uwzględnienie w ramach kalkulacji wynagrodzenia SPV kosztów ubezpieczenia wierzytelności nie oznacza, że to Spółka nabywa usługi ubezpieczenia i reguluje z tego tytułu wynagrodzenie (podmiotem nabywającym ubezpieczenie jest bowiem SPV, która następnie efektywnie obciąża ciężarem jego kosztu podmioty uczestniczące w Programie, uwzględniając ten koszt przy kalkulowaniu wysokości wynagrodzenia).

Mając powyższe na uwadze, płacone przez Spółkę Wynagrodzenie SPV nie stanowi płatności z tytułu odsetek ani żadnej innej płatności, która podlegałaby podatkowi u źródła na podstawie przepisów ustawy o CIT. Regulacje te nie przewidują opodatkowania płatności z tytułu świadczenia kompleksowej obsługi programu sekurytyzacyjnego.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przed Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. W szczególności warto w tym miejscu przywołać interpretację z dnia 13 września 2017 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.118.

2017.4.BD, dotyczącą analogicznego stanu faktycznego, w której organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie płacone na rzecz spółki celowej z tytułu obsługi programu sekurytyzacyjnego nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem u źródła w Polsce. W przedstawionym w interpretacji stanie faktycznym na wynagrodzenie spółki celowej obsługującej program sekurytyzacyjny składały się, między innymi, koszty pozyskania oraz obsługi zadłużenia z tytułu emisji papierów dłużnych oraz linii kredytowej, takie jak odsetki i w przypadku papierów dłużnych, prowizja od emisji, jak również wszelkie inne koszty związane z usługą sekurytyzacji - koszty administrowania programem, wsparcia IT etc. Organ, odstępując od sporządzenia uzasadnienia interpretacji na podstawie art. 14c Ordynacji podatkowej, uznał przedstawione przez wnioskodawcę stanowisko w całości za prawidłowe (potwierdzając, między innymi, że wynagrodzenie nie stanowi płatności z tytułu odsetek w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).

Podobne wnioski wynikają również z interpretacji z dnia 7 kwietnia 2022 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.63.2022.2.AK, która potwierdza, że płatności przekazywane w ramach programu sekurytyzacyjnego przez inicjatora (podmiot zbywający wierzytelności) do zagranicznej spółki celowej, wykorzystywane m.in. na pokrycie kosztów spłaty odsetek i opłat wynikających z obligacji wyemitowanych w celu sfinansowania programu, nie mieszczą się w katalogu płatności podlegających podatkowi u źródła przewidzianemu w ustawie o CIT.

Dodatkowo, w ocenie wnioskodawcy, dla poparcia przedstawionego stanowiska powołać można również interpretacje dotyczące transakcji faktoringu (z uwagi na podobieństwo tej formy finansowania do sekurytyzacji - obie formy wiążą się bowiem ze zbywaniem wierzytelności na rzecz wyspecjalizowanego podmiotu). Przykładowo:

   - w interpretacji z dnia 8 sierpnia 2017 r., znak: 0111-KDIB1-3.4010.151.2017.1.IZ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że opłaty od obrotu oraz za przejęcie ryzyka potrącane od płatności za przeniesienie wierzytelności, odsetki od salda rachunku bieżącego oraz inne opłaty faktoringowe (m.in. o charakterze administracyjnym) nie powinny być kwalifikowane jako odsetki w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT ani jako świadczenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT bądź świadczenia o podobnych charakterze;

   - w interpretacji z dnia 25 września 2018 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.319.2018.1.SG, organ zgodził się z wnioskodawcą, że zapłata wynagrodzenia na rzecz faktora (prowizji, odsetek i opłat dodatkowych) nie stanowi płatności z tytułu odsetek (jako że charakter ponoszonych w ramach umowy faktoringowej opłat nie ma związku z wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału, a stanowi jedynie wynagrodzenie za świadczone usługi) ani z żadnego innego tytułu wymienionego w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT; co istotne, organ zgodził się z argumentacją wnioskodawcy, że o tym, czy dana płatność stanowi płatność z tytułu odsetek nie powinien przesądzać nawet sposób kalkulacji tej płatności w oparciu o ustalone stopy procentowe, a wyłącznie fakt, czy jest ona wynagrodzeniem za korzystanie z cudzego kapitału,

   - w interpretacji z dnia 26 września 2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.317.2019.1.ŚS, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że wynagrodzenie faktora z tytułu realizacji usług faktoringu obejmujące m.in. opłatę za usługi administracyjne, opłatę za przejęcie ryzyka, opłatę za określenie i monitoring limitu kredytowego nie stanowi odsetek w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT ani świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 2a tej ustawy.

Ze względu na powyższe, w ocenie Spółki, przychód SPV uzyskany w związku z otrzymaniem od Spółki Wynagrodzenia SPV nie podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych (podatkiem u źródła) w Polsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.